talas savaşı hakkında ikinci notum :
abbasiler (abbasgiller, araplarda hz. muhammed soyu olarak bilinen hanedanlık)
ve emeviler (ümeyye oğulları)
abbasi öncesi emeviler döneminde türk katliamları bilinmektedir hepimizce, emevi döneminde bütün cephelerde Türklerle yapılan mücadeleler vakaadır. özellikle Mâverâünnehr'de Türk-Arap mücadeleleri çok çetindi.
Ancak abbasi dönemi ılımlı ve ağırbaşlı politikaları türkler' e karşı yürütülen emevi politikasını siyasetin hemen hemen her sahasında bıçak gibi kesmiş, türkler bu yeni hanedana sevgi beslemişlerdir. (türkiye' de abbasilere saygı hala vardır, sade peygamber soyu olmasından değil, politikalarından dolayı sevilir, saygı duyulur, emevileri pek sevmedik)
746, 750 yıllarında artık iber yarımadası değil ama arap yarımadası için emevi son dönemleri * , 2. mervan dönemi. Mervan yine Mâverâünnehr'e sefer düzenler, buna karşı bazı Türk beyleri Çin'den yardım isterler.
Türkistan'da hakimiyet kurmak için bu daveti fırsat bilen Çin, 747 yılında büyük bir ordu ile Batı'ya doğru ilerlemeye başlar. Ancak Çin'i sert tutumu ve özellikle Taşkent beyi Bagatur Tudun'u öldürtmesi bu seferde Türkleri Abbâsîlerin Horasan vâlisi Ebû Müslim'den yardım istemeğe sevketti. Ebu müslim yardıma gelir ve savaş şekil değiştirir.
Çin' in fırsatçılığı da göz ardı edilmemelidir burada. Aslında bu durum çin ile alakalı değildi ta ki çin türkler tarafından yardıma çağrılınca duruma dahil olmuş oldu, çinliler de yardım yerine yardım dileyen türkler' i fırsattan istifade yok etme amacı belirince her şey kaosa sürüklendi.
uzun lafın kısası bu savaş çin galibiyeti ile sonuçlansaydı tarihçilerin öngörüsü şudur ki bugün bağımsızlığını alan türk devletleri dahi olmayacaktı ama arapların da galibiyeti türkler için pek hayırlı olmadı denmektedir.
(bkz: aşağı tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyık durumu)
savaş sonrası zaten yıkılmak üzere olan köhnemiş yapıya sahip emeviler yıkıldı onu yıkan abbasilerin yumuşak tutumuyla türkler araplara ısındılar. abbasilerin özellikle bünyesinde bulunan türkler' e askeri komutanlık yanında, saray muhafızlığı ve bürokraside ve yönetimde mevkii vermesi sonucu türk-arap düşmanlığı bıçak gibi kesilmiş, ta ki abbasi yıkılana kadar hatta osmanlı' nın sonuna kadar türk-arap kardeşliği devam etmiştir, türk-arap düşmanlığının temelini atmış, kardeşliği dinamitlemiş olan emeviler karşısında arap-türk kardeşliğini temelini gerçekten atan abbasiler her daim emevilerin önüne geçmiştir saygınlık anlamında.
(bkz: emre kongar) bu savaşla ilgili (bkz: tarihimizle yüzleşmek) kitabında şöyle der: ''Türkler her iki tarafın ordularında da vardır. sonunda savaşı, tabii kendilerine destek veren türklerinde yardımıyla araplar kazanır ve aralarında, araplara karşı savaşan türkler de bulunan çinlilerin batıya ilerlemeleri durdurulur. ''resmi tarih'' görüşü bu olaydan sonra türklerle arapların arasının düzeldiğini ve türklerin gönüllü olarak müslümanlığı kabul ettiğini iddia ederse de gerçek pek böyle değildir. Türklerle araplar arasındaki çatışmalar, çekişmeler, savaşlar daha sonra da devam etmiştir.
savaştan 1254 sene sonra, savaşın yapıldığı yeri kazakistan sınırında, yüksek bir mevkiden bir akşam üstü seyrettim. zaman ne garip... o savaştan 300 sene sonra anadolu'ya, 700 sene sonra istanbul'a hakim olduk. orada durup gözünde canlandırması bile heyecan verici...
"Çin ordusundaki Karluklar muharebe sırasında taraf değiştirerek Arapların tarafına geçmiş ve Çinlilere arkadan saldırmışlardır. Akabinde yüzyıllar sonra kendi inanışlarını da terk etmişlerdir."
kaynaklarda bu şekilde aktarılmış bir savaştır.
din değiştirme konusunda bir parantez açalım burada, türkler ile savaşmış ve mağlubiyeti tatmış nice balkan kavimleri (sırp, hırvat, bulgar, slovak) ile mağlup olmuş diğer doğu kavimleri (ermeniler) kendi dinlerinde hayata devam etmişlerdir.
bakıldığında fars halklarından olan acem (iran) , kürt ve ermeniler arasında dininde kalan bu kesim içerisinde sadece ermeniler olmuştur, halbuki önceden bu üç kavimin dini de aynıydı, aynı kökten ve topraktan gelmeydi.
parantezi kapayalım ve karluklar' a bakalım, bu topluluk savaştan çok sonra karahanlılar' ın oluşumu içerisinde yer almışlardır.
savaşa gelelim türkler ve araplar çinlilerin batı yayılmasına beraber dur demişler ve çin bir daha batıya doğru genişleyememiştir. çin barutu, kağıdı, arap topraklarına gitmiş oradan da haçlı seferleriyle avrupa' ya taşınmıştır. 751' deki savaştan gelen barutu, kağıdı araplar koruyamamış, değeri bilinememiş, bu ürünler avrupa' nın eline geçtikten çok sonra avrupa çin barutu ve kağıdını geliştirmiş yıllar önce aldığı bu ürünleri onlara karşı öyle bir kullanmıştır ki yy.lar sonra bütün arap toprakları ve çin avrupa sömürüsü altında inim inim inlemişlerdir.
işte savaş kazancı budur dedirtmiştir bizlere.
özeleştiri yaparsak bir ; öz inancımızı bıraktık, iki ; düşmanımın düşmanı dostumdur diyerek orta asyayı satıp araplara peşkeş çektik, yy.lar sonra osmanlı ile aldığımız balkanlardaki ulusların bize karşı direnip, dik durması bile bizi uyandırmaya o zaman yetmedi, ancak bugün anlayabildik ön türklerin tarihi hatalarını.
türklerin gönüllü müslüman olduğu yalanını resmi tarih kitaplarında gördüğümüz, dayandırdığımız savaştır. yoksa siz hala türklerin isteyerek mi müslüman olduğunu sanıyorsunuz?
kendi dinini zırt diye değiştiren yavşak bir halk tanımı yapılması için araç olarak kullanılan savaş. bu türkler o kadar aptal ve yavşaklarmış ki, kendileri birlikte bir güce karşı savaştıkları adamların koynuna girmişler hemen ama kendileri ile yüzlerce yıl birlikte savaşmış olan sırplar hep hristiyan kalmışlar. buna inanmamızı bekleyen arap aşığı müslüman bedevi hayranları dolu cidden.
bu itelemeler resmi tarihte bol bol mevuttur. talas savaşı ile ilk müslüman türk devleti arasında geçen 200 yılda neler olmuş onu da birileri anlatır birgün.
araplar, türkleri hiç sevmediler. kendileri türklerle karşılaştıkları gerileme dönemine çoktan girmiş bir siyasi sistemleri ve çökmüş bir toplumsal sistemleri vardı. türkler savaş organizasyon yetenekleri ile öne çıktılar ama hep uzak tutuldular aradan bin yıl geçti değişen hiç bir şey yok.
hem çinli hem de müslüman ordusunda türkler'in önemli görevler aldıkları savaştır. türkmen soykırımı'ndan onlarca yıl sonra olmuştur. türkler'in islâmiyet denen ...ya geçmesiyle ilgisi yoktur. götten uydurma bir bilgidir o.
resmi tarih anlatımında, türk'lerin sadece arap'larla yardımlaştığı belirtilmektedir. aslında çinlilerin yanında da türk
boyları vardı. kuteybe bin müslim, yezid bin mühelleb gibi komutanlar, binlerce türk öldürmüştür. 751 yılındaki bu savaşta, çinlilerin batıya girişi durdurulmuştur.
200.000 kişiden oluşan arap ordusunun, 25.000 kişiden oluşan çin ordusunu bugün kırgızistan sınırları içinde kalan talas bölgesinde yendiği savaştır. araplar ve çinlilerin yaptığı ilk ve son savaş olmuştur. bir karluk beyi küçük bir kuvvetle arapların yanına katılmıştır. daha sonra bir dostluk kurulmuş karluklar islama yakınlaşmış daha sonra tabanını oluşturduğu karahanlılar devletinde islam dinini benimsemişler, bu benimsemenin üzerinen daha yarım asır geçmeden 'yaşasın allahın ganunnarı' diye ortada dolanmaya başlamışlardır.
751 yılında çin'in ilk ve son dünya hakimiyeti fırsatını kaçırdığı ama tarihin en önemli birkaç savaşından biri...
- türkler arapların yanında saf tutunca çinliler müthiş bir hezimete uğradılar.
- çin uzun süreli bir duraklamaya girerken araplar tam anlamıyla yok olmaktan kurtuldu.
- islamiyet yayılamadan bitecekken tam tersine bir seyir göstermiştir. (savaşın tarihi dikkate alınacak olursa hiçbir büyük din 2 asrı tamamlamadan yayılamamıştır)
- en ufak savaş ve anlaşmalar dahi yazılıp-çizilirken bu savaştan pek bahsedilmez.
- türkler 'düşmanımın düşmanı dostumdur' düsturu ile tamamen kendi çıkarları doğrultusunda arap tarafını tutmuştur.
+börtekin...börtekin buraya bak hele.
-söyle canım.
+bak biz çinlilere saldırıcaz siz de bizimle birlikte saldırın.
-neden?
+olm bak süper olur, bunlar hep entrika çevirerek sizin devletleri yıkmadı mı?
-yıktı ama ya siz de aynını yaparsanız?
+olur mu lan. bizde allah korkusu var. bizim allahımız var valla bak.
-valla mı? allah ne ki?
+bizim tanrımız o. bir tane.
-eee ne var bunda biz binlerce yıldır tek tanrıya inanıyoruz zati.
+yav çaktırma işte biz de sizden arakladık zaten. yani aslında biz kardeşiz.
-kardeşiz.
+tabi ya. türk arapsız yaşayamaz.
-allah allah. bunu sen mi söylüyorsun?
+evet ama benden sonra da söyleyenler olacaktır, emin ol...
-iyi madem. hadi bismillah...
+haha çabuk sahipleniyorsun.
-ırkımızın özelliği bu.
bir zaman sonra.
+börtekin hadi namaz kılalım ezan okunuyor.
-ne ezanı. ben anlamıyorum ki onu arapça okunuyor.
+ama bunun orijinali bu.
-iyi de ben türk'üm. türkçe okunsa olmaz mı?
+olur tabi ama daha hazır değiliz buna. bazı hatalar var, onları düzeltmemiz lazım.
-ileride olur mu diyosun.
+valla çok taşaklı biri yaparsa olur. neden olmasın.
-inşallah...
+inşallah...
savaş kazanıldıktan sonra;
+börtekin...alo...o elindekiler ne?
-bunlar çinlilerin buluşları. kağıt, barut falan...
+ooo süpermiş. ne işe yarıyor bunlar.
-valla bu kağıda yazı yazıyosun, barutla da patlatıyosun falan.
+hmm hadi ya. versene bana onları.
-napıcan ki?
+dinimiz için, ümmetimiz için.
-bak avrupalılara satıp para alıcaksan ayıp edersin.
+yok lan olur mu hiç. hadi ver.
-al madem. ama bak dinimiz için ha.
+tamam lan tamam.
çin kazansa dünyanın yüzünün değişebileceği savaş olurdu. Türkler pagan kalabilir, çin icatlarını müslüman dünyasına(dolayısıyla) yaymaz, islam adam gibi yayılamaz ve söner gider,Avrupa icat adapte edemez ve Avrupa Afrika,Amerika ve Çin'i asla sömürecek gücü bulamazdı.Çin kaynak fakiri olmadığından sömürüyü yoğun bir istekle yapamaz, ibrahimi dinlere girmiş ülkeler kupkuru kalır, cinsel eşitsizlik ve ikiyüzlülük içeren bu çöl zırvasından kurtulmuş, emperyalizm ve ırkçılığın sönük kaldığı bir dünya olurdu.
751 yerine 741 dediği için bir radyonun bilgiyarışmasında ödülü kaybeden arkadaşımın hala tarihini karıştırdığı savaş. doğrusu 751 miydi, ben de karıştırıyor olabilirim.
savaşın nedenleri:
arapların(abbasilerin) islamiyeti yaymak istemesi,
çinlilerin ise abbasilerin orta asya'da yayılmasını engellemek istemesi.
savaşın sonuçları:
abbasiler savaşı türkler sayesinde kazandı.
orta asya islamlaştı.
türkler kitleler halinde islamiyete geçtiler.
çindeki buluşlar araplara geçti.
bugün kırgızistan'ın kuzeyi'nde -bişkek'in batısında- kazakistan sınırında yer alan bölgede yapılan savaştır.
751 yılı temmuz ayında, oldukça soğuk bir günde yapılmıştır, evet temmuz'un göbeğinde talas bölgesine bir yağmur yağmıştır, bir yağmur yağmıştır ki sel seli götürmüştür. aslında zemin savaşmaya uygun değildi ancak, savaş olumsuz hava koşulları nedeni ile tehir edilmedi.
odunluk/kömürlüğe inen bir grup picleme şeklinde tabir edilen arkadaşın, talaş çuvallarını açıp talaşları avuç avuç birbirlerine atmalarıyla meydana gelen ve çoğunlukla anne/baba ya da talaş sahibinin dayağıyla ateşkesin sağlanabildiği küçük, çocukluk savaşlarındandır.
(eskiden odun/talaş sobası yakardık artık klima bizi yakıyor*).
751 yili temmuz ayinda sicak bir gunde baslayan savas tam 5 gun araliksiz surmustur. tarihin en guzel imha savaslarindan biridir. çin'li askerlin tamamina yakini oldurulmus geri kalanlari ise esir alinmistir. çin generali sien ce kao'da oldurulenler arasindadir.
bu savas ile orta asya'nin hatta daha iddaali bir ifade ile tum dunyanin kaderi belirlendi. orta asya butunuyle çin hakimiyetine girecegi yerde islam medeniyeti ile kucaklasti. arap yarimadasi'nda dogup fransa iclerine kadar, oradan da doguda maveraunnehir'e kadar yayilan arap imparatorlugunun, dogudan batiya ilerleyen buyuk turk hakimiyeti ile karsilasmanina az kalmisti.
