Roman, öykü ve buna benzer olay ağırlıklı eserlerdeki insan psikolojisini anlatan paragraflara tahlil paragrafı denir. Bu paragraflarda insanın iç dünyası ve olaylar karşısındaki insanın tutumu canlandırılır. insanın iç dünyası, insanın psikolojisi "ruhsal portre" dediğimiz betimlemeyle anlatılır.