cogu insanda bulunan göt korkusu durumudur...özellikle öbür tarafta yanarım korkusuyla sırf inanma ihtiyacı hisseden genelde de hayatta yaptıkları inandıgı din ile celişen insanlardır... bazılarının akıllanma zamanı gelmiş hatta gecmektedir...
"Gerçek şu ki, ben! ve benim! duygularını hissedebildiğimiz için, kim? ve kimin? sorularını sorabiliyoruz. Bu benim diyebildiğimiz içindir ki, bu kainat kimin? sorusunun peşine düşebiliyoruz."
ilk olarak sebep aramanın yanlış olduğunu düşündüğüm konu.şöyle ki tanrıyı mantıkla buldurabilecek hiçbir sebep tam olarak tatmin edici değil. bu yüzden inanmak gibi duyguyla daha çok alakalı bir durumu mantığa sokmaktan yeğ tutmak lazım. elbet sebepleri vardır fakat dediğim gibi bütün sebepler biraraya gelse da asıl sebebi tamamlayamaz. çünkü asıl sebep yürektedir ve eğer inanıyorsan vardır.
iman konusunu kelimenin analitik ve semantik mahiyetine uygun değerlendirmek gerekir. zira iman "kesin olmayan bir bilgiyi yürekten kabullenme, benimseme" anlamına gelir. dolayısıyla zaten kesin, apaçık, mantıklı bir iman olmaz. allahı biliyorum demeyiz, alllaha inanıyorum deriz.felsefedeki karşılığı episteme değil, katalepsia'dır.
tarihte dinin akla uygun izahlarla açıklanabileceğini savunan kişiler olmuştur. bunlara islam dini kelamcıları ve hristiyan orta çağ skolastikleri en önemli örneklerdir.islam kelamcıları imanı bir bilgi konusu haline getirmeye çalışmaz, onun teslimiyet gerektiren bir şey olduğunu kabul eder. ancak allahın dininin mantıksız, tutarsız olmadığını ortaya koyar. yine de allahın varlığını kanıtlamaya çalıştıkları da bilinir.
orta çağ skolastik düşünürleri ise aklı dinin aracı haline getirmiştir. aklın ancak inanca bina edilince işe yarayacağını savunmuşlardır. "anlamak için inanıyorum"
tanrıya inanmanın ilginç sebeplerine gelince; bununla aslında daha çok din sosyologları ilgileniyor. milyarlarca insan bu şeylere niye inanıyorlar diye. ailesinin dini dışında bir seçen insanların oranı çoğu din için %10'un altındadır. bazı dinlerde gerçekten akıl almaz iddialar vardır. buna rağmen insanlar iman ediyor. ateistlerin dediği gibi sorgulamayan, cahil insanların inandığı iddiasını ise araştırmalar yalanlıyor. Aksine imanlıların daha entelektüel ve zeki olduğu bulgulanmıştır.
agnostik sosyolog bauman; insanların yoğun imanını sosyalleşme sürecine bağlıyor.iman etmenin en ilginç sebebi de budur. topluma ayak uydururken, büyürken içinde yaşadığımız ve bize dayatılan pek çok kalıba maruz kalırız. din de bunlardandır. çoğu müslüman kosta rika'da doğsa protestan olacağını itiraf etmek zorundadır.
yine iman etmemenin de en ilginç sebebi sosyalleşmedir. sosyalleşemeyen, toplumda aykırı olmak isteyen, seçkin olduğunu düşünen kişiler genelde ateist olur.
dolayısıyla ateistler de iman edenler de aslında bunu çoğunlukla bilinçli olarak yapmıyor.islam akaidinde buna "taklidi iman" denir ki ciddi anlamda yerilmiştir. müslümanların çoğu taklidi mümindir. halbuki sorgulayarak, araştırarak, karşılaştırarak, benimseyerek, hazmederek tahkik-i imana geçmek gerekir.
bir torba içinden 1'den 10'a kadar sırayla numara çekme ihtimali milyar da bir iken dünya üzerindeki birçok olayın zincirleme tesadüflerle devam etmesi.
