pek çok geri zekalı bu sözle kastedileni anlayamadığı için üzerine saçma sapan yorumlar yapılır.
ebeveynlerini kaybeden bir çocuğun olgunlaşma sürecine girmesi ve pek çok açıdan akranlarından ayrılması, hayatı daha farklı değerlendirmesi ve yaşaması nasıl ki beklenilen bir şeyse,
tanrının ölümü de ve bunun ilanı da bazı insanlar için benzer etkilere sebep olacaktır...
zayıflıktan doğan her şeyin kötü olduğunu söyleyen niçe'nin felsefesi esasında çok da karmaşık, anlaşılmaz değildir... ana hatlarını doğru anladığınızda niçe aslında anlaşılabilir bir filozoftur.
insanın yeni değerler yaratmasını, kendini zayıflatmak yerine güçlendirmesini,
inançların efendi köle ilişkisini beslediğini, inananların köle ahlakına sahip olduklarını ve içlerindeki köle olma arzusunu inançları üzerinden sürdürdüklerini, onların köle ruhlu olduklarını söyler özetle.
bu söz bir tespitin yanında aynı zamanda uyanışa hizmet eder..
insan tanrıyı aşarak kendini de aşmaya başlar.
işte bu idrak ve bu uyanış üstinsana giden yoldur.
tabi ki tanrı öldü sözünden başka anlamlar da çıkarılır...
bu söz aynı zamanda zamanın ve geleceğin resmini çekmektir..
dinin, kurumlarının zaman içinde gücünü kaybetmesini, eskisi gibi baskı unsuru olmadığını, tanrı adına konuşanların, kısacı tanrının devlet idaresinde, alınan kararlarda hiçbir hükmünün kalmadığını
dolayısıyla tanrının hayatın dışına itildiğini, tanrının yaşayacaksa gönüllerde yaşayabileceğini,
dinin pasif bir role büründürüldüğünü de anlayabiliriz bu sözden.
Evreni yaratan ve yöneten, her şeye gücü yeten, her şeyi bilen bir varlık olarak geleneksel Tanrı kavramının modern toplumdaki geçerliliğini ve otoritesini kaybettiği inancını temsil eden Nietzsche sözü.
Nietzsche, zamanında bunu dediği için çok sağlam linç yemiştir.
iblis damgası vurulmuştur. Fakat bize anlatmak istediği şey başkaydı.
Biz insanlığımızı kaybedip, tanrı'dan epeyce uzaklaşmıştık...
''saklambaç oyununu çocuklardan evvel sen icat ettin.
ezelden beri neredesin yahu?
kalplerini nifak ve şikakla dopdolu yarattığın mahlukatını böyle boğaz boğaza bırakıp da ortadan çekilmek olur mu?''
''asarının kıyısından, bucağından bir görünüver.
zira vaziyet fenadır.
seni inkar edenler çoğaldı.
yaptığın binanın ne damı var ne temeli...
nihayetsiz boşlukta bütün kürelerin avare dolaşıyorlar.
bütün kainat serserilik halinde.''
''bu görünmezlik ve bu sükut, ya gurur veya korku eseridir.
ikisi de sana yaraşmaz.''
''yeryüzünde şimdi çok moda olan cumhuriyet idaresi göklere de sirayet ederse, o zaman sen halini görürsün.
çünkü seni tekrar intihap (seçim) için rey veren bulunmayacaktır. ''
"Tanrı'nın ölmüş olması kesinlikle gerekli ama benim anlayışımı bilmenizi istiyorum. Friedrich Nietzsche'nin Tanrı'nın öldüğünü ilan etmesi iyi bir davranıştı; ben ise onun asla doğmadığını beyan ederim! bu yaratılmış bir kurgudur; bir buluş, bir keşif değil. Buluş ve keşif arasındaki farkı anlıyor musunuz? Bir keşif hakikatle ilgilidir, bir icat sizin tarafınızdan üretilir. insan yapımı bir kurgudur. Elbette bu icat teselli verdi ama teselli doğru değil! Teselli afyondur. Seni gerçeğin farkına varamaz hale getirir ve hayat öyle hızlı akıp gider ki, yetmiş yıl yakında geçip gidecektir. Size bir inanç sistemi veren herkes sizin düşmanınızdır, çünkü inanç sistemi gözünüze perde çeker, gerçeği göremezsiniz. Gerçeği bulma arzusu ortadan kalkar. Ama eğer tüm inanç sistemleriniz elinizden alınırsa, başlangıçta bu elbette acıdır. Binlerce yıldır bastırdığınız korkunun, kaygının hemen yüzeye çıkacağını biliyorum, ama onlar oradalar, çok canlılar. Hiçbir Tanrı onu yok edemez; sadece hakikat arayışı ve hakikati deneyimlemek (bir inanç değil) tüm yaralarınızı iyileştirmeye, sizi bütün bir varlık yapmaya muktedirdir. Ve benim için bütün kişi kutsal kişidir." - osho
"it is absolutely necessary that God should be dead, but I want you to know my understanding. It was good of Friedrich Nietzsche to declare God is dead; i declare that he was never born! it is a created fiction -- invention, not a discovery. Do you understand the difference between invention and discovery? A discovery is about truth, an invention is manufactured by you. it is man-manufactured fiction. Certainly, it has given consolation, but consolation is not the right thing! Consolation is opium. It keeps you unaware of the reality, and life is flowing past you so quickly -- seventy years will soon be gone. Anybody who gives you a belief system is your enemy, because the belief system becomes the barrier for your eyes, you cannot see the truth. The very desire to find the truth disappears. But if all your belief systems are taken away from you, in the beginning, certainly, it is bitter. i know the fear, the anxiety, that will surface immediately... which you have been suppressing for millennia, but they are there, very alive. No God can destroy it, only the search for truth and the experience of truth -- not a belief -- is capable of healing all your wounds, of making you a whole being. And the whole person is the holy person to me." - osho
Tanrı öldü bir metafordur. Aslında elbette tanrı diye bir şey hiç var olmamıştır. Onu insanlar icat ettiler ve istedikleri gibi şekillendirdiler. Binlerce farklı tanrı modellerinden bugün müslümanlar Allah modeline inanıyorlar. Mesela binlerce farklı bilgisayar modelinden ben Asus n550jk ya inanıyorum demek gibi bir şey bu. Yani işin özü bütün bu inanan insanlar o tanrıların kendilerini yarattığını düşünür fakat aslında insanlar bu tanrıları yaratmıştır. insanlar tanrıların tanrısıdır. Ama bunu dini kitaplar yazmaz.
böyle buyurdu zerdüşt isimli eserde sıkça tekrarlanan "tanrı öldü" ifadesi nietzsche’nin geleneksel dini ve ahlaki otoritelerin çöküşünü anlatan çarpıcı bir metaforudur. tanrının ölümü, modern dünyada dini inançların gücünü kaybetmesini ve bunun sonucunda insanın kendini yönlendiren ilahi bir rehberden yoksun kalmasını ifade eder. ancak nietzsche bu boşluğun bir nihilizme yol açacağını öngörür ve insanın bu nihilizmi aşarak yeni değerler yaratması gerektiğini söyler. zerdüşt, bu yeni değerlere ulaşmanın mevcut ahlaki sistemleri eleştirip onları reddetmekten geçtiğini savunur.
