soluksuz izlenebilecek 1993 yapımı savaş drama filmi. 2.dünya savaşı meraklılarına özellikle tavsiye ederim savaşı almanların gözünden anlatıyor. savaşta bir grup nazi askerlerinin ne durumda olduğunu, o dayanılmaz açlığı, soğuğu ve sefaleti iyi anlatmışlar. zamanla rusları yenemeyeceğini anlayıp kaçma çabaları, kendilerini yaralayıp vurup uçakla almanyaya dönme istekleri ve başlarına bela olan onlara mahkum yaralı ss komutanıı ile olan trajikomik olayları izlemeye değer.
nazi almanyasının sovyetler birliğinden aldığı en büyük yenilgilerden biridir diye biliyorum hitlerin gözünün dönmesiyle kazanılacak savaşı vermesidir ve yine yanlış bilmiyorsam askerlerine yeteri kadar imkan ve erzak yapmamıştır ve sonucunda yenilgiyle sonuçlanmıştır.
ben genel olarak hitler'in planlarını, isteklerini, arzularını aç gözlülük ve safi saplantı ikileminde değerlendiriyorum. hitler için mantık sonraki planda. burayı almalıyız dediği zaman orası alınacak. orası tehlikeli önce şurayı alalım sonra orayı alırız yok. sapıkça kitlendiği için zaten nazi hayatiyetini devam ettiremedi.
Adı değişmiş bizimkiler olsa tarihî yaşatmış adina! birkaç yere daha heykel diler okul ismine verirlerdi halbu ki savaş hatırlanması gereken birşey değildir tabi ki unutulmuyacak ama böyle de sık işlenmesi de savaşın ciddiyetini ve kötülüğünü örten bir durum oluşturuyor yani savaşı da doğru anmak lazımdır o savaşla içi içe bir gelecek yaşamak demek ilerlememek demektir.
türkler doğası gereği savaşır, direnemez. stalingrad bir şehir direnişidir. türklerin süvari hücumlarında geniş alanlarda hızlı askeri manevralarla bezeli savaş kabiliyetleri stalingrad gibi bir durumda başarı getirmez. aksine mekanize alman tugaylarına avantaj sağlar.
gerilla işi türklere gelmez. (başında atatürk yoksa <3)
her askeri başarıyı kendimize mal etmemiz, şanımıza leke sürer. saçmalamayın aq.
volga üzerindeki şehir, hâlâ teslim olmamıştı. führer, o günlerde alman halkı'na seslenmişti;
stalingrad'ı ele geçirdik. ufak çaplı direnişler var. onlar'ı tek tek yok edeceğiz. bu bir an meselesi."
hitler için stalingrad, rusya zaferinin simgesi olacaktı. almanlar, iki yıl rusya'da savaştıktan sonra, doğu'daki devi tehdit etmeye başlamıştı. leningrad, kuzey'den sarılmıştı. almanlar, bu kente gireli bir yıl olmuştu. hedef kent olan moskova, almanlar'ın ulaşabileceği bir mesafede idi. güney'de, bakü petrol yataklarına ilerleyen ordular, kafkas dağları'nda durmuştu. sovyetler, stalingrad'ı düşmana bırakmıyordu. hitler'in açıklamasının tersine, sovyet gemileri volga nehri'nden destek getirmeye devam ediyordu. askeri eğitim almamış, ve bazen de silahsız binlerce rus genci, nehir kıyısına çıkıyordu. alman kurşunundan kaçanlarsa, siyasi komiserler tarafından kurşuna diziliyordu.
devrimin yıl dönümü olan 7 ekim'de, kuşatma altındaki stalingrad'ı savunan askerler ve tüm cephelerdeki sovyet birlikleri, başkomutan stalin'in, herkesi şaşırtan sözlerini duydular;
"yarın, sokaklarda kutlama yapacağız!"
moskova'yı kurtarmış olan general jukov*, general paulus* yönetimindeki alman birlikleri'nin, stalingrad içerisinde kalmasını sağlamak için, direnişin sonuna kadar sürmesini planlıyordu. jukov, volga'nın öbür kıyısında gizlice büyük bir ordu kurmaktaydı. ülke, harap olmuştu. rusya topraklarının dörtte biri elden gitmişti. ama tüm sovyetler birliği, yeni orduya malzeme yetiştirmek için canla başla çalışıyordu. fabrikalar taşınmış, ural dağları'nın ardında yeniden inşa edilmişti. günde 24 saat faaliyet halindeydi. bu arada bazı hayatlar feda ediliyordu.
1942 kışı
kadınlar, ısıtılmayan atölyelerin dondurucu ortamında ve aç karnına çalışıyordu. bir kısmı, dondurucu soğuk yüzünden ölecekti. ülkenin sanayi üretimi on katına çıkmıştı. birleşik devletler, sovyetler'e yüklü miktarda destek gönderiyordu. müttefikler, sovyet limanları'na koruyucu birlikler göndererek, kuzey atlantik'deki alman denizaltıları'nın tehdidinden korunuyordu. anti komünizm de askıya alınmıştı. amerikalılar için josef stalin, "joe amca" idi. ingilizler ise o'na, "yaşlı joe" adını vermişti.
ruslar'a, cipler, tanklar ve kamyonlar dolusu konserve et gönderiliyordu. et konservesini açan rus askerleri, "ikinci bir cephe açtık" diye şakalaşıyordu. stalin ve tüm dünya, müttefikler'in daha çok yardımını bekliyordu. beklenen yardım da gelmişti. ruslar, "doğu'daki dev" ünvanını hak ettiklerini almanlar'a sert bir dil ile gösterdiler. stalingrad, destekli veya desteksiz, öyle alelade teslim edilecek bir şehir değildi. hülasa; bu şehir, wehrmacht birliklerinin mezarı olmuştur.
1993 yapımı alman filmi. adından da anlaşılacağı üzere stanlingrad muharebesini anlatıyor.
yahudi ajitasyonu ve amerikan kahramanlığının olmadığı bir 2. dünya savaşı filmi istiyorsanız, biraz da almanların gözünden bakalım olaya diyorsanız güzel bir alternatif. savaş atmosferi çok iyi yansıtılmış. bu açıdan savaş filmi sevenlerin kaçırmaması gerekiyor. ancak ve ancak film ses konusunda kaybediyor. konuşmaların sonradan seslendirildiği çok bariz. buradan da alman sinemasının 90'ların başlarında sinemada ses tekniği olarak çok geride olduğunu anlıyoruz. böyle önemli bir yapımda seslerin bu derece kötü olması, cık, olabilemedi.
dediğim gibi atmosfer on numara, savaş sahneleri etkileyici, o umutsuzluğu vermişler falan feşman ama o rus kızın olması bütün gerçekçiliği bozuyordu. işin içinde hatun da olsun, film daha dramatik olur diye düşünmüşler, ama olmamış.
ses sorununu ve rus hatun kişisini (oynayan oyuncu da rahmetli olmuş genç yaşta niyeyse, ölünün arkasından çok konuşmayalım) görmezden gelirsek 10/8'lik bir film. ama ne yapmıyoruz? sorunları görmezden gelmiyoruz, ve filmin notunu 1 puan daha kırıp 10/7 veriyoruz.
bu şehir, sovyetler birliğinin gururuydu. bahçe arazileri, kızıl ekimi ve barikat fabrikalarıyla emekçilere hizmet etmek için inşa edilmiş, komünist dünyasının en büyük sanayi kentiydi. alman kara piyadelerinin ilerleyişini, yani, wehrmacht kara gücünün ilerleyişini durdurmak için, rus uçakları bombardımanlarıyla kentin bir kısmını yok etmiştir. binaenaleyh, bu bombardıman stalingrad'ı, hayatını kaybeden binlerce sivil yüzünden devasa bir mezarlığa dönüştürmüştür.
bombardıman sonucu oluşan harabelerin bir çoğu, alman askerlerine 'kale' olmuştur. en çetin keskin nişancı* çatışmaları bu kentin harabeleri arasında gerçekleşmiştir. almanların keskin nişancılarına karşı koz olarak çıkmış ve efsane olmuş bir isim olan vassili zaitsev, bu harabeleri nazi piyadeleri ve subaylarına ** mezar ve zindan etmiştir. rusların, kendi halk kahramanını bulmasına vesile olan ve geçmişi bol kanlı olan bir şehirdir.
rusların ikinci dünya savaşı sırasında sonuna kadar savundukları şehirdir. sarıkamış harekatına benzer. dondurucu soğuk sebebiyle almanlar bertaraf edilmiş, 400bin alman askerinden 303bin şehit olmuş 91bini esir düşmüş ve 1955te sadece 6bini almanyaya dönebilmiştir. diğer mihver kuvvetleriyle ölü sayısı 850bini geçik. rusların kaybı 2milyona yakın. 1993te çekilmiş filmi harikadır.
2. dünya savaşı'nda söz konusu şehre yapılan alman saldırısını cephede görev yapan alman askerlerinin gözünden ele alan 1993 yapımı film. savaşın dehşetini ve savaşan askerlerin hikayeleri ve psikolojilerini ele alışıyla oldukça başarılı bir çalışma. film merkez konu olarak alman askerlerini anlattığından haliyle o tarafın hikayesinin içine daha çok giriyorsunuz, ama özellikle filmin başlarındaki yakın çatışma sahnelerinde yer yer sovyet askerleri de yakından göründüğünden onların da "öcü" olmadığı filmde bu vesileyle vurgulanmış (örneğin lağımlarda almanları kovalayan sovyet askerlerinden birinin yolda rastladıkları gariban anne ve çocuklarına bir an için geri dönüp küçük çocuğu sevip teselli etmesi gibi).
sonlara doğru yaşanan yaralıları cephe gerisine götüren uçağa binme çabaları ve orada yaşanan izdiham ve fecaatler, ilk başlardaki fabrika çatışma sahnesi, filmin açılışındaki italya'daki keyif anlarının bir anda stalingrad yolundaki ve cepheye varır varmaz yaşanan kasvetli havaya dönüşüvermesi, sovyet tanklarını durdurmak için yapılan intihar görevi, psikoloji bozucu rusların toplu kurşuna dizilme sahnesi gibi bölümler filmin başarısını vurgulayan anlar arasında.
hem tarihe göz atmak, hem savaşın özellikle gencecik insanların vücutlarına ve psikolojilerine yaptığı korkunç şeyleri bir nebze anlamak açısından izlenesi bir film.
