çevre, maddesel dünya ya da evren. Kendini sürekli olarak yeniden yaratan ve değiştiren bir güçtür. Canlı ve cansız maddelerden oluşan varlığın hepsini kapsar. Madde ve enerji unsurlarından oluştuğu kabul edilir.
Şimdi koca kainata bakıyosun hayvanlardan bazıları bazılarını yiyo ama aralarındaki denge değişmiyo yani kainatta sürekli devam ediyo. Mesela bir sinek bir doğurmada ne kadar doğuruyo biliyo musunuz. 6 milyar yavru doğuruyo bir sinek. Yani eğer sineğin doğurduğu yavrular öldükten sonra toprak onları temizlikçi işçileriyle eğer ayrıştırmasaydı yılda yerküre 10 santim 10 santim büyüyecekti. Her yıl 10 santim, sadece sinek yavrularından dolayı. Hiç böyle bi şey yaşıyo musunuz. Yaşamıyosunuz bak baştan sorayım. Böyle bir şey olabilir mi? Olabilir. Hiç olmuş mu? Asla olmamış. E madem olabilirken olmamış, burada bu muazeneyi kainattaki mahlukat arasındaki dengeyi sağlayan birisinin olması lazım ya. Yani faaliyet var burda. Bu faaliyeti hiç kimse ama hiç kimse inkar edemez. Demek ki sürekli mahlukatı ölçülü yaratan var. Şimdi, aslanlar 3 ayda bir doğuruyor. O 3 ayda bir doğururken sinek gibi doğursaydı ne olurduk? Yeryüzünde adam madam kalmazdı demi bütün hepimizi böyle çiğner sonra birbirlerini yerlerdi. Olmuş mu öyle bir şey? Olmamış. E şimdi bu kadar güçlü kuvvetli bir hayvan. Yeryüzünde bu denge hiç bozulmamışsa, demek ki bu muazeneyi, yeryüzündeki hayvanlar arasındaki, canlılar arasındaki dengeyi bile sağlayan birisi olmak zorunda.
