islamın şartlarına ve ibadet esaslarına uyumun dışında farklılık gösterirler.
tarikat, "allah'a ulaşan yol"'dan türemiş kelimedir ve liderlerine pir denir. ve her pir'in peygamberimize dayanan bir silsilesi vardır. her tarikatin sabit bir dergah'ı, vardır. zikir etkinlikleri bu yerlerde yürütülür. belli bir eğitim sürecinden geçilmeden tarikate üye olunamaz. eğitim belli kurallara göre göre yapılır. eğitim sonucunda pir'in onayıyla katılınabilir, bu sebeple üye sayısı belirgindir. katı kurallarla çerçevelendiğinden ayrılmak da kolay değildir. pir'den gelen emirler ve zorunlu yerine getirmeyle allah'a ulaşmayı hedeflerler. dış dünya'dan soyutlanma görülür. genel anlamda iki sınıf mevcuttur. kabul edilen ve edilmeyen gibi. kimi tarikatlerde ayırıcı özellik olarak kılık kıyafette veya aksesuarda farklılık göze çarpar. allah'a ulaşmak için yapılan zikir etkinliklerinde kendinden geçebilmek, "bir olabilmek"* esastır.
cemaatlerde ise, liderlerine günümüzde şeyh dense de özde böyle bir adlandırma yoktur. aslında liderlikte yoktur, ama topluluklar her zaman içinden bir lider çıkarır. teslimiyet ve ayrılık insanın hür iradesine bağlıdır, bu sebeple üye sayısı belirsizdir. üyelerini sınıflandırma görülür. emir yerine, nasihat ve sözle telkin ön plandadır. dış dünyayla bağlar hiç bir zaman koparılmaz, sosyallik göze çarpar. çağa göre kılık kıyafet daha modernize edilir, zorunlu bi kıyafet yoktur.mevcut düzene bir hoşgörü hakimdir. daha bireysel bir oluşumdur. kibir, haset gibi insana ve çevresine zarar verecek duygulardan kurtulabilmek için, bireyin kendi için bir şeyler yapması, kendini geliştirmesi esastır.
not : polemik yaratmaması açısından söylemek istiyorum, yazdıklarım bakış açım diildir, genel anlamda bildiklerimdir. eksik veya yanlış bilgilendirme olmaması için başlık, ben ve okur yardımlarınızı bekliyoruz.
