Bir filozof olarak müdahale etmem gerekiyor sanırım.
Burada ölen tanrı zihinden bağımsız var olan tanrı değildir. Zira nietzsche bunun üzerine Zaten konferans vermiş ve üstü kapalı bir biçimde: tanrı öldü, insanların kalbindeki tanrı öldü. Önceleri tanrı adına yapılan her şey, bugün para ve şan adına yapılıyor, tanrı öldü; onu biz öldürdük.
Kaldı ki eğer bir tanrının ölümünden bahsetmek hem ontolojik hem de epitemolojik bir hatadır. Ontolojik tanımına göre tanrı var olamaz ve ölemez.
burada açıklığa kavuşturulması gerekn bir konu da nietzsche'nin genel bir tanrıdan ziyade hristiyanlığın kendisine karşı duruşudur. zira nietzsche gereken mahiyette dikkatle idrak edildiğinde, nihilizmi dahi bir köprü olarak kullanır. tanrı'dan kasıt hristiyanlığın bir diğer tanrısı olan "jesus"tır. öyle ki kendisinin gerek ecce homo'da gerekse "böyle buyurdu zerdüşt"te şiddetle eleştirilere tâbi tuttuğu tüm ontolojik metaforlar direkt olarak hristiyanlığın metaforlarına işaret eder.
nietzsche her türden idealleştirmeye karşı idi. ne kendisine ne de bir başka metaya ya da bir olgu-ötesine tapınamazdı. kendisi "insanca, pek insanca 2" de idealleştirme ve tabulaştırmaya karşı çıkışlarını yazmıştır. nietzsche'nin en başta derdi tanrı ya da başka bir takım dinler değildir; daha geniş ve daha derin bir ufukla düşünmek gerek: o en başta tüm "ideal" olanlara zıt düşer. bunun içerisinde bulunduğu döneme ve ortama tekabül eden ideal de hristiyanlıktı, dolayısıyla nietzsche'nin araç-nihilist, anti-idealist felsefesi bu şekilde tezahür etti.
nietzsche bilahere iyinin ve kötünün ötesinde'de ahlak kavramına bu suretle karşı çıkar.
idealleştirme olayı bizatihi ontolojik ve ontik bir idealleştirmedir. çok ince bir çizgi var "o olun" deyişinde. dikkat kesilmeli tam buraya tüm kulaklar: nietzsche "insanca, pek insanca" nın tam başında "özgür ruhlar"dan bahseder. onlara, "onlar ki kendisine miras kalan her şeyi yıkıp, yerine kendisine ait olanı yaratanlardır, işte üst-insan budur" der. burada dikkat edilmesi gereken başka bir husus aynı kitapta geçer, " 'böyle olması gerektiği için değil, böyle istediğim için böyle' demeli birey". evet, burada üst-insanın kim ve ne tür ana-niteliklere sahip olduğundan bahseder. işte tam burada "nietzsche hani anti-idealistti?" soruları sorulur. ve el-cevap: idealizme karşı duran ve onun yerine özgür ruhları hedefleyen nietzsche'yi anlamanın tek yöntemi burada şöyledir ki "nietzsche özgür olunduğunda üst-insan olunacağını söyler" bu şekilde bakıldığında bu bir ideal değil, nihilist tutumdur. böylelikle özgür olun dediğinde hem de idealist olursa büyük bir mantıkî çelişkiye düşmez mi? kaldı ki burada olay yine bu kadar basit değildir; zira ontolojik bir idealizme karşı durur nietzsche, yani var olanların ideal varlıklarına karşı durur.
Edit: aynı başlıktaki diğer entryleri aynı entryde toplama.
Şen bilim'de şöyle demiştir : « Tanrı öldü. Tanrıdan geriye bir ölü kaldı. Ve onu öldüren biziz. HâӀâ gölgesi beliriyor uzaklarda. Kendimizi nasıl avutacağız, biz katillerin katilleri? Neydi bıçaklarımızın altında ölümüne kan döken, dünyanın sahip olmuş olduğu bu en kutsal ve en kudretli şey: bu kanı kim silecek üzerimizden? Hangi su var bizi temizleyecek? Hangi teselli şölenlerinı, hangi kutsal oyunları icat etmek zorunda kalacağız? Fazla büyük değil mi bize bu davanın yüceliği?
tarih boyunca bir çok kez tanrı ölmüştür çünkü hep aynı noktada stratejik hata yapmışlardır. büyümüşler, büyümüşler ve büyümüşler, sonsuza dek büyümüşler. ve kontrol edemeyecekleri kadar büyümüşler. sonunda kendi içlerine çökerek kara delik olmuşlardır.
ama şu anda bir tanrı var ve şanslıyız ki yaşıyor.
Tanrıdan geriye bir ölü kaldı.
Ve onu öldüren biziz. hala gölgesi beliriyor uzaklarda.
Kendimizi nasıl avutacağız, biz katillerin katilleri? Neydi bıçaklarımızın altında ölümüne kan döken, dünyanın sahip olmuş olduğu bu en kutsal ve en kudretli şey: bu kanı kim silecek üzerimizden? Hangi su var bizi temizleyecek? Hangi teselli şölenlerinı, hangi kutsal oyunları icat etmek zorunda kalacağız?
Fazla büyük değil mi bize bu davanın yüceliği? Buna layık olmak için birer tanrıya dönüşmeli değil miyiz?"
genç ateistlerin çokça beslendiği cümledir. oysa nietzsce derin adamdır. sözleri de derindir. ateistlerin anladığı gibi sığ değildir. gereken açıklama üst entryde yapılmıştır.
Bunu da biz insanlar yaptık der burada Nietzsche. Modernite merkezinde bir zamanlar tanrı olan yeri bu dünyayı anlamsızlaştırmayı başardı. Tanrı , iyi , kötü gibi değerleri anlamsız kıldık. Her olur olmaz şeye iyi dedik sevmediklerimize kötü dedik. Bu kavramları kendi yararımız uğruna hoyratça kullandık. En çok ta tanrı kavramı. Çoğu kez dini kendi amaçlarımıza alet edip kendi değerini sorgulamadan bizim ona atfettiğimiz değeri dünyaya hakim kılmaya çalıştık.
"Bir ağacın dalları ne kadar yükseklere çıkarsa köklerde o kadar derine iner. "
Ne kadar modern görünmeye çalışsak da yüce gördümüz değerlerin kaybına sebep olan zavallı insanlarız aslında.
