her türlü dem vururum bu mevzuda, sayısız açıdan rahatsızım.
şu ülkede türk vatandaşı olup bu dili konuşan, bu ülkenin kültüründen, yaşayışından beslenip bir yandan da bir ulusun varlığının ve bağımsızlığının en önemli simgelerinden biri olan dilin ne denli mühim bir konu olduğunun bilincinde olmayan düşüncesiz, sayısının tahmini zor birçok insan gibi "banane lan, ben mi kurtaracağım türkçe'yi?" şeklinde sallamaz bir tavır da takınabilirdim elbet. tercih etmem bunu tabii, ayrı. tercih etmeyenler sayesinde var olduğumu bilirim çünkü.
uzmanı olan insanlar tarafından uzun uzadıya bu önemli konu üzerindeki sorunlar tartışabilir lakin; kendim, nacizane, herhangi bir özel eğitimim olmayan bu alandaki -ahkam kesmeden- sadece gözlemlerimi anlatabilirim. doğru düzgün kullananın da, kullanmayanın da(evet kullanmayan) malumu mevcut dil sorunu. en basitinden günlük hayatta, sokakta, çarşıda, pazarda görüyorsun birçok yanlışı. etrafındaki gençlerin havadan sudan konuşmaları(ki biraz altyapı gerektiren bir şey mevzubahis olsa, orasını hiç düşünmüyorum), her kafa çevirişte karşılaşılan tabelalar, panolar, afişler, vitrinler... türlüsü yanlış işte. "hadi bunları geçtim, bari bir gazete, dergi alıp okuyayım." desen, her gün milyonlarca kişiye ulaşan böyle medya organlarında dahi yine aynı yanlışlar, yine aynı umarsızlık... karmaşık, teknik şeylerden de bahsetmiyorum he, adam sürmanşetten "herşey ortada!" türevinden bir başlık veriyor mesela. aldığı para haram olan o yayının editörüne vesairesine acıyorum, ona para verene acıyorum sonra. münferit bir hadise olmadığını biliyorum. eve dönerken, kapının önündeki paspasın üstündeki "welcome" yazısı bir kez daha suratıma çarpıyor bu gerçeği, tam unutmak isterken... açıyorum bilgisayarı, bir şeyler okuyorum, seyrediyorum, insanlarla konuşuyorum falan... konuştuğum insanlar nispeten bu bahsettiğim durum adına özenli. fakat bu, halkın bir şekilde ölçekli yansıması olan sözlükte de aynı hadiselere rastgeliyorum. saymıyorum yahu; yarıdan fazla insanın kişisel iletisi ingilizce ile (bunun büyük oranın yabancı özentiliğiyle ilintili olduğu tecrübelerle aşikar), diğer birçoğunun da yanlış bir türkçe ile yazılmışsa eğer, bence umutsuz olmalı...
sevgili türkçemiz, yazıldığı gibi okunan, okunduğu gibi konuşulan, konuşulduğu gibi yazılan, yazıldığı gibi konuşulan* pek muhteşem** bir dildir. 'lastik gibi, nereye çekersen gelir.' klişesini de unutmamak lazım. ki klişeler de ayrı bir konu. hastayım ben bu dile. dile gel hele.**
tiki diye tabir edilen gençler sayesinde, kaybolmaya başlayan dil. sesli harflerden tasarruf etmenin bir marifet olduğunu zanneden bu gençlik, yazdıkları anlaşılmadığında bir de salakmışız gibi davranıyorlar, ne cesaretse artık! türkçe'yi turkche konuşmak marifet değil salaklıktır.
yabancı kelimeler ile bozulmayan tersine zenginleşen bir dildir. ingilizce'de kelimelerin yarısından çoğu köken olarak farklı olan latince ve fransızca'den gelmiştir. çoğu kelime ingilizce'nin yapısına uydurulmuş ve sonunda içselleştirilmiştir. örneğin information için enformasyon demekte bir sorun yoktur. enformasyon türkçe'ye uydurulmuş bir kelime. türkçe'de tam karşılığı da yoksa alacaksın mecburen dışarıdan. fransız da çalıyor, alman da çalıyor, ispanyol da çalıyor hatta en büyüğü ingilizler de çalıyor biz niye çalmayalım?
sondan eklemeli bir dildir. sanırım, moğolca'da böyle. ( iki dilde, ural-altay dil ailesine mensuptur. ) her neyse, son zamanlarda içine sıçılan güzelim bir dildir. özentiler tarafından, hatta özenti olmayanlar tarafından ağır saldırı altında olan dildir. dilin bir ulusun en önemli parçası olduğunu anlamayan zerzeklerin, oradan buradan çalıp çırpıp, haksızlık ettiği dildir. **
yabancı sözcükler bir dili zenginleştirir, diyenlerde vardır. türkçe de, her kavram için bir sürü karşılık vardır. bunun yerine gidip, yabancı sözcük kullanmak özentiliğin danişkasıdır.
bir magazin programında, muhabir kaya çilingiroğlu ile röportaj etmektedir. dediği aynen şudur.
+hülya hanımın şu anki boyfriend'i hakkında ne düşünüyorsunuz ?
Türkçe Sözcük Dağarcığı
Türkçe Sözcük Dağarcığı köken tablo görünümü ; mavi öz türk sözcükleri, diğer renkler diğer dillerden Türkçeye geçen yabancı sözcükler
2005'te yayınlanan Güncel Türkçe Sözlük 104.481 sözcük içerir. Bu sözcüklerin % 14'ünün yabancı kökenli olduğu TDK tarafından tespit edilmiştir. 2005'te Almanyada yaygın olarak kulanılan Almanca "Duden Sözlükü" 120.000 Almanca sözcük dağarcığını içeriyor. Günümüzde çoğu dilbilimcilerin ve insanların bildiği ise Türkçe'deki orjinal türkçe kelimelerin sayısının %10'un altında olduğudur.
Her ne kadar Atatürk'ün dil devrimi ile Türkçe, kökeni Arapça ve Farsça olan sözcüklerden arındırılmaya çalışıldıysa da, dil devriminin politik etkenlerle aksamasından ötürü bu iki dilden sözcükler, Fransızca sözcüklerle birlikte Türkçe sözlüğün önemli bir bölümünü oluşturmayı sürdürmektedir.
Türkçede yer alan toplam sözcüklerin yaklaşık %14,33'ü (104.481 sözcüğün 14.973'ü) Türkçe kelimelerdir.
yabancı birine öğretirken ne kadar çok ek olduğunu anlayacağınız ancak yabancıya öğretim alanında kaynak bulmada sıkıntı yaşayabileceğiniz dildir. tömer yayın evinden Hitit adlı bir kitap serisi, bir kaç tane de yabancı yayın evlerinden çıkan kitap, bir de sanal dil öğretim setleri...
Türkçe aldığı tüm dış etkilere karşın kendini yenileyebilen bir dildir. Evet, bugün Türkçe sömürülmektedir. Özgünlüğünü yitirir gibi görünmektedir. Ama bu dil yapısı itibariyle öyle güçlüdür ki, tüm çabaları boşa çıkarır. Dış dillerden alınan kelimeler doğrudan fiil olmadıkça pek de sorun yoktur aslında. Örneğin: "edit" Bu bir fiil gibi görünse de, Türkçe mantığı bunu bir isim olarak görüyor ve fiilleştirmek adına "edit-lemek" diyor. Bu da bir yüz yıl daha Türkçe'nin muhafaza edileceğinin garantisidir.
çok zengin dil değildir. islamiyet ile arapça ve farsçaya karşı hep ezik olmuştur şimdi ise ingilizce ve fransızca. türkçeye en yakın dil moğolca, korece ve japonca gibi diğer ural-altay dilleridir.
türklerin dahi artık yabancılaşmaya başladığı, yeni jenerasyon tarafından sürekli yıpratılan, kemirilen, ayakta kalmaya ve tutunmaya çalışan, bütün kirliliklerin içinde temiz tutmayı başarabilirsek eğer hakkettiği mertebeye yükselebileceğine inandığım, dışından bakınca içi görülebilen berrak bir sudur türkçe. çok kızgınım sözlük, ulen insan kendi dilini çat pat konuşabilir mi! bu özentilik nedir? nasıl bir anlayıştır, nasıl bir cahilliktir bu!
