Terekeme yahut Karapapak Türkleri sanırım dünyanın en kesin ve net davranan insanlarıdır. Ruslar ve Ermeniler başta olmak üzere Türk milletine düşman olan hiçbir milleti affetmezler. Milli konularda fazlasıyla kindar ve intikamcı olurlar. Bir Karapapak Türkü için ana avrat küfürden daha ağır laf "urus tohumu" veya "ermeni dölü" olabilir ancak.
Öte yandan aile hayatlarında eşleri ve çocuklarına karşı sonsuz bağlılık duygusu vardır. Bir Terekeme erkeği seviyorsa sevdiği kızı ne yapar eder alır. Terekeme kızı ise sevdiği erkeği ömür boyu sadakatle bekleyebilir. Çok sadık ve mert insanlardır. Aile yapılarında kadın ve erkek tam olarak birbiriyle eşittir. Hatta kadının sözüne daha çok değer verilir. Bu Türk boyunun kızları ince ve narin görünüşlerine zıt olarak asker karakterli olurlar. Erkekler ise uzun boylu ve kalıplı olurlar genelde. Tam asker olacak insanlardır yani.
Edebiyat ve sanata çok yatkın olurlar. Aşık atışması denince akla bu Türk boyu gelir. Genelde Misafirperver ve sevecen olurlar. Kendileri aç kalır ama misafire ikram ederler öyle söyleyeyim. Türk düşmanı olmadığınız sürece çok iyi anlaşırsınız. Ayrıca Türk olmayana kız vermezler, Türk olmayandan kız almazlar. O nedenle de son derece baskın ve saf bir Türk topluluğudur.
Terekemeler veya Karapapak Türkleri Azerbaycan Türklüğünün bel kemiğini oluşturan Türk boyudur. Maddeler halinde özelliklerini yazalım.
1. Allah vergisi yetenekleriyle aşıklık geleneğini devam ettirirler. 7 yaşındaki de, 70 yaşındaki de aşık atışmasında mahirdir.
2. Erkeklerinin çoğu kalıplı, uzun boylu olurken kızları ince, ufak tefek ve narin olur. Esmer olanları çoktur ama beyaz tenli Terekemeler de vardır. He, bu arada kızlarının gözleri ceylan gibidir. Çok güzel olurlar. Bir de özür dileyerek söylüyorum, Ermenilerin kızları evlendikten sonra çok çirkinleşirken öz be öz Türk olan Terekeme kızları için durum tam tersidir. Evlendikten ve hatta doğum yaptıktan sonra çok daha güzel olurlar. Şarap gibilerdir yani. Yıllandıkça güzelleşirler.
3. Terekemelerde erkeklerin en yatkın oldukları meslekler köy korucusu, uzman çavuş, özel harekatçı gibi askerlikle bağlantılı olan mesleklerdir. Ülkenin sınırlarına tabur tabur Terekeme diksen sınırda çelikten duvar örerler.
4. Doğaya çok saygılı, ağaç dikmeye ve bitki yetiştirmeye çok önem veren insanlardır. Meyve çekirdeklerini bile sağa sola ekerler ki belki ağaç olur diye. Hayvanları çok severler. Çok merhametli insanlardır.
5. Aile kavramı çok önemlidir. Genel olarak Karapapak veya Terekeme kadınları ve erkekleri Türk aile yapısı ve ahlak anlayışına aykırı davranmama konusunda çok titizlerdir. Kızları serbest büyüseler de öyle açık saçık giyinmezler ve Türk kızına yakışmayan şeyler yapmazlar. Erkekler de ahlaklı olmaya önem verirler. Evlilikte karı koca birbirine denktir. Biri diğerine üstünlük taslamaz. Evde karar alınırken çocukların da fikri alınır. "O çocuktur anlamaz" diye bir şey yoktur. Çocuk da bireydir.
6. Çocuk eğitimi konusunda tam teçhizatlı olduklarını söyleyeyim. Okul dersleri haricinde ata binmek, cirit oynamak, el sanatlarıyla uğraşmak, Türk tarihi ve edebiyatı ile ilgili yeni bilgiler edinmek gibi şeyler aile içinde öğretilir. Türk düşmanı milletlere karşı daima tetikte olmayı öğrenirler. Çocuklara, hayvanlara, kadınlara sonsuz sevgi ve merhamet taşıyan ama Türk düşmanlarına asla taviz vermeyen insanlardır.
7. Terekemeler savaşlarda ruslar ve ermenileri baltayla ikiye bölerken kılı kıpırdamayacak kadar sert ve katı insanlardır. Ermenilerin en korktuğu Türk topluluğudur. Çünkü bilirler ki Terekemelerde vatan ve millet için her şey yapılır. Vatanlarına ve namuslarına göz dikildiği an canavara dönüşürler.
8. Kolay sinirlenmezler ve hatta çok eğlenceli insanlardır ama canlarını yakarsanız kinlerinden korkun. Gerçekten çok şık intikam alırlar. isterse 30 yıl geçsin, görülecek bir hesapları varsa o hesabı mutlaka keserler.
9. Konu ister dostluk olsun, ister aşk olsun sevdiklerini asla yarı yolda bırakmazlar. Bir konuda söz verirken çok dikkatli davranırlar çünkü verdikleri sözü ucunda ölüm bile olsa tutmaları gerektiğini düşünürler. Bu nedenle kız kaçırma veya kocaya kaçma vakaları eskiden çok olurmuş. Sevdiğini alacağına dair söz verip Revan'dan Kars'a kız kaçırıp ortalığı birbirine katan çok Terekeme genci olmuştur. Şimdilerde de azalsa bile devam ediyor.
Yani özetle ok gibi dosdoğru insanlardır. Çok güzel severler, çok korkunç nefret ederler. Merttirler. Ne zaman ne yapacakları bellidir.
Bazı doğu illerine kafkasyadan göçen türklerdir. ordan da büyük bir kısmı zaman içinde büyük sehirlere göçmüştür.
Kürtlerin hiç sevmedikleri ve onlardan korktukları bilinir.
Kavgacı insanlar değillerdir genellikle. Cana yaķın ve misafir perverdirler. Ama haksızlık ve adiliğe tahammülleri yoktur.
Kürtler diş geçiremedikleri için bulaşmaktan korkmuşlardır onlara.
Kürtleri çok fena patakladıkları kavga hikayeleri mevcuttur.
Içlerinden kollu kuvvetli iki metrelik küheylan gibi çok fazla yiğitler çıkar. Pek çok hikaye de 30 sıska kürdün bir olup bir yiğide saldırması ama hepsinin haşat olup ağzının burnunun yamulmasıyla biter.
Terk-i mekkeyle alakaları yoktur. Mekkeyle bir alakaları yoktur. Öz yurtları kafkasyadır.
Terek ırmağının yanında olmaları ve terek kelimesi de türk/türük kelimesinin ilk hallerinden biri olmasından gelir. türk-türkmen ile terek-terekeme aynıdır.
Kelime anlamı "terk-i mekkeden" yani Mekkeyi terk edenler anlamına gelir. Islamiyet Mekke'de yayılınca artık burada yaşanılmaz deyip oradan göçen Türklerdir.
boy falan değildirler. bildiğin oğuz türküdürler.
terekeme arapça, türkmenin çoğuludur. türkmen de zaten arapların türklere koyduğu biğr isimdir.
oğuzdurlar.
uyduruk adları benimsemeyelim. millet farklı bişsey sanıyor.
ilber hocadan duyduğuma göre terekeme türkmen in arapça daki çoğulundan başka bişey değilmiş.
adamlar bildiğin türk yani.
ayrıca türkmen diye de bişey yoktur uydurmadır. türk tür o türk.
dün bu boya mensup olduğumu öğrendim. sağolsun tarihçi amcaoğluyla inebildiğimiz kadar kökene indik.
93 olduğumuzu biliyordum ama derine inince terekeme türklerine kadar çıkmış bulunduk. kars - sivas - kayseri üçgeninde, hingel (hangel) - ayran aşı - kete gibi yemek kültürünün 93 den geldiği öğrenilmiştir. büyük büyük dedenin adı mihrali imiş ve öğrenmiş oldum mu ki terekeme türkleri tarafından çok kullanılan bir isimmiş. terekeme, türkmen sözcüğünden türemiş olduğu söylenmektedir.
Mensubu olduğum Türk boyu. Terekeme:Karapapak ikisi de aynıdır. Oğuz boyudur. Karakalpaklarla karıştırılır onlar uluğ Türkistanda yaşar ve Kıpçak boyudur. Terekemeler Türkiyede Kars Ardahan Muş Sivas Tokat Kayseride çok bulunurlar. Kanını silktimin mogolları tarafından katliama tabi tutulup Uluğ Türkistandan koparılmışlardır. Uluğ Türkistandan sonraki ana vatanları Borçalı (bugün Gürcistan sınırları içerisinde) ve Revandır ( silkik ermenistan sınırları içindedir. 1800lerin sonu 1900lerin başında Anadoluya gelmişlerdir. Bugün en çok Azerbaycan ve Türkiyede yaşarlar. Dilleri Oğuz kökenli olup Azerbaycan şivesine çok benzemektedir.
Genelde sunni olurlar. Şia olan Azerbaycanlılarla mezhep ayrılığına düşmeden Türke yaraşır şekilde yaşarlar.
Mensubu olduğum türk boyudur. Oğuzdur.
Yukarıdaki girilerden ve kendi bildiklerimden yola çıkarak anlatayım.
Kars Arpaçay'lıyım. Arpaçay'ın ve Kars'ın büyük çoğunluğu terekemelerden oluşur. Kaynaklarda yoğunlukla Karsta olmak üzere Muş, Sivas, Ardahan, Iğdır da köyleri vardır. Türkiye cumhuriyeti iç göçleriyle beraber istanbul ve izmir'e akın etmişlerdir.
Fiziksel özelliklere gelince, genel olarak yapılıdır terekemeler . Göbeksiz adam zor olur. Boy ortalaması da yüksek olduğu için ki genel olarak 1.80, bir terekeme erkeği 80-90 kilogramın altına düşmez. Ten rengi olarak genel bir sınıflama yapmak mümkün değil. Bir zenci kadar siyahından tutun iskandinav kadar beyaz tenlisine kadar terekeme gördüm. renkli gözlü kişilere pek rastlanmaz.
Karakter meselesine gelince,
Yukarıda anlatılan gaddarlık, kindarlık, inatçılık düşmana yapılır ki insanoğlunun genel özelliğidir. Ancak şunu da ekleyeyim. Terekeme yeni tanıştığı insana en az önyargı ile yaklaşan insan tiplerinden biridir. Kendinden olana göstermediği saygı ve sevgiyi çok az ve az tanıdığı insana gösterir ki çok garipserim bu huyu. Sanıyorum sürekli göç etmenin bir sonucu olarak genlere işlemiş bir durumdur bu.
Ermeni intikam tugaylarına kök söktüren ve aynı zamanda çok da acısını çekmiş insanlardır terekemeler. Anlatılan hikayeleri babamın amcası olan Gazi Kişiden biliyorum. Kendisi 5-6 sene askerlik etmiş bir cumhuriyet genciydi. (vefat edeli 15 sene oldu.) Bize esir ettikleri milis ermenilerin kulak ve burunlarını kestiklerinden bahsederdi.
Yukarıda bahsettiğim sevgi saygılı konudan bahisle misafirperverlikte terekemenin üstüne yoktur. Kendini parçalar misafiri yemek yesin, çayını içsin diye. Memuru sever, vatanını sever, Atatürk'ü sever ve sekülerdirler. Misafirlere sunulan yemekler sıktan nadire doğru sıralıdır.
-Pilav, tavuk, çorba, tatlı
-Hangel, pişi, çay
-Haşıl
-son olarak kaz eti. aklıma gelenler bunlardan ibaret.
Mal varlığı olarak bakıldığında terekemeler ve Kars bölgesinden Türkiye zengini çıkmaz, zordur. Sebebi sermayesizlik ve geç açılmış olmadır. Devletin üst düzeyinde memuriyetleri yok denecek kadar azdır. Genelde esnaflık ederler. orta sınıfta yaşayan insanlardır.
Son olarak Kürtlerle karışmış olan Türk boyudur diyen kişi bunu neye dayanarak söyler veya kimden görmüştür bilmiyorum ama Kürtleri sevse de terekeme ırkının genel özelliği olan sarcasm,- istihza, trol, gülmeyi sevmek artık ne derseniz- sebebiyle kürt milletine hep mesafelidir terekemeler. Bildiğim bir deyiş vardır onu da ekleyeyim.
-Kürt Kürt küvere,
Kürdü vurdum duvara,
Duvar ikiye bölündü,
Kürdün g*tü göründü.
( Kürtleri çok severim onlarla beraber büyüdüm ama konuyu açıklamak için şunu yazmak durumundayım.)
Kürtlerle karıştıklarını iddia eden şeref yoksunu piçlerin iftiralarıyla lekelenemeyecek olan türk boyu.
Terekemeler türk'tür ve sadece türklerle evlenirler. Arada tek tük milli bilinç yoksunu mal çıkmış olabilir ama en az karışıklığa uğramış türk boyudur.
"Aye dişlerim ağırir ehmeh yiyemirem" diyen ufak bir gribal enfeksiyonda dahi "hestesen sene Pal getiriv" deyip koskoca bir kavanoz bal hediye eden Şirin insanlar topluluğu.
öz vatanında sığıntı muamelesi gören türk topluluğu. ne türkiye, ne azerbaycan'da kabul görmüşlerdir. ahıska türkleriyle ortak kaderi paylaşırlar. ama artık kurdukları karapapak konfederasyonlarıyla seslerini duyuruyorlar.
en acımasız, düşmana karşı kindar topluluklardan biridir. rusları, ermenileri, gürcüleri tavuk keser gibi kesmeleriyle ünlüdürler. milisleriyle rusların ağzına sıçmışlar, öyle diyim. adamın götünden kan alırlar da, ruhunuz duymaz. çeçenlerle yarışacak seviyede gaddardırlar ama çeçenleri türk olmadıkları için hiç sevmezler.
kızları güzeldir fakat sert bir karaktere sahiptirler. ırk odaklı olduklarından türk olmayan etnik erkeklere yüz vermezler.
azerbaycanlılarla alakaları yoktur. azericeye yakın konuştukları için öyle sanılırlar. azeriler esmerdir, terekemeler gayet beyaz tenli oluyorlar.
