esas olarak iç savas ile dişleri sökülmüş olan güneyli amerikan anglosakson aristokrasinin degisen akil ve bilim caği ile geleneklerine bagli kalarak burnundan kil aldirmayan zümrenin karsi koyamasi ve gümbürdemisini anlatan romandir.
tadini alabilmek ve anlamak için romani okumak ve welles'in filmi izlenmesi gerekmedir.
bu romanin ana fikri olarak bok içinde badem kadini gibi davranilmaz, davranilirsa eger hayat adamin burnunu kirar. hatta George gibi utanc icinde aglatir. gerci ona da bir tane araba carpiyordu. eee evladim burnun kaf daginda olursa arabada çarpar ciftci john'un traktoru de carpar.
yahu bu mantalite bana bir ülkeyi hatirlatti ama herneyse...
amerikan orta dönem sinemasının altın çocuğu welles dan bir ailenin ihtişamı, ihtirasları ve çöküşü. ulaşımdaki atlı gelenekten otomobile geçiş çağında, tüm şehrin gözde ailesinde geçen, gözde ailenin şımarık oğlunun itibar-ihtiras çizgisinde, önce en yakınındakileri, sonra servetini ve en sonunda kendini kaybedip o iğrendiği fakirlik ve bayağılıkla yıkanarak aklanması.
welles ın hikaye anlatma biçimi çağına göre elbette başarılı. 1942 yapımı film, yanılmıyorsam 1880-1900 civarında geçiyor ve o dönem için ütopik/distopik ilk sci-fi denemeleri dışında, zaman izleğinden böyle başarılı bir ayrılma pek gözlenmiyor. tabi bu dünyalar savaşı nın radyo tiyatrosunda amerika yı marslıların istila ettiğine inandırarak on binlerce amerikalıyı sokaklara döken haşarı bir çocuk için şaşırtıcı değil.
filmin en başarılıları kanımca anne baxter ve richard bennett. elbette başroldeki joseph cotten, dolores costello, esas oğlan tim holt ve diğerleri de oldukça iyi.
ve elbette welles ın alameti farikası uzun kaydırmalı çekimler, mid-range plan sekanslar ve tabi sinemaya armağanı net alan derinliği burada da en güzel şekilleri ile önümüzde.
---olası spoiler ibaresi bitti---
adaptasyon senaryosu ile romantik dönem amerikan edebiyatına, balo sahneleri ile bir nevi scott f. fitzgerald a yakın duran film, film noir başlangıcındaki son çizgisel dramalardan. genel olarak standartın oldukça üzerinde...
