depremdeki ölü sayısı 116′ya yükselmiş. aslında depremin şiddeti 6.5 ama orada da binaların malzemelerinden çalma var sanırım. yıkılan binanın temellerinden teneke, köpük tarzı malzemeler çıkmış.
dört sene önce yazmışım... (bkz: tayvan/#15331026)
geçen tayvan'a indiğim anda gümrük polisi pasaportumu gördüğü anda "ne zaman geri dönüyorsunuz?" diye sorduğunda "n'oluyoruz lan!" demiştim. dünyanın en dost canlısı insanlarından olan tayvanlılar ne zaman bu kadar agresifleşti diye düşünürken trenle geldiğim tainan şehrindeki otele yerleştim. devamlı kaldığım oteldeki odama yerleşirken bavullarımı taşıyan gencin bakışlarını asansörün aynasından görmem üzerine yüksek sesle "kesin yüzümde bi halt var" dediğimi hatırlıyorum. ertesi gün girdiğim toplantıdan sonra boş vaktimde güzel havadan da faydalanarak gezmeye başladım. insanların sıcakkanlı yaklaşımları ile ülkemi bilen kimselerin davranışlarındaki tezat üzerine internette araştırma yapmaya karar verdim.
"gecen yillarda turkiye'nin uluslararasi medya tarafindan isid ile surekli anilmasi tayvanlilar tarafindan da duyuldu. tayvanlilar artik turkiye'yi terorist bir ortadogu ulkesi olarak goruyorlar.
bir tek bununla kalsa yine iyi, buraya gelen bazi hayvan turkler, farkli zamanlarda cinli kadinlara tecavuz ettiler, hirsizlik yaptilar. hatta 2016 yili haziran ayinda bir turk konsolos calisani gece klubunde cinli bir kadini taciz edip gelen polislere "benim dokunulmazligim var, bana bisey yapamazssiniz" diyerek ulkeden kacti. tabii medyada hemen haber oldu. ulke kucuk oldugu icin en ufak haber bile hemen duyuluyor.
genel olarak tayvanlilarin zihninde turkler sapik, kadin duskunu, tecavuzcu olarak goruluyor. kotu olansa, tayvanilar gecen seneden bu yana turklere karsi irkcilik yapmaya basladilar. turkum denilince alenen asagilamaya ve "ulkene geri donmeyecek misin" seklinde sorular sormaya baslaniyor. benzer irkcilik baska milletlere karsi yok. anadolu comarini anlattiysam da anlamadilar...
burda daha once gormedigim cok ilginc bir olay basladi. bir grup turk(yaklasik 15 kadar) her haftasonu bir sehirde (cogunlukla taipei) farkli gece kluplerini gezip taskinlik ve turkleri kucuk dusurucu harekette bulunan diger turkleri diger kadinlarla yakin temasta beraberken fotoraflayip o kisinin ailesine, patronuna bir sekilde ulastiriyor. bu olay yeni basladi ama su ana kadar yakalanan birkac turk ve ozellikle thy calisani var. turk olduklarini nasil anliyorsunuz diye sordum, once konusup teyit ediyoruz dediler. thy calisani arkadasin varsa dikkatli olmalarini soyle.
kisacasi tayvan, artik o eski tayvan degil. turkler burada istenmiyor. eskiden dolar ucuzdu ekonomi patlarken turkiye is yapilacak ulkeydi, simdiyse arsiz ve gorgusuzlerin ulkesi diye tanimliyorlar. bu, haliyle bizi de etkiledi. biz burda yasiyoruz ama butun huzurumuz kacti. geri donmeyi planliyorum."
bakın bunu da 2015'de güney kore ile ilgili olarak yazdım. (bkz: güney kore/#30324904) bizim şeref yoksunları kore'de yedikleri haltları bu ada ülkesinde de tekrarlayınca nefret edilen bir millet haline dönüşmüşüz. iti itliğini yapıyor; arada olan sana, bana, iyi adama oluyor...
ikinci dünya savaşı sonrasında çin galip ülkeler arasında olsa bile sağ (milliyetçiler) ve sol (komünistler) arasında bir iç savaş yaşandı ve galip gelen komünistler oldu. çin tam anlamıyla komünist bir ülke görünümüne bürünürken milliyetçilerse tayvan'a kaçtı. burdaki sol partileri ülkeden yaka paça atarak kendi devletlerini kurdular. tayvan kendi başına bir ülke olmasına rağmen çin'in dünyaya baskı yapması sonucu tayvan çoğu ülke tarafından tanınmıyor. çin'in tayvan üzerinde hak iddia etmesine one china (tek çin) doktrini deniyor.
donald trump seçimi kazanınca tayvan başkanı telefonla trump'u arayarak tebrik etti. bu tayvan'ın abd tarafından tanınmaya başladığının göstergesi olduğu için çin-abd arası gerildi. çin tayvan'ın bu yaptığını ucuzluk olarak yorumlasa da yavaştan tırsmaya başladı.
yakın gelecekte abd buraya ''barış getirmek'' üzere nato ordusunu yığacak, tayvan'ı resmen dünyaya tanıtacak, çin'in ekonomisini çökertmeye çalışacak ve çin'i resmi olarak bölecektir. (tibet, uygur, tayvan, iç moğolistan vs...) artık dünyanın kargaşa merkezi ortadoğu'dan uzak doğu'ya doğru kayıyor.
türkiye'nin gelecekte sözü geçen bir ülke olması için üniversitelerde sinoloji bölümlerini kurması, tarihçilerimize çince öğretmesi, uzakdoğu ülkeleriyle ekonomik bağlar kurması ve en önemlisi de doğu türkistan'a her anlamda destek çıkacağı günü beklemesi gerekiyor.
eski adı formoza olan, resmi adı çin cumhuriyeti olan ada ülkedir. hikâye şöyle: kıta çin'inde komünist mao ve arkadaşları devrim yapınca ülkenin sabık faşist lideri ve arkadaşları tayvan'a kaçar ve orayı merkez ilan edip tüm çin'i oradan yönettiklerini duyururlar. o zamanın büyük devletleri de çıkarlarına uygun olduğu için mao'yu yok sayarlar ve tayvan'ı çin sayarlar. fakat zamanla bu algı değişir ve tayvan çin cumhuriyeti olarak görülmez. şu anda da bağımsız ülke olduğunu tüm ülkeler kabul etmiş değiller. yanılmıyorsam türkiye'nin tayvan'da büyükelçiliği var.
tayvan bir elektronik ülkesidir. ülkenin küçük bir kısmı tarıma elverişli olduğu için insanlar farklı arayışlara girmişler ve eğitime oldukça önem vermişler. asus, kingston, gigabyte gibi firmalar tayvan menşeilidir. ülkede kuzey-batı güney-doğu istikametinde bir karayolu vardır ve tamamen ormanların içinden geçer. büyük çoğunluğu tüneldir. doğa dostu bir yoldur.
