Unutulmasın ittihadçılar başarısız olsalar da uyandırdıkları etki hem türklük hem de demokrasi adına bir bilinç yarattı.
Yoksa 600 sene boyunca imparatorluk çekirdeğini oluşturan türk halkı, diğer toplumlar ulus olurken arabize olmuş garip bir anadolu kavmi olarak kalacaktı. Meşrutiyet, cumhuriyete bir temel teşkil etmiş , üstüne milli şuuru tazelemiş ve neredeyse türklüğünü unutan anadolu insanına bunu göstermiştir.
Bugün bu ülkenin adı türkiye ise ve cumhurieyt varsa önce ulu önder mustafa kemal atatürk'e, ardından ittihat ve terakki'ye borçluyuz.
ermeni tehciri ile birlikte, alparslan'dan sonra anadolu'yu ikinci kez türkleştiren ve bunun bedelini 1921 yılında sogomon tehliryan adlı bir ermeni komitacı tarafından vurularak canıyla ödeyen türk devlet adamı.
Mehmed talat paşa son dönem osmanlı paşalarının en önde gelenlerindendir.
Kendisi 1874 yılında edirne'de dünyaya geldi. Baba tarafından türk anne tarafından pomak/türk bir aileye mensuptu. Genç yaşta jön türkler ile tanıştı. dava adamıydı, jön türklerden olduğu için davası adına 3 yıl hapis yattı. bunun dışında entelektüeldi, klasik müzik dinler, fransızca bilirdi. ittihat ve terakki cemiyeti'nin sivil liderliğini yaptı. Kendisi cemiyetin, temeli adeta köküydü. Cemiyetin iç yapısına ve dinamiklerine hakim, örgütü elinde tutan en güçlü adamdı. Osmanlıcıydı fakat türkçü uygulamalara asla karşı çıkmaz, hatta iktidar olduktan sonra türkçü politikalar takip ediyordu. o liberal, milliyetçi, halkçı, reformcu ve idealist bir lider olarak tanınmıştı. Balkan savaşının düzenleyicisi, bab ı ali baskını'nın kararlı savunucusuydu. Dünya harbinde çıkarılan tehcir kanununu dahiliye nazırı sıfatıyla ermenilere karşı uygulamış ve yine ermeni kurşunuyla şehadet şerbetini içmiştir..
adamın hası, büyük vatansever. o yoklukta, acizlikte osmanlı'nın dik durabilmesini sağlayan son insanlardandı. batılılar ne zaman sıkışsa ise damat ferit sadrazam yapılırdı zaten. ya atatürk gibi bir insan bir daha gelmez de talat paşa'lardan dahi ne günlere kaldık. bugünkü yöneticilerimiz, halkın seçtikleri ise vizyon, beceri, tip yönünden ortada.
Bir dönem, ittihat ve Terakki'nin siyasal kanadının bir numaralı ismidir. Keza Enver paşa da askeri kanadına aynı oranda hakimdi. birinci dünya savaşının kaybedilmesi üzerine soluğu avrupada alarak, siyasi örgütlenmelere bir süre daha devam etmiştir. Ermeni tecritinin sorumlusu olarak görüldüğünden, ermenilerin oluşturduğu bir suikast timi tarafından 1921'de Berlin'de saldırıya uğramış ve hayatını kaybetmiştir. Son dönemlerde Enver ve Cemal paşalarla ters düştüğü biliniyordu.
ittihad ve terakki cephesinin önde gelen üçlüsünden birisidir. diğerleri (bkz: enver paşa) ve (bkz: cemal paşa). kendisi jön türk hareketine şu şekilde değinir: "jön türk hareketi, ülkeye eşitlik, özgürlük ve adalet getirmek amacıyla ortaya atılmıştı. bunlara ulaşmak için jön türkler, araplar, yunanlılar, arnavutlar, türkler vesaire gibi yurttaki bütün milletleri birleştirmeyi umuyorlar; böylelikle de sevgili vatanın bağımsızlık ve gelişmesi için birlikte çalışabileceklerini sanıyorlardı. fakat ihtilali izleyen olaylar, ne yazık ki, bambaşka bir görünüm gösterdi. yunanlılar, ittihad ve terakkinin asıl amaçlarının gerçekleşmemesi için bu birliğe şiddetle karşı çıktılar; özgürlük ve eşitlik, onların amaç ve çıkarlarına aykırıydı. eşitlik demek, bütün yurtseverlerin çıkarda ve çalışmada eşitliği demekti". (talat paşa'nın anıları)
doğuda fransız rus birliklerinin aağladığı silah desteği ve cüretle batıda ama özellikle iç anadolu ve doğu anadolu da tam anlamıyla terör estiren, evlerini mühimmata çeviren ermenilere yapılabilecek en doğru şeyi yapmıştır, " huzursuzluk çıkaracaksan uzaklaş " ermenilere goodby diyen adam ruhu şad olsun.
Tarihimizin cemal ve enver paşalarla beraber üç beyinsizinden biridir. Bizi gereksiz yere birinci dünya savaşına sokmalarını mı istersiniz 1915 te ki malum hadise ile ( soykırım değilse de ciddi bi kıyım söz konusu) hala başımızı ağrıtan belaları başlatması mı.
