ilk resmi gazete: takvim-i vakayi (1831).
ilk yarı resmi gazete: ceride-i havadis (1840).
ilk özel gazete:tercüman-ı ahval (1860).
ilk çeviri: yusuf kamil paşa, fenolen dan telemak (roman).
ilk yazılan tiyatro: şinasi, şair evlenmesi.
ilk oynanan tiyatro: namık kemal, vatan yahut silistre.
ilk edebi roman: namık kemal, intibah (1876).
ilk makale: şinasi, tercüman-ı ahval mukaddimesi.
ilk yerli roman: şemsettin sami, taaşuk-ı talat ve fitnat.
ilk realist öykü: sami paşazade sezai, küçük şeyler.
ilk tarihi roman: namık kemal, cezmi.
ilk köy romanı: nabizade nazım, karabibik.
ilk realist roman: sami paşazade sezai, sergüzeşt.
ilk gezi yazısı: ahmet mithat efendi, avrupa'dan bir cevelan.
ilk yerli öykü: ahmet mithat efendi, letaif-i ravayat.
bu dönemde avrupa' da meydana gelen edebi akımlar doğal olarak gelişmişlerdir, oysa ki bizim tanzimat aydını dediğimiz sanatçılarımız avrupa' yı taklit etmişler; dolayısıyla edebi akımlarını tam benimsemeden eserlerini oluşturmuşlardır. bu dönemdeki yazarlarımız genellikle bildiklerini acemice uygulamışlar; ve yine bu dönemde avrupa realizme ulaştığında bizim yazarlarımız romantik eserlerle uğraşmaya yeni başlamışlardır. avrupalılar doğal süreçlerini tamamlayıp başka akıma geçerlerken, bizim yazarlarımız; alelacele romantizm-realizm adı altındaki iki akımı karıştırıp atlamışlar, onlara yetişmeye çalışmışlardır... bize de şu eser hangi akımın, bu eser hangi akımın (romantik-realist) ayırmaya uğraşalım şimdi...
ilk resmi gazete:Takvimi vekayı
ilk yarı resmi gazete:cerideyi havadis
ilk mizahi gazete:Teodar kasap, dıyojen
ilk eleştiri: Namık Kemal ,tahribi harabat
ilk makale: Şinasi , tercümanı ahval mukaddimesi
ilk yazılan tiyatro: şinasi , şair evlenmesi
ilk oynanan tiyatro:Namık Kemal . vatan yahut siliste
ilk yerli roman: Şemsettin sami , taaşşuk-ı talat ve fitnat
noktalama işaretini ilk kullanan kişi: ŞiNASi
