tek imparator, tek kral, tek sultan, tek elçi, tek yargıç, tek cezalandırıcı kavramından tezahür ederek gelişen ruhani imgelem.
kral ya da sultan, netice itibarıyla peygamber misali politeist halkı bir araya getirip tek kanun koyucu ve cezalandırıcı vasfıyla insanlığın bütün vahşi yönünü kan akıtarak yeryüzünden kazıyıp atan çok özel bir kimliğe sahip!
tek tanrı kavramının dallanıp budaklanışının, dillerin, yazılı eserlerin emekleme aşamasında olduğu, avcı toplayıcılıktan tarım köy toplumuna ve yerleşik hayata geçtiğimiz döneme denk gelişi tesadüf olmasa gerek.
1.) doğru hüküm vardır.
2.) bilgi, doğru hükümdür.
3.) bilgi, bilen'e muhtaçtır.
4.) bilen vardır.
5.) bilgi, bilen'in bilmesiyle var edilir: bilen, bilgiyi var edendir. bilgi, bilen tarafından sürekli var edildiğine göre; bilen, var eden'dir.
6.) bilen ve var eden, her şeyin bilen'i ve var eden'idir.
7.) ancak zamanı, mekanı, gökleri ve yeri kuşatan her şeyin bilen'i olabilir.
8.) zamanı ve mekanı, gökleri ve yeri kuşatan -şüphesiz- en yüce'dir, en büyük'tür, tek'tir.
9.) bilen ve var eden; en yüce'dir, en büyük'tür, tek'tir.
10.) en büyük, en yüce ve tek olan -şüphesiz- tek tanrı'dır, allah'tır...
