sultan mehmet reşatın yayımlanmayan ve resmi olmayan bir fermanıyla ittihat ve terakki, özellikle enver paşa tarafından kurulan gizli bir örgüttür.
osmanlı devletinin yalın istihbarat örgütü olmaktan çok, içinde bulunduğu savaş dönemi itibariyle askeri kanadı çok gelişmiş ve resmen fiili taarruzlarda bulunan, kadrosunda ve hatta yöneticilerinde çoğunlukla askerlerin yer aldığı, çarpışmacı bir gruptur.
amacı osmanlı devleti'nin siyasi birliğinin korunmasını sağlamak, ayrılıkçı hareketleri önlemek, osmanlı sınırları dışında yaşayan müslüman ve türkleri örgütlemek ve yabancı devletlerin orta doğu'daki istihbarat ve gerilla faaliyetlerine karşı koymaktır. ilk lideri süleyman askeri, ilk çalışma alanı ise batı trakyadır. teşkilat, direkt olarak osmanlı harbiye nezareti'ne bağlıdır.
ittihat ve Terakki Partisi'nin 1914 yılında kurduğu yarı askeri gizli örgüttür. Kuruluş amacı, Osmanlı sınırları dışındaki Türk ve Müslümanlar arasındaki dayanışmayı artırarak direnişler düzenlemektir. I. Dünya Savaşı'nda Ruslara ve ingilizlere karşı bir çok eylem düzenledi. Savaştan sonra, dağılan örgütün
üyeleri Karakol Cemiyeti'nin kuruluşunda etkin rol oynadılar.
şimdi varlıklarını sürdürseler yada o zaman ki sistematik ile bugünkü çalışmalarını devam ettirseler, inanın dünyanın her tarafında gözümüz olur ve olup bitenden her salise haber alırdık. devlet-i ebed ve devlet yönetiminde en önemli olan konulardan biri olan istihbarat alanında ikilem ve bilgi kirlenmesi yaşamazdık.
osmanli'nin gerileme doneminde, dusmanla dusmanin taktigini kullanarak mucadele etmis tek teskilatidir: istihbarat calismalarinda bulunmustur, ajanlarla halki orgutlemistir, propaganda yapmistir, gucunu verimli kullanmaya calisarak savasmistir da. 1. dunya savasi'ndan Osmanli'nin maglubiyetle ayrilmasinin ardindan ingilizlerin, kendilerine cok cektirmis teskilati cezalandirmasina kesin gozuyle bakildigindan, Enver Pasa'nin emri ile 1918'de feshedilmis, bu sayede milli mucadelede, teskilatin, calisanlarinin aktif bir bicimde rol almasi ve cephaneliklerinin kullanilabilmesinin onu acilmistir.
Esas dikkat cekmek istedigim nokta ise, bu derece onemli vazifeler yerine getirmis bir kurumdan, universiteye gelene kadar haberdar edilmememiz. Evet, ilkokul 4'ten beridir tarih dersimiz var ve bir tane hocam da bu teskilattan bahsetmedi. Gereksiz detaylarla insanlarin kafalarini dolduracaklarina, boyle yararli bilgiler iceren konulari mufredata sokarak ogrencilerin yorum kabiliyetlerini gelistirme amaci tasisa keske ilgili insanlar...
abdülhamit döneminde temelleri atılan ve ittihat terakki yönetimi zamanında kurulan,1. dünya savaşında ve kurtuluş savaşında önemli görevler üstlenen, ancak günümüzdeki sürümü aile şirketi haline dönüşmüş oluşum.