türk dünyası çalgılarındandır. parmak büyüklüğünde bir gövdenin arasına gergin şekilde takılmış bir demirden oluşur. ağızdan nefes üflenir aynı zamanda parmakla da gergin demir tel titretilir.
sesi elektronik müziğe çok uygundur. aşağıdaki videosunda da görüleceği üzere, batının ilgisini çekmiştir. biz uzak kalmışızdır. ders olsun.
türk milletinin ne gibi değerlere sahip olduğunu bize tekrar gösterip ; yüzyıllar önce bu değerlerden ne için vazgeçildiğini , hangi sebeplerle bu değerlerini bir kenara attığını merak etmemizi sağlayan türklerin en eski çalgılarındandır . ağız sazı gibidir , fakat onu çalmak için de inceden nefes üflemek gerekir . birazcık kitabi bilgi aşağıdadır :
" Eski Türk şamanları bu çalgıyı törenlerinde kullanmışlardır. Kovboy filmlerindede görünen bu aletin anavatanı orta asyadır,Türk kaynaklıdır.Tuva bölgesine has bu çalgının 4000 yıllık geçmişi vardır. Ağız Komuzu, Temir, ağız arpı,gubuz, şan kopuz gibi isimlerlede bilinir. Türkiye de bulunması oldukça zordur.Pratik ve taşınabilirdir. "
edit : kırgızca ' da temir ooz komuz olarak geçer .
kırgızistanlı folk/black grubu darkestrah'ın mükemmel bir şekilde müziğine yedirdiği, orta asya ve özellikle türklere özgü etnik çalgının asya'da bilinen ismi. avrupa'da jew's harp (ağız tamburası) olarak da bilinir. yamulmuyorsam moonsorrow da müziğinde bu çalgı aletine yer vermiştir.
iyi kötü çirkin filminin de içinde bulunduğu bir seri de sık sık sesi duyulmaktadır. o ciyyvvn ciyyvnn diye öten çalgı budur. yoksa amerikalılarda, italyanlarda böyle bir çalgı yoktur.
ağız kobuzı olarak da bilinen çalgıdır. görünüşte çalması kolay gelse de doğru düzgün bir ses basmak bile zordur. ağızdan nefes üflemekle değil de, daha çok dil ve damağın çıkarılmak istenen sese göre şekillendirilerek çalındığı bir çalgıdır.
çalan kişi tele vurduğunda, ağız boşluğu içinde yayılan ses, dilin, dudağın, yanağın şekil değiştirmesiyle değişir. buradan bir ahenk çıkarmak hakikaten ustalık işi. üstelik o ortadaki tele dilinizin ucunu kestirebilirsiniz.
