2019 yapımı, itor arregi ve jon garaño imzalı, ispanyol sinamasından bir başyapıt.
konunun psikolojik, evrimsel, sosyolojik bir analizi yapılabilir. filmde görünen düşmandan gizlenmenin yanı sıra hayatın zorluklarından gizlenme mecazı üzerinden de çok güzel yorumlar çıkarılabilir. ama bunu yapmak için acele etmiyorum.
onun yerine ben size kısa bir ön bilgi vereyim. filmi daha iyi anlamamıza katkı sağlamak açısından. ispanya’da 1936-1939 yılları arasında yaşanmış bir iç savaş var. bugünkü ispanya krallığından önce 1931 yılında ispanya’da demokratik cumhuriyet kurulmuştu. ancak ordu içindeki milliyetçiler 1936’da darbe yaptı. dinci carlistler ve faşist falanjistler de milliyetçi darbeci franco’yu destekledi.
franco, iç savaşta demokratları ezerek yendi. bu süreçte halkın milliyetçi, dinci ve faşist kesimi fiilen demokrat avına katıldı. guernica kentinin tamamının bombardıman ile yok edilmesi bu dönemdedir. toplamda yarım milyon cumhuriyetçi, sosyalist ve demokrat öldürüldü, 1 milyon insan da sürgün edildi.
ıı. dünya savaşı sonrasında da cumhuriyetçiler hem sovyet hem de batı dünyasından kazık yedi. iç savaşta sovyetler, cumhuriyetçileri destekliyordu. hitler, mussolini ve portekiz başbakanı salazar ise tabii ki franco’yu. savaştan sonra abd ve müttefikleri pragmatik bir kararla hiç risk almadılar ve franco ile anlaştılar. o da bu sayede ispanya’ya 1975 yılına kadar kan kusturdu.
bu korkunç savaş sırasında ve sonrasında sayısız cumhuriyetçi evlerinde, komşuları tarafından ihbar edilme korkusuyla pencereye çıkamadan yıllarca saklandılar. film buradan yola çıkıyor. siyasi olaylara hiç girmeden daha çok evlilik ve kişiler arası ilişkiler üzerine yoğunlaşıyor.
