zuluların efsanevi şeflerinden biri. 1780'lerin sonlarında doğmuş ve 1828'e kadar yaşamıştır.
bir zulu şefinin gayrımeşru oğlu idi ve bu nedenle annesi ile birlikte sürgüne gönderilmişti. ancak sonradan güçlenip mücadele ederek şef olmayı başardı.
sosyal , kültürel, orduyla ilgili ve politik pek çok reform yaptı. yenilikçi taktikleri ve silahları benimseyerek ordusunu güçlendirdi. büyücülerin gücünü kırarak ruhani liderliği de kendi hakimiyeti altında topladı. ayrıca, mağlup edilen zulu klanlarının bilgili ve başarılı üyelerine de görevler vererek görevleri kişisel ilişkilerden ziyade liyakata göre dağıtma mantığını benimsedi.
1828'de iktidara yönelik bir komplo kapsamında suikaste uğrayarak öldü. öldüğünde hükmettiği toprakların alanı 30.000 km2'yi bulmuştu.
