Tekinsiz vadi (uncanny valley) temelde bir robotun gerçek bir insan kadar olmasa bile, insana benzer niteliklerde görünmesi ve davranması karşısında yaşadığımız âni şaşırma, ürkme, tiksinti, nefret tarzı olumsuz tepkileri açıklamaya calışan bir varsayımın adı. ilk kez, Japon robotik profesörü Masahiro Mori’nin 1970 yılında dilimize Tekinsiz Vadi olarak çevrilebilecek makalesinde ortaya attığı sav üzerine ortaya çıkmıştır.
insana özgü özelliklerin, tıpkı insan gibi görünen bir varlıkta tezahürü, insan algısının formunda bir bozulma yaratır. Yani insan olma kavramının içerdiği normlar sarsılır. Bu da belirsizlik durumunda hissettiğimiz olumsuz duygulara yol açar. Bu iddiaya göre Tekinsiz Vadi; insan görünümüne sahip bir varlığın, insani özelliklerle tam olarak tutarlı olmasını beklememize rağmen bu beklentilerin karşılanmaması nedeni ile ortaya çıkar.
Ex Machina filmindeki robot, başlangıçta Tekinsiz Vadi durumuna yol açmıyor. filmin bir aşamasında robotu insandan farksız bir varlık olarak algılamaya başlıyorsunuz. bir bilgisayar programcısı olup yazılım konusuna tam olarak hakim olan kahramanın robota aşık olmasını izlerken kahramana hak verip, aşkı da inkar edilmez bir gerçek olarak görmeye başlıyorsunuz.. Ancak robot filmin sonunda robotluğunu yapıyor. özgür olmak için numara yaptığı ortaya çıkıyor ve kendisini özgürlüğe kavuşturan kişiyi odaya kilitleyip ölüme terk ediyor. Robot filmin son sahnesinde robot olduğunu açıkça belli eden kafasını gizleyen bir peruk takarak insanların arasına karışıp kalabalık bir sokakta yürümeye başlıyor.
Eğer bir varlık (robotumuz) yeterli derecede insan-dışı bir varlık olarak gözüküyorsa, insana benzeyen yanları farkedilip, bu tarz bir empati kurulacaktır (örn. ASIMO). Ancak bu varlık insana çok benziyorsa, insan olarak algılanır ve yaptığı insandışı hareketler insanda gariplik veya tuhaflık hissi uyandırır. Diğer bir deyişle algıda belirsizlik ilkesi uyarınca, tekinsiz vadide sıkışıp kalmış o robotun insana benzeyen özelliklerinin övülmesi yerine, insana benzemeyen özelliklerinin yerilmesi yeğ tutulur ve başarısız bir robot olduğu izlenimi oluşur.
