başına "genellikle" geldiğinde doğru olacak ifade.
şimdi cahillik midir sazan.avi midir bilemem de çoluk çocuğun aklı bulanmasın şöyle açıklayayım;
türkçede harflerin okunuşu çoğunlukla yanındaki harfe göre değişmez. bir kelime yazmaya başlasam bunu şöyle okuyacaksınız; hangi harfi görünce hangi sesi çıkaracağınız, olası ufak farklılıklarla birlikte, sabittir.
d.... "de"
de... "de"
değ... "değ"
deği... "deği"
değiş... "değiş"
...
şeklinde gidersiniz. d belli, e belli, ğ belli, i belli, ş belli. hepsinin işaret ettiği ve kelimeye katacağı ses belli.
peki ingiliz ne yapıyor?
c... "si"
ch... "ç" ("si eyç" de okuyabilir. kendi bile emin değildir kanımca)
cha... "ça"
chan... "çen"
chang.. "çenğ"
change.. "çeync"
"si" diye başlayarak "çeync"e gelmiş kelimemiş. c ile başlayan cümle "come" olsaydı "si" diye başlayıp "kam"a varacaktı misal..
türkçede, harflerin çıkaracağı sesi öğrendikten sonra, kelimelerin okunuşunu çıkarmak için özel bir çabaya gerek yoktur. türkçe bilmesen de büyük ölçüde doğru okursun. harfleri dümdüz, birleştirip okuyorsun. bu demektir "türkçe yazıldığı gibi okunur".
ingilizcede harflerin çıkardığı sesi öğrendin. oku bakalım ingilizce bilmeden o kelimeyi? okuyamazsın. neden? farklı kelimelerde farklı seslere tekabül ediyor harfler de o yüzden. kombinasyonlar farklı sesler çıkartıyor. bunlara da "yoo yazıldığı gibi okunuyoo" dersen başka.
Konuşma diliyle okuma dili arasındaki farkı bilenler için doğru olan önermedir.
Örneğin bir yazıda geçen okuyacağız kelimesini okuyacağız olarak yani yazıldığı gibi okuruz. Fakat konuşma dilinde kimi okuycaz, kimi okucaz, kimi egelilerse okucez vs. Vs. Olarak telaffuz eder bu kelimeyi. Diyeceğim şudur ki okuma dili ve konuşma dilinin farkını kavrayın dostlar.
fonetik açıdan türkçede her sesi karşılayan birer sembol vardır ve bunlar sabit olarak belirlenmiştir. yöresel ağız özelliklerindeki ses farklılıkları bile alfabedeki sembol/simge/harflerin bu sabitliğini değiştirmez. "c" harfi "ce" sesini karşılar; "c+a" ikilisi "ca" sesini karşılar vb. bu yüzden türkçe yazıldığı gibi okunur. ama yine yöresel ağız özelliklerden kaynaklanan konuşma dilindeki farklılıklar yazma ve standart konuşulması gereken Türkçeyi değiştirmez.
şu türkçeci arkadaşlar bir aydınlatsın beni. yaşım 30, 30 senedir "eğlen" diye yazarım. ama bir allahın kulu görmedim "eğlen" diye okuyan. istisnasız, şarkılarda dahil "eylen" diyor herkes.
sonra cahillere takılıyoruz yanlış yazıyorlar diye. aslında cahil türkçesi tam olarak okunduğu gibi yazılıyor. bence bizim konuştuğumuz öyle değil.
