Sivrisinekler ve yaydıkları hastalıklar, tarihteki tüm savaşların toplamından daha fazla insanın ölümüne yol açtı. Peki, sivrisinekler neden bazı insanları daha çok ısırıyor ve hastalıkların yayılmasında nasıl bu kadar etkili oluyor?
Aslında, istatistiklere göre sivrisinek, insanlar için açık ara dünyadaki en ölümcül canlı.
Sadece 2018 yılında yaklaşık 725 bin ölüme neden oldu.
Aynı yıl, en çok can kaybına yol açan ikinci faktör, 437 bin kişiyi öldüren insanın ta kendisiydi. Bunu yılanlar, köpekler, zehirli salyangozlar, timsahlar, su aygırları, filler, aslanlar, kurtlar ve köpekbalıklarının saldırıları izledi.
Bu endişe verici durum nedeniyle, Dünya Sağlık Örgütü 2017'de, ülkelerin sivrisinek kaynaklı vektörlerle bulaşan hastalıkların kontrolü için yönlendirilmesi amacıyla "Küresel Vektör Kontrol Yanıtı (GVCR) 2017–2030" kılavuzunu onayladı.
Sivrisinekler; Batı Nil virüsü, Zika virüsü, dang humması, sarı humma, chikungunya, St. Louis ensefaliti, lenfatik filaryaz, La Crosse ensefaliti, Pogosta hastalığı, Oropouche ateşi, Tahyna virüsü, Rift Vadisi ateşi, Semliki Ormanı virüsü, Sindbis ateşi, Japon ensefaliti, Ross Nehri ateşi, Barmah Orman virüsü veya sıtma gibi çeşitli hastalıkları bulaştırabilir.
Bu şekilde yalnızca 2020'de 627 bin ölüm oldu.
Peki, sivrisinekler neden insanları ısırıyor ve bazıları neden daha fazla hedef oluyor?
Hem erkek hem de dişi sivrisinekler aslında diğer hayvanları ısırmadan da yaşayabilir. Ancak dişiler üreme döngüsünü tamamlamak için kana ihtiyaç duyar.
Yaklaşık 100 yıl önce, karbondioksitin (CO₂) sivrisinekleri cezbettiği ortaya çıktı.
Ancak, karbondioksitin çekiciliği sivrisineklerin neden sistematik olarak bir kişiyi diğerine tercih ettiğini açıklamıyor.
Sivrisineklerin belirli insanlara daha fazla ilgi duymasını sağlayan başka fiziksel ve kimyasal işaretler var.
Bunlar arasında ısı, su buharı, nem, görsel sebepler ve en önemlisi deriden yayılan kokular bulunuyor.
Hangi aromaların sivrisinekleri daha çok çektiği henüz tam olarak anlaşılmamış olsa da, birçok çalışmada indol, nonanol, oktenol ve laktik asit gibi moleküller öne çıkıyor.
Sivrisinekler, insan derisinde ve terde bulunan terde bulunan bazı bileşikleri severler. Bu elementler amonyaktır ve laktik asittir. Isırılma riski genetik nedenlere de bağlı olabilir.
Ebeveynlerinizden biri sık sık sivrisinekler tarafından ısırılıyorsa, bu sizin için de geçerli olabilir. Cilt dokusunda bulunan bakteriler de kaşıntıya neden olan bu ısırıklara karşı savunmasızlık faktörleri arasındadır. Araştırmalar, ciltlerinde çok çeşitli mikroorganizmalara sahip olanların sivrisinekler tarafından ısırlma ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Kan grubu
Gerçekten sivrisineklerin sevdiği bir kana sahip olmak mümkün mü? Kan grubu, bu küçük hayvanlar üzerinde gerçekten etkili olabilir. Araştırmalar, sivrisineklerin daha sık 0 (sıfır) kan grubuna sahip bireyleri hedef aldığını gösteriyor.
Koyu renkler sivrisinekleri çekiyor
Ayrıca sivrisinekler için siyah renk oldukça çekicidir. Aynı şey koyu renkler için de geçerlidir. Kaşıntıya neden olan ısırıklardan korunmak istiyorsanız daha açık renkler giyin.
Alkol tüketimi de sivrisinekleri cildinize çekebilir. Özellikle bira sivrisinekleri çeker. Sivrisinekler, insan kanıyla beslenmek için cildin herhangi bir bölgesini ısırabilir ancak vücudun belirli yerlerini ısırmaktan daha fazla zevk alırlar. Bir araştırmaya göre, sivrisineklerin favori sokma noktaları vardır. Baş ve ayaklar sivrisineklerin en sevdiği cilt bölgeleridir. Bu bölgeler çoğu zaman terli ve bu bölgelerin sıcaklığı her zaman daha yüksektir.
Sivrisinekler rastgele ısırmaz. Bu faktörlerden iki veya daha fazlasını karşıladığınız sürece, bu yaz sivrisinekler tarafından ısırılma riskiniz büyük.
