Yazarlar açısından Çok fazla gelişmiş bir hak olduğunu düşünmüyorum. Şöyle ki; Bir müzisyen eserinin kaydı çalındıkça telif alabiliyor. Bir ressam, tablosu el değiştirdiğinde ( yeniden satıldığında) telif alabiliyor. Ancak bir yazar kitabı ticarete konu olduğunda (2. el satışlardan) telif alamıyor. Baskısı olmayan bir kitap yüzlerce belki binlerce liraya satılıyor. Ancak yazarın cebine 5 kuruş girmiyor. ikinci el kitap ticareti yapanlardan (sahaflardan) vergi bile toplanıyor. Bu şüphesiz büyük bir adaletsizlik.
Peki ne yapılabilir?
*ikinci el kitap ticareti yapanlara (sahaflara) sattıkları kitapların listesini yapmaları (zaten yapıyorlardır) ve bu listeler üzerinden telif alınması ve telif dağıtımı yapılması gerekir.
*Belki yayınevleri sattıkları kitapları geri alıp, yeniden satarak yazarların 2. el telifini de verebilirler.
*internetteki ikinci el kitap fiyatlarına, yazarın telif hakkı yüzdesi otomatik olarak eklenebilir.
*Ya da bu telif gönüllülük üzerinden de toplanabilir. Mesela ben ikinci el bir kitap edinmişimdir. Çok beğenmişimdir. Yazarın emeğinin karşılığını vermek istiyorum. Bir meslek örgütü ya da yayınevleri bu telifi toplayabilir. Ya da yazar 2. el telifinden feragat da edebilir.
Tabi Türkiye'de bu sorunun çözülmemesinin sebebi yazarların bir birlik oluşturamaması. Belki ileride bu işin kanuni çözüm yolu bulunabilir. Ancak önce bunu birilerinin dert edinmesi lazım.
Devletin bile vergisini çatır çatır aldığı yerde, emeğini ortaya koyan bir yazarın 2. el kitap satışından telif alamaması durumu adaletsizliğin dibidir. Ne diyelim? Senin eserini alalım-satalım kâr edelim. Ancak sana gelince 5 kuruş vermeyelim. Olacak iş mi? Dilerim ilerleyen yıllarda bu sorun çözülür.
yazılı eserler üzerindeki telif hakkı bana biraz tuhaf geliyor.
bir kişi kimseye ait olmayan kelimeleri ardı ardına sıralıyor ve bu sıralama artık benim, benden izinsiz aynı kelimeleri aynı sıralama ile kaleme alamazsın diyor.
örneğin; 'seninle yanmak ya da yanmak seninle / sen ah sen...' ( şair cem yılmaz )
bu mısraların aynısını yazarsanız telifi yersiniz.
