dolaşıyorum henüz sabahın körü, hemde bayram, nereden gelmişler bilmem köprü altlarına sinmiş tütün satıcıları. memleketi sırtlanıp gelmişler sanki, baktım şöyle uzun uzun işporta tezgahlarına; diyarbakır' ın gök kuşağını gördüm, adıyaman' dan geçen trenin vagonu da o tezgahtaydı hala. ve bitlis, bitlis' in rüzgarını sermişlerdi.
hepsi dolandı arap çarşaflarına parmaklarımın arasında sırayla, her biri ayrı bir dünya. parmaklarımın ucu sarardı ilk, sonra dudaklarım. bitlisi sardım gazeteye doldum rüzgarıyla. içtiğim sigara da birilerine benziyor artık, son nefeste çamur oluyor dilimde, ama hatırlamıyorum.
halka halka doluyor odaya her sönen tütün.
tütündür ki puslu vadisidir ovaların, yaşamak gibi bir şey;
tütün deyince akla ilk sigara gelir ancak tütün tohumları yağ bakımından zengindir.Tütün yağı boya ve sabun sanayiinde kullanılır , zehirli madde taşımaz.Tütün böcek öldürücü ve böcekleri uzaklaştırıcı etkileri ile tarım ilacı olarak kullanılmaktadır
sigarayla ilgili (bırakmak dışında) verilebilecek en mantıklı karar. bir ay kadar evvel bir hayli çekinceyle başlanıp birkaç hafta içerisinde doğru kombinasyonu yapınca, sigaranın icadını bile unutturacak niteliğe sahip hede. başlarda sigaradan vazgeçmek zor oluyor. sarmak işin en zor yanı (hala beceremiyorum mesela) ama makinesi var oldukça kullanışlı bilinenin aksine. tabi elle sarılmış gibi olmuyor. halihazırda kullandığım golden virginia ve ocb kombinasyonundan hayli memnunum. gerçek arap kağıdı bulunduğunda tadından yenmez hale geliyor. fakat piyasada çokça sahte tütün ve kağıt olması işi tehlikeli hale getirebiliyor. ilk günlerde aldığım tütünün sahte olduğunu farkedene kadar tütünden nefret etmek üzereydim. içinden dal çıkar mı tütünün diye diye düşünürken sahte olduğuna dair uyarılara kulak verip derhal gerçeğini (daha az sahtesini zira gerçek ingiliz tütünü bambaşka) aldım ve mutlu mesut devam ediyorum. sigaradan daha sağlıksız değil. daha az sağlıksız demek daha doğru olur. fakat yarı yarıya bir düşüş oluyor. mesela bir paket ocb üzerinden yaptığım hesaplamaya göre günde bir paket sigara içen bir insan* bir paket -ki içinde elli tane kağıt oluyor- ocb yi1 haftada bitirdiğimi farkettim.
tabi ki bırakmak en mantıklısı. ama bırakamıyorum alternatiflere de açığım diyenler için; ayda kağıdıyla, tütünüyle, filtresiyle aşağı yukarı 30 liralık cüzi bir masrafı da göz önünde bulundurduğunda birebir.
işlenmesi zor bitki. mart nisan aylarında ekilir, hazirandan başlanarak bitkinin yeterince büyüyen yaprakları yukarıdan aşağıya doğru toplanır. toplanan tek tek ipe dizilir. ipe dizilen tütün kurutulup tütün toplama işinin bitmesini bekler. yaklaşık 3 ay boyunca toplanan bütün tütün kurutulduktan sonra dizildikleri iplerden çıkartılırlar ve sıkıştırılarak parsellenirler.
parsel örneği: http://www.selendi.com/pages/resmi/tutun1.jpg
sonrasında fabrikaya gönderilir. orda yapılan kalite kontrol testlerine göre çiftçi için bir fiyat belirlenir. kalitesine göre kolonya, sigara yapılan veya kıyılıp satılan tütünden alınan paranın bir kısmı çiftçiye verilir. veya toplanan tütünler 1 gecede depodan çıkartılıp depo bilinçli olarak ateşe verilir ve kontrol görevlisinede verilen bir kaç kuruş para ile sigortadan para alınır köylüye para verilmez tütünler satılır. bursanın en zenginlerinden biri olarak o zamanlar çekirge meydanına yerleşilir.
sigara zamlarından sonra başladığım ve son derece memnun kaldığım zehir türü. fiyat-kalite dengesi kusursuz. bir kilosu aylarca gittiğinden maaş ile birlikte alınıp uzun süre cepten para çıkarmaması kendisini cazip kılıyor.
Bitki olan kısmını geçip hemen sarılıp içme olayına geliyorum.
Piyasadaki açık tütünlerin Tamamı adıyaman veya Çelikhan tütünü adıyla geçer fakat bütün bu oriental/türk tütünlerin adıyaman veya Çelikhan gibi kaliteli ve güzel içimli olma ihtimali kabul buyurursunuz ki düşüktür.
Bu sebeple kalitesiz, acı, çok zifirli açık tütün içilmesi yerine old holborn, Golden Virginia, drum gibi ithal tütünler tercih edilmelidir.
Fakat güzel bir oriental/türk tütününe rastgelindiğinde hemen o alınmalı ve kullanılmalıdır. Hem kaliteli türk tütünü güzel içimli olur. Ayrıca paranız bir ingilizin cebine değil yoksul türk tütün çiftçisinin cebine girer.
NOT: sigara içmek sağlığa zararlıdır.
kalım kıyım tütün olmalı, zira ince kıyım tütün sardığınızda boşlukları çok doldurduğundan duman kalitesi düşer ve ince kıyımın diğer dezavantajı çabuk kurur ve toz haline gelebilir.
