tersinmezlik kısaca geri döndürülemez süreçleri anlatmak için kullanılan terimdir. tersi ise zaten tersinirliktir. bu iki süreç için mutlak olan şey ise süreçlerin kapsadığı sisteme etki eden dış parametrelerin varlığının zorunluluğudur. örneğin evrenin kendisi hakkında tersinir süreçli veya tersinmez süreçlidir diyemeyiz çünkü evrenin dışında evrene etkiyen herhangi bir parametre mevcut değil. evrenin içindeki sistemlerde gerçekleşen olaylar için ise böyle bir durumdan bahsedebiliriz. mesela sigarayı yakıp dumanı üflediğimizde o dağılan dumanı tekrar sigaraya geri döndürmek imkansızdır. bunu izlediğin bir filmi geri sarıyormuşsun gibi düşün. tüm hareketler atomlara kadar aynı şekilde geri döndürülmek zorundadır ancak bu imkansızdır çünkü bu tip bir termodinamik süreçte mutlaka kullanılabilir olmayan bir miktar ısı enerjisi bulunur ve bu ısı enerjisi entropi arttıkça moleküller arası sürtünmeler ve çarpışmalar neticesinde dağılıp gidecektir. yani bu durumda tersinmezlik söz konusudur. zaten zaman kavramını da bu şekilde anlarız. eğer tersinmezlik söz konusu olmasaydı zaman bildiğimiz zaman kavramından daha farklı ve çok yönlü olurdu.
