yürüyerek ulaşmaya çalıştığınızda sizi heyecanlandıran fakat yorulduğunuzda nerede bu manastır dedirten,ama kafanızı kaldırdığınızda aman allahım bu da nesi tepkisi yaratan fantastik yapı.
Trabzon'un Maçka ilçesinin güneyinde Karadağın bir tepesinin yamacına yapılmış olan bu manastıra halk tarafından Meryemana manastırı söylenir. Meryem(panaghia) adına kurulan bu manastırın, gerekçe "SUMELA" adının esasını, kara-siyah karanlık anlamına gelen Melas kelimesinden aldığı söylenir. Semavi Eyice'ye göre;"evvelce burada saygı gören siyah Meryem tasvirinden Sumela adını aldığı ve bu dağın adıda manastırdan dolayı Oros Mela-karadağ olduğu"kabul edilir.
Sumela Manastırının kuruluşu efsaneye göre: iki Atina'lı Barbabas ile yeğeni Sophronios rüyalarında Hz.Meryem'i görmüşler, rüyada Meryem onlara bir manastır yaptırmalarını ve yerini, nasıl gideceklerini tarif etmiştir.
Bunlar St.Luka!nın yaptığı rivayet olunan tabloyu da beraberlerinde alarak yola çıkıyorlar, deniz yoluyla Trabzon'a gelip, karadağın sarp yamacında kiliseyi kurmak için karar kılıyorlar ve Theodosios devrinde (375-395)ilk kaya kilisesini kurarlar. Bu tarih, tesisn kesin kuruluş tarihi değilse de bahsedilen tarihler arasında yapıldığı sanılıyor. Bazı araştırmacılara görede burası M.S.385 yılında bazılarına göre ise 472 yılında yapıldığı belirtilmektedir.
Bu tarihler ve efsaneler bir tarafa bırakılacak olursa, manastırın tarihini Trabzon komnenosları devrinden sonra incelemek mümkündür. Trabzon komnenoslarından III.Alexios burasını yeni bir tesis halinde 1360 yılında inşa ettirerek 17 metre yüksekliğinde, 40 metre uzunluğunda, 14 metre ğenişliğinde 72 odalı bir tesis yaptırmıştır. Trabzon kralları bu manastıra vermiş oldukları hediye ve haklarla, halkın desteğini sağlamışlardır.
Trabzon, Türkler tarafından alındıktan sonra, Osmanlı sultanlarıbu manastırın haklarına dokunmamışlardır. Manastıra Yavuz I.Selim (1512-1520) iki şamdan armağan etmiştir. Ayrıca Trabzon fatihi II.Mehmed'in de manastırın haklarını tanıdığını bildiren bir fermanı muhafaza ediliyordu.Yine Sultan I.Beyazıt, I.Selim, II.Selim, III.Murat, ibrahim, IV.Mehmet, II.Süleyman, Mustafa ve III.Ahmet tarafından verilmiş fermanların bulunduğu bildirilmektedir.
1962 yılında merdivenleri ile kapısı tamir ettirilerek turistlerin ziyaretine elverişli bir duruma getirilmiş olan görkemli yapı görenlerin hayranlığını uyandırmaktadır.1972 yılında ise örenyeri olarak ziyarete açılan yapı'ya orman içersinden 25-30 dakikalık bir patıka yolla ulaşılabilindiği gibi manastırın 200 metrelik yakınına küçük vasıtalarla da ulaşılabilir.
Manastırın bulunduğu alan Orman Bakanlığınca Milli Parklar statüsüne alınmış olup Kültür Bakanlığınca da aslına uygun olarak onarımı devam etmektedir.
Trabzon'un turizminde önemli bir yer tutan Sumela Manastırını kente gelen her bireyin mutlaka gezmesi gereklidir.
o keçiyolunu çıkan önce pişman olduğunu sanır içinden küfreder zira arabayla daha kısa bir yol vardır(bilmeyenlere).. ama yürüyerek çıkınız ve binlerce yıllık bir medeniyetin izlerini görünüz..duvarlara isminizi diğer hayvanlar gibi kazımayınız tarihi eser ulan o..
yolu trabzon'a düşenler için kesinlikle kaçırılmayacak bir fırsattır sümela manastırını görmek. vadiye gelinip de yukarıya doğru baktığınızda o dağın içine elle yerleştirilmiş gibi duran manastırı gördüğünüzde tüylerinizi ürperecektir. yukarıya doğru çıkmaya başladığınız zaman ise o güzel ağaçlı yolda yürürken aşağıda gürül gürül akan derenin sesini duyarken kendinizi mükemmel hissedeceksiniz ve biraz da yorulmuş olarak tabiki... ama emin olun buna değecektir.
eğer gezmeyi seviyorsanız paranız da varsa ülkemiz de ilk görülecek yerlerden.
be kardeşim başka işiniz yok mu idiki dimdik dağı oyup içine hastanesinden postanesine kadar bir şehir inşa ettiniz.
(bkz: sözlükteki gezginler)
kardeşin cebinde unuttuğu araba anahtarı nedeniyle yarısına kadar indiğimiz keçi yolunu tekrar tırmanmak zorunda kaldığımız muhteşem manzaralı tarihi yer.
değdi mi? valla değdi.
