milli kahramanlarımızdan biridir. soysuz köpeklerin iftiralarıyla karalanamaz.
vatan millet için yaptıkları bir yana, son derece namuslu bir adamdı. sadrazamlığı döneminde süleymaniye'deki harap evinde kalmaya devam etmiştir. yani şimdikiler gibi saray peşinde koşan bir kişi değildi. söz konusu şahısların bugün birilerine peşkeş çekmeye çalıştığı doğu anadolu sayesinde elimizde kaldı. ermeni isyanlarına karşı gereğini yapmasaydı, oralarda ne türk kalırdı ne de kürt...
almanya'ya keiser'in himmetiyle kaçtıktan sonra harap evinin tahta ve çivilerini satarak edindiği parayla lüks bir hayat süren, ancak iktidarda iken kendisini pışpışlamış almanya'nın kazığını güvendiği topraklarda öldürülerek yiyen, dinsiz,padişah ve hilafet düşmanı,zorba,cebererrut bir şahsiyettir.
abdülhamit nam zorbayı tahttan indirdiği için kimilerinin beğenmediği vatansever paşamızdır. aynı şahıslar, zamanında mehmet akif'ten tutun da, elmalılı hamdi'ye, said-i kürdi'ye kadar herkesin pek haklı olarak düşman olduğu abdülhamit'i, malum yalancıların yazdıklarından etkilendikleri için pek severler.
oysa abdülhamit kaiser'e yalakalık yapanların ilkiydi. ilber ortaylı, doktora tezinde, yalancıların boş laflarının aksine, abdülhamit döneminde alman yahudilerinin nasıl filistin'e yerleştirildiğini, o yerleşimlerden yetişenlerin israil devletinin kuruluşunda nasıl rol oynadığını bir bir belgeleriyle göstermiştir.
Tarihimizin cemal ve enver paşalarla beraber üç beyinsizinden biridir. Bizi gereksiz yere birinci dünya savaşına sokmalarını mı istersiniz 1915 te ki malum hadise ile ( soykırım değilse de ciddi bi kıyım söz konusu) hala başımızı ağrıtan belaları başlatması mı.
doğuda fransız rus birliklerinin aağladığı silah desteği ve cüretle batıda ama özellikle iç anadolu ve doğu anadolu da tam anlamıyla terör estiren, evlerini mühimmata çeviren ermenilere yapılabilecek en doğru şeyi yapmıştır, " huzursuzluk çıkaracaksan uzaklaş " ermenilere goodby diyen adam ruhu şad olsun.
ittihad ve terakki cephesinin önde gelen üçlüsünden birisidir. diğerleri (bkz: enver paşa) ve (bkz: cemal paşa). kendisi jön türk hareketine şu şekilde değinir: "jön türk hareketi, ülkeye eşitlik, özgürlük ve adalet getirmek amacıyla ortaya atılmıştı. bunlara ulaşmak için jön türkler, araplar, yunanlılar, arnavutlar, türkler vesaire gibi yurttaki bütün milletleri birleştirmeyi umuyorlar; böylelikle de sevgili vatanın bağımsızlık ve gelişmesi için birlikte çalışabileceklerini sanıyorlardı. fakat ihtilali izleyen olaylar, ne yazık ki, bambaşka bir görünüm gösterdi. yunanlılar, ittihad ve terakkinin asıl amaçlarının gerçekleşmemesi için bu birliğe şiddetle karşı çıktılar; özgürlük ve eşitlik, onların amaç ve çıkarlarına aykırıydı. eşitlik demek, bütün yurtseverlerin çıkarda ve çalışmada eşitliği demekti". (talat paşa'nın anıları)
Bir dönem, ittihat ve Terakki'nin siyasal kanadının bir numaralı ismidir. Keza Enver paşa da askeri kanadına aynı oranda hakimdi. birinci dünya savaşının kaybedilmesi üzerine soluğu avrupada alarak, siyasi örgütlenmelere bir süre daha devam etmiştir. Ermeni tecritinin sorumlusu olarak görüldüğünden, ermenilerin oluşturduğu bir suikast timi tarafından 1921'de Berlin'de saldırıya uğramış ve hayatını kaybetmiştir. Son dönemlerde Enver ve Cemal paşalarla ters düştüğü biliniyordu.
adamın hası, büyük vatansever. o yoklukta, acizlikte osmanlı'nın dik durabilmesini sağlayan son insanlardandı. batılılar ne zaman sıkışsa ise damat ferit sadrazam yapılırdı zaten. ya atatürk gibi bir insan bir daha gelmez de talat paşa'lardan dahi ne günlere kaldık. bugünkü yöneticilerimiz, halkın seçtikleri ise vizyon, beceri, tip yönünden ortada.
