servet-i funun sairlerinden. robert koleji'nde ogretmenlik yapmistir. vatan hainligiyle suclanmasina ragmen vatanini sevmistir ama saltanata ve istibdada karsi olan tutumu dusmanlarina hep bu kozu vermistir.
Hariciye Nezareti istişare Odası'nda ki (Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi) kâtiplik görevini çalışmadan para aldığı gerekçesiyle bırakacak kadar dürüst olan şair.
(bkz: han-ı yağma)
TEVFiK Fikret 30 yaşlarındayken çevresindeki olumsuzluklardan etkilenmeye başlamış ve sorunlarına karşılık aradıkça, dünya görüşü yaşadığı dönemin kültür koşullarını aşmıştır. Özgürlük ve eşitlik anlayışı ezilen insanların çıkarları doğrultusunda toplumsal bir öz kazanmıştır. Sınıfsal çıkarlara dayalı yönetim biçimini eleştirmiş, belli egemen sınıfların koyduğu yasalara ve yönettiği devlete karşı çıkmıştır. Ekonomik hak ve özgürlüklerden yoksun bırakılan kitleleri kağıt üstündeki siyasal özgürlüklerinin bir anlamı olmadığını göstermiştir.
Özel yaşamında da katı bir ahlak anlayışını sürdürmüş, kusursuz bir aile babası olmuş çevresindeki kaypaklık ve çıkarcılıkları hoş görmemiş, bu nedenle de pek az insanla dostluk kurabilmiştir. Fikret'in düşüncesinde en önemli yan insana verdiği önemdir. Ona göre bütün sorunların üstesinden gelecek, mutlu yarınları hazırlayacak olan insandır. insanın üstünlüğünü sağlayan duyarlığı ve sezgi gücü değil, düşünme gücü ve aklıdır. Öbür yapıtları arasında Tarih-i Kadim (1905), Son Şiirler (1952; yay. Haz. Cevdet Kudret) sayılabilir.
Bu arada,GALATASARAY LiSESiNDE ÖĞRETMENLiK YAPTIĞI SIRADA OKULUN ONARIMI SIRASINDA toplantı salonunu mescitin üstüne yaptırdığı gerekçesiyle tutucu basının ağır eleştirilerine uğradı. O günlerde 31 Mart Olayı patlak verdi. Fikret, olayı protesto amacıyla önce kendini okulun kapısına zincirle bağlattı, ertesi gün de istifa etti.
eserleri
1 Ağustos Böceği ile Karınca
2 Balıkçılar
3 Bana Kimsin Diye Sorma Meleğim
4 Bir içim Su
5 Haluk'un inancı
6 Han-ı Yağma*
7 Tarih-i Kadim*
8 Haluk'un Bayramı
9 Matemzede
10 Öksüz
11 Tecdid-i izdivaç (Evliliği Yenileme)
12 Topu Bir Gül
13 Promete
14 Sabah Olursa
sis şiiriyle meşhur edebiyatımızın ve istibdatdöneminin yine de en yürekli şairidir. istanbul'a "facire-yi dehr" diyerek unutulmaz bir sıfat bırakmıştır. mehmet akif'le polemikleri ve birbirlerine karşı hüsn-ü niyetleri (!) pek konuşulur.
Türkiye'nin gelmiş geçmiş en buyuk şairlerinden birdir.Hatta Ataturk'un devrimlerinin esin kaynagı tavfik fikret in yazmış olduğu tarih-i kadim şiiridir.
şiirleri üç dönemde incelenebilir:
birinci dönemde ''sanat için sanat'' ilkesini benimsemiştir. romantik-lirik bir nitelik gösterir. parnasizm etkileri görülür.
ikinci dönemde şair gençlere yönelir toplumsal içerikli didaktik-lirik şiirler yazmaya başlar. hümanist bir yaklaşımla haksızlığa, zorbalığa karşı çıkar.
son dönemindeyse sanat anlayışını iyice sadeleştirir ve çocuklar için hece ölçüsüyle şiirler yazmaya başlar.
haluk pek hayal kırıklığına uğratmıştır onu; önce glasgov'a hendese okumaya oradan da amerika'ya bir kızla tanışıp din değiştirmeye kadar gider iş. hiç haber vermez hiç haber alınmaz fikret eliböğründe ölür. halbuki o neler düşünmüştü oğlu için. hatta ''haluk'un amentüsü''[ki dikkate değr bir şiirdir] isimli bir şiir ve haluk'un defteri isimli kitaplar düzmüştü.
bunun yanında istanbul'u hayat kadınına benzettiydi; bundan dolayı padişah tarafından pek hoş karşılanmamıştır.
büyük şair. genellikle mehmet akif ersoy ile karşılaştırılır; oğlunun papaz olmasından dem vurulur. oğlu öldüğünde amerikan gazetelerinden biri "büyük türk şairinin oğlu öldü" diyerek olayı haberleştirmişlerdir. oysa sıklıkla karşılaştırıldığı mehmet akif ersoy'un oğlu tophane civarında yaşarken bir kamyonun kasasında ölü bulunmuştur. bu ise türk gazetelerine bile haber olmamıştır.
insanlar yakın çevrelerinin yaptıklarıyla karsilastirilmamalidir. iki sair de bu ulke icin onemlidir. ama ataturk'un bircok fikrini tevfik fikret'ten aldigini unutmamaliyiz.
Servet-i fünun devrinde şiirlerine ferdi duyguları, tabiatı, yaşanmış hayat sahnelerini konu edinen, romantik-lirik bir nitelik gösteren şair, 1901'den sonra daha çok vatan, millet sevgisi, memleketin durumu, toplum davaları.. üzerine sosyal şiirler yazarak didaktik-lirik plana geçti.
