Osmanlı halife görevini üstlendikten sonra, şeyhulislam makamını yerleştirdikten sonra hep geriye gitmiş mesela.(hem toprak bakımından, hem ekonomik bakımdan)
dinin kendisi değil dinin geldiği kültür sebebi ile ortaya çıkan mevzudur. ne yaparsak yapalım islamın üzerindeki arap örtüsünü ( başka tabirler kullanamıyoruz malum arap sevici çok var ) çıkarmak mümkün değil. bizim üzerimize ise o örtü olmuyor yüzyıllardır o örtünün altına girmeye çalışıyor devleti idare ettirenler ancak ya kıçımız ya başımız örtünün dışında kalıyor mutlaka..
Osmanlı devşirme sistemi ile türkmenleri pasifize etti. Bunun zaman içinde bazı sonuçları olması kaçınılmazdı. Anadolu insanı osmanlı gayri muslimleri gibi hem kültürel olarak hem de zenginleşme yönüyle ilerlemedi. islam herkesin altında buluşması gereken bir şemsiye olarak sunulurken türklerin türk olma bilinci geriledi.
23 devrimi çok geri kalmış bir ulus olma çabasıdır zira 1800 lerin başında herkes imparatorluktan ayrılmaya başladı.
