Yusuf atılgan'ın aylak adam'ındaki C ve franz kafka'nın dava ile şato romanlarındaki K ile ilham alıp üzerinde düşünülmesi gereken konu. Aynı zamanda orhan pamuk'un Kar romanındaki K da buna örnek verilebilir. Bu tipteki roman kahramanlarını genel bir streotipe oturtmak elbette mümkün değil ama bir roman kahramanın tek harften oluşan bir isime sahip olmasının kanımca iki nedeni var:
1) deleuz'ün bahsettiği devrik olma hali. Yani genelin söylemi içine giren birin,n herkesleşeceği kanısı. Yazar, kahramanına tek harf atfederek onu devrikleştirip, albert camus'nün bahsettiği uyumsuz insan, durumuna getirir. Böylece o karakter, iki yönlü olarak - toplumun yaprıklarının ve/veya kendi yaptıklarının- eleştirisi konumuna getirilir.
2) ismi zikredilmeyen veya sadece baş harfi kullanılan ya da romandaki, öyküdeki gerçeklik neticesinde ismi sadece bir harf olan bir karakter, tüm anlamlardan, kavramlardan, bir iz veya bu hayatta olduğuna olduğuna dair bir kanıt bırakmaktan vazgeçmiş kişidir. Bu kişi yukarıda zikredildiği gibi uyumsuz bir insandır.
Bu tarz isme sahip karakterler, mevcut anlam veya anlamlandırma çabalarına bir tepkidirler; biçimin karşısına geçip kendi estetikleriyle mevcut tür - öykü, hikâye, novella veya roman- içerisinde bir evrim gerçekleştirirler. Gerçekleşen bu evrimi yekten izleyebileceğimiz kişi tek harfli ismi olan bu karakterdir.
Verdiğim başlıktan ötürü özür dilediğim kahramanlardır. Öz olarak verilecek başlık daha uzun olacağından, kısa bir şey seçme yoluna gittim. Bunun için özür dilemem gerektiğine inanıyorum.
Meursault'nün ismen değil, yapı olarak iştirak ettiği bir olgudur. Misal, albert camus'nün Veba isimli romanında kişiler bir gölge gibidirler; bu kendi titri açısından haklı bir seçim olabilir. Meursault ise yukarıdaki zikrettiğim "streotip" kaygısının bir uzantısıdır. Aynı biçimde Gerges Perec'in W isimli karakteri de buna örnek olarak verilebilir ama W içerik olarak C ve K'dan farklıdır.
ilginç bir fikirle ilave yapılabilecek karakterlerdir. Bu karakterler bazı haberlerde denk geldiğimiz isim gizleme metodu olarak verilen "C.B." gibisinden ismin ve soyismin başharflerinin yazılmasından yola çıkılarak farklı bir okumaya, yorumlamaya tabii tutulabilir. Bu tarzda bir isim vermek yani salt bir harften mütevellit isim koymak, o karakteri, yazarın bir suçu olarak deşifre etmektir aynı zamanda.
genç werter'in acıları romanındaki Kont C'nin örnek olabileceğini düşünüyorum ama karakteri tam anımsayamadığımdan bu yargımı biraz daha ertelemek istiyorum. yazar yazmaz yazan yazar'a bu hatırlatmadan ötürü teşekkür ederim.
Tek bir harften oluşma isimleri olan kişilerdir. Bu kişiler genel anlamda rene magritte'nin bu bir pipo değildir tablosuna benzerler. ilgili tabloda ressam bir pipo resmi çizer ve altına "bu bir pipo değildir" diye yazar. Foucault'nun aynı isimli eserinde durum şu soruyla özetlenir;
gördüklerimiz, gördüklerimiz midir?
Anlamı daraltıp salt "anlam" ekseninde bakarsak o zaman bir harften oluşma bir "isim" tek başına bir anlama sahip oluyorken gündelik hayatın içindeki insanların isimleri ne anlama gelir? Kabul soru saçma oldu. Fakat unutulmaması gereken husus, bir harfin tek başına isim olması durumu özünde "o bir isim değildir" noktasına gelir. O halde o tek harf nedir?
