sfenksler, kafa kısmı hayvan veya insan, gövdesi ise uzanan bir aslan şeklini alan heykellerdir.
antik kültürlerde (hint, mısır, mezopotamya, anadolu, yunan) sfenks heykelleri çok yaygındır.
Sfenks’in yapıldığı dönemde "efsanevi yaratık" olarak adlandırdıkları varlık bilinmemektedir ve tarihin bir gizemidir. Eski Krallık'tan sfenksin ilk adını belirleyen bilinen hiçbir metin yoktur.
sfenks, yeni krallık döneminde yapılan piramitlerden (3500 yıl önce) çok daha eskidir.
yani antik mısırlılar, sfenkse antik bir eser olarak bakıyorlardı.
yakın tarihlere kadar sfenksin 4. krallık döneminde (mö 2500'ler) yapıldığı tahmin ediliyordu, lakin yapılan araştırmalar bunun yanlış olduğunu ve gize sfenksinin 4. krallıktan önce, 3. krallık döneminde (eski krallık) hatta bundan daha eski tarih öncesi çağlarda yapıldığını ortaya çıkarmıştır.
işte kimin yaptığı meçhul olan bu sfenkse antik Mısırlılar "ufuk horusu" anlamına gelen "Hor-em-akhet" demişlerdir.
yeni krallıktan firavun 4. Tutmosis, sfenksin kolları arasında bulunan Dream Stele’i diktirdi. Daha sonra Hor-em-akhet'e özel bir atıfta bulundu ve yapı bu adla anılmaya başlandı.
sfenks kelimesi ise kökeni yunanca olan bir kelimedir ve antik mısır panteonunda yer alan diğer tüm tanrı ve tanrıça isimleri de yunanca kökenlidir.
piramitlerden çok daha önce (iö 10.000 yada daha eski) yapıldıkları görüşü de vardır, gize'de bulunan diğer yapıların aksine kum fırtınalarında oluşacak korozyonu en aza indirmek üzere horizontal değil, vertical olarak konulmuş olması ve üzerindeki korozyonun ancak suyla oluşabileceği belirtisi, başka bir yerde yapılıp daha sonra buraya getirilmiş olduğunu ortaya koyar. Koyayım amina demişti rahmetli muşlettin amca.
