yunanistan'ın peleponnes bölgesine konuşlanmış şehir devleti. oligarşik olduğu kadar militarist bir yapıya sahipti. sparta'da erkekler 7 yaşından 20 yaşına kadar askerlik eğitimi aldıktan sonra vatandaşlığa ve aile kurmaya hak kazanıyorlardı. herhangi bir ordu hizmetinde bulunmamakla beraber, kadınlar da küçük yaştan itibaren disiplinli bir beden eğitimine tabi tutuluyorlardı. bedenin sağlığı ve mükemmelleştirilmesi sparta'da bir kült haline gelmişti. öyle ki sakat doğan çocuklar doğar doğmaz tanrılara kurban edilirdi.
spartalılar atinalılarla yunanistan'ın kontrolü için uzun savaşlar yaptılar. bu iki şehir devleti sadece çıkarlar konusunda değil, her doğrultuda birbirlerinin zıttını temsil ediyorlardı. atina'daki özgürlükçü ortam demokrasinin ve felsefenin doğumuna sahne olmuşken, sparta totaliter yapısıyla yunanistan'ın sanat ve felsefe alanlarında en geri kalmış polisi olarak kabul edilir.
spartalılar yunan tarihinde en çok thermopylai savaşı'nda gösterdikleri kahramanlıkla anılır.
