neye dayanarak bu açıklamaların yapıldığı muamma. bilimsel veri hesaplama yöntemini klavye başında ya da kahvehane köşesinde yapmanın mantığı yok. gerçekten tarafsız gözle bir gün bakmayı denerseniz kamuoyunda yapılan eleştirilerin siyasiler ve normal halk dışında bir tane akademisyen (istatistikçi, ekonomeri, ekonomist.) tarafından yapılmaması dikkatinizi çekecektir.
yüzde 150 enflasyonu yüzde 60 diye beyan eden yalancı kurum.
--spoiler--
--spoiler--
kıyma 140 lira diye üzülmeyin, tüik e göre 65 lira gidip oradan alın.
--spoiler--
neye dayanarak bu açıklamaların yapıldığı muamma. bilimsel veri hesaplama yöntemini klavye başında ya da kahvehane köşesinde yapmanın mantığı yok. gerçekten tarafsız gözle bir gün bakmayı denerseniz kamuoyunda yapılan eleştirilerin siyasiler ve normal halk dışında bir tane akademisyen (istatistikçi, ekonomeri, ekonomist.) tarafından yapılmaması dikkatinizi çekecektir.
iTO bile aylık rakamları açıklarken TÜiK verilerine yakın açıklıyor. bu ay piyasanın enflasyon beklentisi %5,34 iken açıklanan rakam %5.46 herhangi bir bilimsel dayanağı olmayan bu gibi enflasyon %150 yok 200 gibi açıklamanın temeli nedir?
ben söyleyeyim: her market ziyaretinde bazı ürünlerde artış görülüyor. sonraki ziyarette diğer ürünlerde görülüyor. sonraki ay bir başkasında derken algı her ay her ürüne zam geliyor ve bazı ürünlerde yıl içerisinde %200 lük artış olunca enflasyon %200 diye yorumluyor. ama unutmayalım ki bu bir sepet ve yüzlerce ürün var. 3 ürünlük bir sepette;
1. ürün o ay %30 artınca
2. ürün %15 artınca
3. üründe hiç artış olmayınca
nasıl hesaplanacak? vatandaş %30 artış olan ürüne göre hemen enflasyon %30 diyor. normal aritmetik ortalamaya göre bile enflasyon %15 yapıyor. kaldı ki bu hesaplamalarda tüm dünyada kullanılan standart sistem kullanılıyor. ve ağırlık katsayıları var.
çok basit bir örnek vereyim: 2022 mart ayı yıllık enflasyon %61.
sepette ağırlığı en fazla olan ürünlerden biri olan ekmek
mart 2021 fiyatı 1,75tl
mart 2022 fiyatı 3,00tl
yani %71 lik artış var. ee bunun yanında %100ün üzerinde artış olan ürün olduğu gibi daha düşük seviyede de artış olan ürünler oluyor. ağırlıklı ortalamaya göre de rakam oluşuyor.
bu yazdıklarımı siyasi olarak kesinlikle yorumlamayın. işin mutfağından biri olarak yazıyorum. tekrar ediyorum. AB tarafından denetlenen bir kurumdan bahsediyoruz. daha önce yanlış veri açıklayan Yunanistan a soruşturma açıldı. yakın zamanda mahkeme Arjantin devletini gayri safi yurt içi hasıla (GSYiH) verilerini nasıl hesapladığını açıklamasına hükmetti.
--spoiler--
buna düpedüz "manipülasyon" denir, çünkü endekse giren kalemler yönetimin verdiği karar göre belirlenmektedir.
--spoiler--
Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmayın lütfen. Hele ezbere hiç konuşmayalım.
ilgili endekse giren kalemler her sene farklı sosyo ekonomik tabakalardaki hanelerden derlenen tüketim harcamalarına göre derlenmektedir. Hanelerin en çok tükettikleri ürünler sepete dahil edilir. Bu nedenle her sene sepet güncellenir. O ürünün fiyatındaki değişimler 1 yıl boyunca takip edilir. Bu sistem tüm avrupa birliği ülkelerinde uygulanan sistemdir.
Duymak istediklerinizi değil gerçekleri söylediğim için kusura bakmayın.
1. halka açıklanan verilerin bilinçli olarak en düşük fiyat artışı gösteren ürünlerden derlenmesi ve
2. halkın günlük tüketiminde yer alan ürünlerin halka açıklanan verilere dahil edilmemesidir.
buna düpedüz "manipülasyon" denir, çünkü endekse giren kalemler yönetimin verdiği karar göre belirlenmektedir.
süt ve süt ürünlerinin fiyatında 3 aydır düşüş olduğunu iddia eden kurum.
--spoiler--
En çok ucuzlayan ürünler arasında bulunmamaktadır. Zira yapılan kdv indirimiyle de olası görülebilecek bir durumdur.
Kurumun çalışma prensip ve ilkelerini bilmeden masa başından eleştirmenin kolay olması. Her ne kadar dışardan siyasi bir kurum gibi gözükse de Avrupa Birliği istatistik Ofisi (eurostat) tarafından sürekli denetlenen ve verilerinde bugüne kadar bir sorun olmadığı belirtilen kurumdur.
En çok ucuzlayan ürünler ise şu şekilde sıralandı:
"Kabak yüzde 23,26, domates yüzde 9,91, elektrik ücreti yüzde 9,70, ıspanak yüzde 8,73, kazak (kadın için) yüzde 7,89, hırka (kadın için) yüzde 6,33, maydanoz yüzde 6,33, nane yüzde 6,25, pırasa yüzde 5,77, kaban (erkek için) yüzde 5,44, kazak (erkek için) yüzde 4,69, erkek mont yüzde 4,66, havuç yüzde 4, kahve yüzde 3,78, kuru fasulye yüzde 3,18, salatalık yüzde 3,10, kaban (kadın için) yüzde 3,09, bulgur yüzde 2,81, salça yüzde 2,46, mercimek yüzde 2,44."
devletin değil de bir siyasi partinin propaganda kurumu gibi algı yaratmak için çalışan yapı olduğu eleştirilerine maruz kalan kurum.
iyi niyetli olanlar da eleştiri değil de, hesap kitap bilmeyen insanların olması muhtemel kurum olarak görüyor.
kim ne eleştiri yapar bizi ilgilendirmez, tüik açıklamalarını zaten ciddiye de alınmaz.
açıklanan son enflasyon rakamlarını da doğru buluyorum.
millet olarak gülmeye ihtiyacımız vardı, teşekkürler tüik.
Bir aralar takıldığım amatör tiyatro grubunda oradan iki arkadaşım vardı. Vesileyle tüik'çiler de gelip beni (ve de tabii ki onları) sahnede izlemiş oldu.
