şamanizm belli bir milli din olamaz. şamanizm dediğiniz şey animizm, totemizm, ata kültü, naturizm hepsini kapsayan ilkel bir inançtır. ( buradaki ilkel kavramı bir inancı aşağılamak için değil geçmişini vurgulamak için kullanılmıştır tanrı türkü korusuncular lütfen alınmasın) yani bu ilkel inanç biçimi en eski dönemlere kadar vardır ve şamanizm çok köklü bir inançtır. tengrizm ise bunun türk biçimi ya da türke özgü biçimidir. aslında pek bir fark pratikte yoktur, açıklamalar değişebilir o kadar. zaten insanların inanç evriminde ortak bir yöneliş arada ayrımlar olsa bile var. bunun nedeni de insanlığın ortak evrimsel sürecinde aklın gelişip soyut düşünme yeteneğini arttırması böylece ilerleyen süreçte daha soyut tanrılar veya dinsel açıklamalar yaratması olabilir.
ancak şamanizm i tengircilikten ayırmak, ikisi birbirinden bağımsız, türkler hiç şaman değildi demek şamanizmde çok büyük günah.
