süpernova nasıl oluşur

entry4 galeri0
    1.
  1. yildizların patlayıp ortaya çıkardıkları maddeyi evrene sacmalarına verilen ingilizce isim.

    ayrıca amerika'da laboratuvar ortamında küçük çapta oluşturulmuşları da mevcuttur.

    misal;

    http://www.youtube.com/watch?v=rvUWeeG5x_8
    3 ...
  2. 2.
  3. Büyük bir yıldızın ömrünün bitmesiyle oluşur.
    1 ...
  4. 3.
  5. süpernovalar yıldızların ölümü ile veya birden fazlalı yıldız sistemlernde büyük yıldızın küçük yıldızın kütlesini kütlesine katması ile meydana gelir. dünyadaki tüm elementler, hatta evrendekiler de dahil hepsi bu yollarla oluşmuştur. örneğin ikili yıldız sistemlerinde büyük olan yıldız kütleçekim vasıtası ile küçük yıldızdan parçalar koparır. en sonunda büyük yıldızın çekirdeği aşırı yoğunluğa erişir ve süpernova patlaması yaşanır. yıldızın ölümü vasıtası ile oluşan süpernova patlamalarında ise yıldız, çekirdeğindeki elementleri füzyon yoluyla yaktıkça büyür ve daha ağır elementleri yakmaya başlar. her farklı element yakışına geçişte yıldızın çekirdeğinde büyük bir basınç oluşur ve çekirdekteki enerji bu basınç ile dışarı yayılır. bu anda çekirdek ve etrafı ise bir süreliğine boş kalır. müthiş ani bir patlama düşünün. bir anda güçlüce ve hızlıca olduğundan ötürü tüm maddeler dışa yayıldığından ötürü yıldız o an büyür. ardından çekirdek tekrar kütleçekim ile dış basınç arasındaki dengeyi korumak ister ve bu yüzden de yıldız çekirdeği yakınındaki parçacıklar kütleçekimine yenik düşer, yıldız tekrar küçülür. her yeni element ortaya çıkışında yıldız biraz daha büyür. çöküş büyüyüşten az olduğu için yıldız giderek büyür. ne zaman dış basınç ile kütleçekim arasındaki denge geri döndürülemeyecek şekilde kütleçekiminden yana bozulursa yıldız iyice çöker ve bir daha büyüyemez. sonunda ise çekirdekteki aşırı yoğun kütleden ötürü süpernova dediğimiz patlama gerçekleşir.

    kendi güneşimizi ele alalım. güneşimiz bir süpernova patlaması oluşturamayacak derecede düşük kütleye sahiptir. bizim güneşimiz ölünce beyaz cüceye dönüşecek. ölümüne kadar olan aşamalarda ise şöyle olacak: şu an bizi ısıtmak ve bize ışık vermek için çekirdeğindeki hidrojenleri yakan güneş bir süre sonra (yaklaşık 10 milyar yıl sonra) çekirdeğindeki hidrojenlerin tükenmesi sonucunda füzyon tepkimesi ile helyum oluşturacak ve bu sırada güneşimiz biraz daha büyüyecek. periyodik tablodaki demir elementine kadar tüm elementleri bu şekilde oluşturup yakıt olarak kullanacak. demirden sonraki elementleri ise yıldızlar füzyon tepkimesi ile oluşturamıyorlar çünkü çok yetersiz kalıyorlar. bu yüzden de güneş sonunda patlamayıp beyaz cüceye dönüşüyor. eğer füzyon tepkimesinden de öte kimyasal tepkimeler gerçekleşseydi güneşimiz süpernova patlaması gerçekleştirecek ve periyodik tablodaki geri kalan elementleri de oluşturup hepsini uzaya savuracaktı. dünyamızdaki tüm elementler bu savrulmaların eseridir. güneş sistemimizin oluşması da aynı şekilde öyle.
    1 ...
  6. 4.
  7. patlayan yıldızlar sonradan kara deliğe dönüşür.
    1 ...
© 2025 uludağ sözlük