risale-i kuseyride sufinin ve tasavvuf kelimesinin kokleri icin burada bahsedilen iddialarin hepsi ve fazlasi gecmektedir. ancak, kuseyri hicbirini digerine tercih etmemekte ve fakat bu manalarin herbirini sufinin nasil olmasi gerektigi hakkindaki retorik icin malzeme olarak kullanmaktadir.*
[bu bilgiyi, carl ernstin 'the shambhala guide to sufism' adli kitabindan edindim, kaynak isteyenler icin. ingilizcedeki en iyi sufisme giris kitabidir.]
bu baglamda, kokeni sudur demekten ziyade, sufi nasildir yahut nasil olmalidir sorusuna cevap arama cercevesinde degerlendirilmesi faydali olacaktir bu iddialarin. ki bu manada hepsinin hakikat payi vardir.
"Sûfî, pislikten arınan, tefekkür ile dolan, beşeriyetten Allah'a yönelen, yanında altın ile çamur eşit olan kişidir. Sûfî, kalbini Allah'ın saflaştırdığı, böylece kâlbi nurla dolan zikrullah lezzetini tadan kimsedir.
Sûfi (veya sofî) kelimesinin hangi kökten türediği hususunda çeşitli görüşler vardır. Bu kelimenin Hicretin ilk asrında kullanılmadığını da bilinir. ibn el-Cevzî'nin (öl. 597) ifadesine bakılırsa, bu kelimeden türetilen "Tasavvuf" tabiri, hicri ikinci asırdan itibaren kullanılmaya başlanmıştır (Telbisu iblis, s. 163, Mısır 1340).
Klasik kaynakların bir çoğuna göre sûfi ismiyle anılan ilk zât Ebû Hâşim el-Küfi'dir (vefatı 150).
Bilindiği gibi sûfî tabiri aidiyet (ism-i mensup) ifade eden bir kelimedir. Tasavvuf ve mutasavvıf kelimeleri de aslı "S-V-F" olan bu kelimenin "tefe'ül" kalıbına nakli ile elde edilmiştir."
ayrıca sufi kelimesinin yunancadaki sofia kelimesindende geldiğini söyleyenler vardır filozofun ayrımındaki filo-sofia .bilge kişi anlamındadır buradaki sofia
kökeni (bkz: suffa)!dan gelen kelimedir..suffa yün elbise giyen insan anlamına gelir ama önemli olan anlamı yün elbiseyi kötü görünmek ya da kötü kokmayı istemek amacıyla giymesidir bu zattın..bir de (bkz: ashabı suffa) ile ilişkilendirilir sufi kelimesi ama pek rağbet görmemiş bir teoridir bu..
ille cesitlere ayiracaksak, sunu tavsiye ederim*:
-tarikat ehli
-tasavvuf ehli
felsefilesmis sufi, pek netameli bir ifade olabilir. felsefi ne demek?? felsefi denildiginde, ozellikle islam dusunce tarihi calisiliyorsa, belli kisilerce [farabi, ibni sina, ibni rusd gibi] temsil edilen bir metodun kastedildigini soyleyeyim. bu manada felsefilesmisse birisi, sufi degildir. ikisi birden olan yoktur.
benim tercih ettigim cesitlemeye gore, duydugumuz bildigimiz meshur mutasavviflarin hepsi ikinci kisimdadir. birinci kisim genellikle avam`dan bahsetmektedir.
aslinda ibn-i arabiye gore ikinci kisim da ikiye ayrilabilir ama o kadar derine girmeye gerek yok zannimca.
gercek sufi, bu ismi cok nadir kullanir kendisi icin. mutasavvif`larin degindigi bir noktadir bu.
cunku sufi olmak, guzel bir sey olarak tanimlanagelmistir ve artik onurlu ve gurur verici bir sifat olarak biliniyor. bu yuzden belli bi sure sonra, mutasavviflar, kendi icin sufi diyende is yoktur tadinda yazmaya baslamislardir. riyadan kacinmada son noktaya dogru gider bu yol...
sirkeci`de postanenin karsisindan girilen bi ara sokakta, bi han girisinde cig kofteci ali usta vardir. herkese degisik lakaplarla seslenir, en cok kullandigi 'sufi'dir. tabi kurt olmasi hasebiyle sofi'ye yakin telaffuz etmektedir. bana da 'cocuk abi' derdi.