gelirini topraktan değil ticaretten çıkartan devlet modeli. bunlar genellikle garip bir cumhuriyetle yönetilirlerdi. fazla toprakları olmadığından orduları da paralı askerlerden kurulu olurdu. ancak donanma konusunda benim diyen devlete kafa tutacak güçteydiler.
barutun avrupa'ya gelişi ile birlikte surların arkasına saklanma olağının kalmamasıyla yıkılan derebeylik düzeniyle bunlar da güçlerini önemli ölçüde yitirmiş ve sonunda 18. yüzyıl bu devletlerin çöküşüne tanıklık etmiştir. hansa birliği kâğıt üstünde 1862'ye dek yaşamış olsa da aslında üçü arasında ilk çökendir.
ticaret devletlerinin yıkılışlarının en önemli nedenlerinin başında coğrafi keşifler ve birleşik krallık ve hollanda'nın tüm dünyada ticarete önem vermeleridir. bölgesel ticaret devletleri yerlerini küresel ticaret şirketlerine bırakmıştır. bu dönemde kapitalizmin en büyük yükselişi yaşanmıştır.
