Eğer Tanrı var olmasaydı, onu icat etmek gerekirdi.
Orijinali: Si Dieu n'existait pas, il faudrait l'inventer.
Kaynak: Épître à l'Auteur du Livre des Trois Imposteurs (10 Kasım, 1770)
"...Burun gözlük taşımak, bacak çorap giymek, taş görkemli şatolar yapmak için dizayn edilmiştir.ister insandan, ister doğadan kaynaklansın, başıma gelen her belânın gerisinde demek ki, Tanrı'nın usta eli vardır. Doğanın karmaşık düzeni Tanrısal dizaynın kanıtı ise, o zaman, Tanrı'nın ya çok beceriksiz, ya da habis olduğunu kabul etmek zorundayız. Tanrı ya önleyebileceği kötülüğü isteyerek önlememektedir; ya da istemediği kötülüğü önleyememektedir." voltaire
başlığı oluşturan cümlede 2 farklı anlam bulunmaktadır diye düşünüyorum. şöyle ki;
yazılış şekline bakıldığında cümlede yer alan bir boşluk anlam şeklini ve açıklamasını (okuyan kişi tarafından) tamamen değiştirmektedir.
1. tanri "var" olmasaydi onu icat etmek gerekirdi
2. tanri "varolmasaydi" onu icat etmek gerekirdi
1 numaralı cümle ile 2 numaralı cümle arasında anlam farklılığına ve "vurgu"ya neden olan "var olmasaydi" cümlesidir.
öncelikle mahlasıvoltaire olan fransız filozof'un bu yaklaşımı tanrının varlığını kabul ettiğidir. tanri "var" olmasaydı onu icat etmek gerekirdi, oysa filozof'un çeşitli söylemleri nedeni ile ateist olduğu düşünülmüştür. tanri'nin var olmadığı kabul edilen bir yaşamda tıpkı helak edilen kavimlerde olduğu gibi çeşitli metaryaller'e tapınma yoluna gidildi.
öyle ya, gerek geçmişte gerekse günümüzde bir çok tanrı icat edilmiştir.
yıldızlar, güneş, öküz, yılan, el yapımı putlar vb. şu hali ile bile yeterince tanrı icat edilmiş durumda, yaşamın büyük bir çoğunluğu şu an bile insan yapımı metaryalleri tanrı edinmektedir. herşey bu kadar açık bir şekilde yaşanırken, 1770 yıllarına ait bu sözün yukarıda anlattığım anlamda gerçekliğini koruduğunu düşünebiliriz.
"Voltaire'in sözünü tersine çevirerek diyorum ki, eğer Tanrı gerçekten varsa, onu yok etmek gerekir."
Mihail Bakunin
ve söz istiyorum hakim bey! birkaç şey açıklamak için;
"tanrı olmasaydı onu icat edecek olan koşullar nasıl var edilecekti?"
öncelikle tavsiyem, dinler tarihi ve dinlerin üretiliş macerasının araştırılması.
tanrı inancının ortaya çıkışı incelenmeli.
ardından; (bkz: ve insan tanrıyı yarattı)
tanrı olmasaydı cümlesini bugün kurabilirken, bundan binlerce yıl önce tanrının ne olduğu bilinmiyordu.
insan sadece var olmuştu, bilinçsiz ve cahildi.
hayatta kalmak için çabalıyordu, ensesinde vahşi doğa ve ölümün korkusuyla.
biraz daha rahatlayıp, düşünmeye vakti olduğunda ise, "ulan tamam da biz nası olduk?" dedi.
işte ondan sonra birşey göremedi.
çünkü ışıklar sönmüştü...
manası yaratmak anlamında olan icat sözcügüdür. tanrı ise her dinde kutsaldır. ve her dinde tapılacak bir tanrı vardır neden tapılır peki insanlar neden tanrıya tapar onları icat ettiği (yarattığı) için. sonuçta yaradanı yaratmatya güçleri varsa bütün dinlerin o zaman neden tanrı diye bir kavram var sorusunu aklımıza şak diye düşürücek bir cümle olmuş. iç içe bir paradokstan ziyade aynı anlamlı iki kelimenin yanyana koyulması şeklinde ortaya çıkmış bir ifadedir.kelime oyunlarıyla komaya girmeyin denilesi ifade.
tanrı olmasaydı derken yoktur anlamını kastettiğini düşünüyorum ama önemli olan pratik bir akılcı olan voltaire için tanrının amacı olmalı.
tanrıya inanmayanlar için dünya zor bir yerdir ama inanlar için her şey çok daha kolaydır. matrixte bu konu bir noktada irdelendi aslında. beni mutlu etmeyen gerçeği ne yapayım. yalnız ve mutsuz ölmektense tanrıya inanıp cennete gitmek için düzgün biri olmak daha tutarlı değil mi.
