"Ermeni Devrimci Federasyonu" (Hay Heghapokhakan Dashnaktsutiun), kısaca daTaşnaksutyun veya Taşnak diye bilinen siyasi parti 1890'da, bugün Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis'te kuruldu. Ermenistan'ın yanı sıra özellikle Lübnan gibi ermeni diasporasının yoğun yaşadığı yerlerde faaliyet gösteren Taşnak partisi, şu anda 200'ü aşkın üyesiyle dünya ermenilerinin en önemli örgütü sayılıyor. Taşnakların en önemli üç ilkesi, sosyalizm, milliyetçilik ve Birleşik Ermenistan.
ilk faaliyetlerine Osmanlı Devleti'nde başlayan Taşnaklar Ermeniler için özerk bölge kurulmasını sağlamak, ermeni yerleşimlerini saldırılara karşı korumak ve bu amaçla çalışan grupları tek çatı altında toplamayı hedefliyordu. Taşnaklar 1917'de ÇArlık Rusya'sının dağılmasından sonra Demokratik Ermenistan Cumhuriyeti'nin kuruluşunda başrolü oynarken, bölgenin 1920'de Sovyet Rusya kontrolüne geçmesinin ardından lider kadroları çoğunlukla yurt dışına kaçtı. SSCB'nin çöküşüne kadar Ermeni Diaspora'sının kültürel kimliğini koruması için çalışan Taşnak Partisi, 1991'den sonra döndüğü Ermenistan'da bugün koalisyon hükümeti oluşturan 3 partiden biri ve Sosyalist Enternasyonal üyesi.
Ermeni ihtilâl cemiyeti ittifakı anlamına gelen cemiyet, 1890 da Tifliste kurulmuş olup, amacı, Türkiye'de faaliyet gösteren Ermeni Cemiyetlerini birleştirerek, onlara yardım etmek ve Ermenistan' ın kurulmasını sağlamaktır. Bu amaçla değişik yer ve zamanlarda isyanlar çıkarmışlardır. (1894 Sason - 1895 istanbul)
birisini öldürmeye karar verdiklerinde bunu silahla degilde gülmekten öldürecek diye düşündügüm cemiyet.
osmanlı halkı ve taşnak sütyun cemiyeti arasında geçen bir diyalog.
-bre nedir sizin istediginiz bizim topraklarımıza geldiniz.
+kelle isteriz aga, kelle . hepinizin soyunu kuratacagız.
-hayda söyle bakalım siz kimlerdensiniz.
+biz taşnak sütyun cemiyetindeniz.
-taşnak sütyun cemiyeti mi(!) duydunuz mu çocuklar taşnak sütyun cemiyetiymiş .
hep bir agızdan muhhaaaahhhh .
-semoyan bunlar bizi hafife alıyor galiba .
-yürü am.na koyim bir savaş yapacagız dogru düzgün isim bulamıyoruz. taşnak sütyun'mış . o ne amna koym don firması gib.
Nankör Ermenilerin toplandığı cemiyettir.Sen, tarımla uğraşan Türk insanının topraklarında ticaret yap, zengin ol, rahat rahat yaşa.Sonra bir iki ingiliz ajanının gazıyla, ortalık karıştır, soykırım yap; o soykırımı da soykırım yapmaya çalıştığın millete at.
(bkz: Oh ne ala Mualla)
Diğer bir adı Ermeni ihtilal Cemiyetleri Birliği olan Taşnaksutyun Komitesi, 1890 yılında Kafkasya’da oluşturulmuştur. Başta Christopher Mikealian olmak üzere komite kurucuları Stepan Zarlan, Simon Zavarian ve Ruben Hanagad idi. Bu komite Hınçak ve Armanekan gibi komiteleri tek bir çatı altında birleştirmek maksa-dıyla kurulmuştu.
Taşnak Komitesi programları sosyalizm esaslarını içeriyordu. Kendisini sos-yalist-demokrat, sosyalist-ihtilâlci, milliyetçi ve adem-i merkeziyetçi olarak nitelen-diren bu komite Ermenilerin hayatını en çok etkileyen, en uzun ömürlü komite olmuştur. Komite bayraklarına kin ve nefreti ifade eden hançer sembolünü ekleyen Taşnaklar, klasik bir terör örgütü olarak gözükmektedirler. Hiç değişmeyen kadim gelenekleri tüm dünyada Türk düşmanlığı yaratmak olmuştur.
Komite 1907 Kongresi’ndeki teşkilat talimnamesinde Giresun, Harput, Di-yarbakır hattının doğusu için Rusya, Kafkasya ve iran’ı ihtiva eden Doğu Bürosu’nu, doğu hattının batısı için, Balkanlar’ı, ABD’yi , Mısır’ı ve Rusya-iran dışındaki tüm yabancı devletleri içine alan Batı Bürosu’nu kurmuştur. Bu komite birçok cinayetin yanında Osmanlı Bankası Baskını’na, 1904 Sasun isyanı’na ve Yıldız suikastına dahil olmuştur.
Maksatları, düvel-i muazzamanın desteğini alıp, Balkanlar’daki örnekleri gibi bağımsız bir devlet kurabilmekti. Bu yolda her şeyi göze aldıklarını komite programlarında görebiliyoruz. Zaten bu komitelerin en etkilileri olan Taşnak ve Hınçak’ın Osmanlı toprakları dışında kurulması, kimler tarafından yönlendirildikleri sorusunu akla getirir. Yoluna baş koydukları davada kendi milletinden insanları bile öldürebildiklerini görüyoruz. 4 Şubat 1895’te Zaptiye Nazırı Nazım Paşa’nın padişah II. Abdülhamid’e takdim ettiği Ermeni Faaliyetleri ile ilgili raporda bulunan bir cinayeti buna örnek verebiliriz:
‘’Hamparsum Boyacıyan ve refîki Markar Viramyan'ın iğfâl etmiş oldukları kezâlik on sekiz yaşlarında "Sahak" nâmında bir çocuk tarafından Gedikpaşa Kilisesi Vâ‘izi Dacet Vartabet Efendi'nin âmâl-i fesâdiyyeye mümâna‘at kaydında bulun-masından dolayı kilise dâhilinde ve odasında oturduğu sırada itlâf kasdıyla ve bıçakla cerh edilmesidir ki cârih-i merkûm Atina'ya firâr ile "Hırant" nâm-ı müste‘ârıyla orada ikamet etmekde ve Hınçak Komitesi tarafından i‘âşe edilmekde bulunmuşdur.’’
