edebiyatta; iki düşünce,duygu ve hayal arasında birbirine karşıt olan nitelikleri ve benzerlikleri bir arada söylemektir.bir şeyin birbirine zıt gibi görünen özelliklerini bulup çıkartmak da tezat sanatına girer.yoksa dilgilgisi bakımından karşıt olan sözcükleri arka arkaya sıralamak tezat değildir.
Haksıza bütün dünyalarını, haklıya sadece rüyalarını verebilmek... Yalnızlıktan ağlarken, herkesle kavga etmek. Kalplerini kırmak, onarmaya çalışmamak...Bazen sadece kendini, bazen sadece "diğerleri" ni düşünmek;
ama ne bencil ne de düşünceli olmak ve tüm hedeflerini yitirmek... Amaçlarken hedefsiz, Hedeflerken amaçsız;
Severken nefretsiz , Nefret ederken sevgisiz; Yalan söylerken yalansız ve ağlarken gözyaşsız kalmak....
Tezatla geçen bir yolculuk yaşam, ya da kendisini yaşam sandığımız bir tezat ...
fuzuli kelimesidir. fuzuli, bu isimle yeri geldiğinde boş, gereksiz anlamını kullanmış; yeri geldiğinde erdemli anlamını kullanmıştır. mahlasını seçerken bu iki zıtlığı tek kelime bulan divan şairimiz, üstatlığını burada da göstermiştir.
