Tanzimât, (Osmanlıca: تنظيمات).kelime anlamı olarak; düzenlemeler,reformlar.divan edebiyatının halktan kopuk kısmını,vatan,millet,hürriyet...kavramları ile birbirine bağlama temellisi ile ortaya çıkan türk edebiyatı dönemlerinden biri.
ahmet mithat efendi -ki ilk romancımız olarak bilinir- dışındakiler pek edebiyatçı falan değildirler; şöhretlerini de siyasi kişiliklerine borçludurlar...
damon arkadaşın uyarısı üzerine düzeltme: ilk romanımız şemsettin sami'nin taaşşuk'u talat ve fitnat'ı...
edebiyatımıza yeni yeni giren bir türdür bu. 19 yy'da.
* ilk dönem de romantizm ikinci dönemde realizm etkili olmuştur.
* ilk dönem de sanat toplum için yapılırken ikinci dönemde sanat sanat için yapılmıştır.
ilk dönem sanatçıları:
1. şinasi
2. namık kemal
3. ziya paşa
4. ahmet mithat efendi
5. ahmet vefik paşa
bireysel konuların ele alındığı, şiirin manasından ziyade biçiminin ön planda tutulduğu dönemdir. öyle ki bu dönemde verilmiş olan eserlerde ki terkip sayısı, klasik edebiyatın zirvesi sayılan 16.yy döneminde verilen eserlerden bile fazladır.
batıya ait edebi türler(roman,gazete,tiyatro,eleştiri,...) ilk defa bu dönemde örnek vermiştir.
edebiyatı, halkı bilinçlendirmek amacıyla kullanmışlardır.
dilde sadeliği savunmuş; ancak başarılı olamamış edebiyat neslidir.
-şiirde biçim olarak divan edebiyatı geleneği devam ettirilmiş, şiirin konuları alabildiğine genişlemiştir. şiirlerde ''kanun, medeniyet eşitlik , hürriyet, vatan'' gibi konular işlenmiştir.
-romanda türk edebiyatı, romanla ilk defa, yusuf kamil paşa'nın fenelon'dan telemak çevrisiyle karşılaşır. edebiyatımızdaki ilk yerli roman ise şemsettin sami tarafından yazılan '' taaşşuk-ı talat ve fitnat'' adlı romandır.
-öykü, edebiyatımızdaki ilk öykü kitabı ahmet mithat efendi'nin letaif-i rivayet adlı yapıtıdır.
-tiyatro, edebiyatımızda ilk tiyatro, şinasi'nin şair evlenmesi adlı töre komedyasıdır.
-makale, edebiyatımızda ilk örneği şinasi'nin tercüman-ı ahval mukaddimesi adlı yazısıdır
-eleştiri, edebiyatımızda ilk örneği namık kemal'in tahrib-i harabat adlı yapıtıdır.
-------gazete--------
-ilk resmi gazete takvim-i vakayi olup ilk gazetedir.
-ceride-i havadis ise ilk yarı resmi gazetedir.
-tercüman-i ahval ilk özel gazetedir.
)))) bu dönem 1.tanzimant dönemi ve 2.tanzimat dönemi olarak ikiye ayrılır.
