kötülükler nefs ürünüdür. tanrı da bizi nefsimizle mücadele için yarattığından mütevellit kötülükleri önlemesi söz konusu değildir zira kötü olan insandır.
allah iyidir,iyiliği sever ve iyiliği emreder,kötü ve fasık olan günah işler ve günahı sebebiylede vicdanı sızlamaz ve büyüklenir ve cehennemin dibini boylamayı hak eder.allah ın laneti kafirlein üzerine olsun.ama mümin olan adamın kalbi günah işlediği zaman sızlar çünkü kendisine günahı sebebiyle azap edecek bir rabbi olduğunu bilir ve bu kişinin affedileceği ümit edilir.
felsefeden ya da teolojiden uzak duygusallığa dayalı bir bakış kötü. *
eğer konu deist bir tanrıysa ayrı bir sorun, teist bir tanrı ve allah ise bu tanrı tanımı ayrı bir sorundur.
bu arada tanrı diye bir şey yoktur. iyi, kötü; evrene insanları yaratarak, helak ederek, dualara cevap vererek v.s. müdahil olan ya da evreni yaratıp bırakıp müdahil olmayan; evrenin içinden ya da dışından, içkin veya dışkın; erkil, dişi vb. birçok çeşitte, türde çok farklı sonsuz tanrı tanımlarından oluşan bir "tanrı" kümesi vardır. tanrı, ,ifade edilemez bir ifadenin tanımsız halidir. tanrı diye bir kavram yoktur. çünkü zihinde ifade edilen şey kişiye göre değişmektedir, özneldir. hayale dayalıdır. kısaca tanrı deyince zihinde canlanacak bir anlam yoktur, bilinemezdir.
tanrı, insanların istek ve arzularına göre tanım değiştiren, zaman, toplum, kültüre, coğrafyaya göre değişkenlik gösteren bir bir hayaldir.
allah, azap denen sonsuz esmasıyla allah'tır. yani allah helak edip azap edeceği canlılara göre daima düzen yaratır, azap etmek için şeytanı ve günahı yaratmıştır; çünkü bir şeylere azıp edip acı çektirirse o allah olur ancak. allah var olan tüm kötülüklerde doğanın sahibi olduğu için dolaylı olarak etkilidir. dolaylı olarak da kötü olan allah'tır ve insanların cehenneme girmesinin sebebidir. olasılıklar zinciri insanların hayatlarını şekillendirir. yani allah dilediğini cennete, dilediğini cehenneme atar sonuçta.
