(1369-1417) Bağdat'ın Nesim Kasabası'nda yetişmiş, Diyarbakır bölgesine yerlesen Türkmenlerdendir. Halep'te Hallac-ı Mansur'un düsüncelerinin iz sürücüsü oldugu için kafir sayılıp derisi yüzülerek öldürülmüstür. Nesimi, Hurufi'dir. Fazlullah Hurifi' nin görüşlerini benimsemistir. Varlık birliği görüşünü savunan, kişi ile tanrı arasında bir nitelik yükleyen inanç arasında bağlantı kurar. Tanrının yetkin ( Kâmil ) insanda görüldüğü tasavvufı görüşünü benimser.
Başlıca eserleri Türkçe ve Farsça divanlardır.
Azeri asıllıTürkmenlerdendir. Katledilme sırasında rivayete göre derisi eline verilip giderken, Halep'in 12 kapısından aynı anda çıktığı görülmüştür. Yolda birisine Gerçek Kâbe'nin yolcusuyuz. Elinde yüzülmüs derisini göstererek ikramımız budur dedigi beyti meşhurdur.
kur'an-ı kerim'in harflerinden hikmet çıkarmaya dayanan dini bir öğreti olan hurifilik anlayışına bağlı, döneminin en başarılı hicivlerini yazmış Azeri asıllı şairdir. Hicivleri yüzünden dersi yüzülerek katledilmiştir.
Neredeyse tüm yaşamı boyunca Tanrı'yı aramış, onun varlığını sorgulamış ve bu yüzden işkence edilerek öldürülmüş büyük Hurufi düşünür aşağıdaki şu şiiri de yazmış.
Ey beni na-hak diyenler kandedir beş yaradan
Gel getir isbatın et kimdir bu şeyni yaradan
Yel ü su toprak u oddan böyle suret bağlayan
Böyle dükkanı düzen kendi çıkar mı aradan
Gel beru söyle bana kimdir senin nutkundaki
Söyleyen işittiren hem gösteren hem yaradan
Çünkü bir şehrin içinde mescid ü meyhane var
Ehl-i dil farketmedi mescitleri meyhaneden
Aşkımız yolunda akl u din ü dünya mahvolur
Sormagıl eşkın hadisin suf-i biçareden
Çünkü girdim oynarım çengü def ü tambur ile
Bil ki bende şeş cihet var dönmezem çarpareden
Ey Nesimi on sekiz bin alemin mevcudusun
Kimki bu devre irişmez koy gide devvareden
Türkçesi:
Ey bana haksız diyen, yeter, yaratan nerdedir ?
Bu şeyleri yaratanın kim olduğunu ispat et, getir kanıtlarını
Yel, su, toprak ve ateşten böylesine yüz yaratarak,
insan yapan ve içinde büyük değerler saklayan
bir dükkan düzen (insan yada dünya yaratan), ne diye gözden kaybolmuş ve aradan çıkıp gitmiş ?
Sana derdini söyleten, her şeyi işittiren ve gösteren kim olabilir ?
Yaklaş bana ve bu konuda aklından geçeni söyle ?
Bir şehrin içinde hem mescid hem meyhane vardır
Biz gönül ehliyiz, ikisi de birdir bize Onları birbirinden ayırmayız
Bizim sevgimiz yolunda akıl, din ve dünya mahvolur
Ama bu aşk olayını benim gibi bir zavallı sufiden öğrenemezsin
Ben çıkmışım meydana def ve tambur ile çengi yaparım
Takmış parmaklarıma zilleri sağa sola, arkaya öne ve alt üst dönerek oynar dururum
Ey Nesimi, sende on sekiz bin alem mevcuttur
Kim ki ınanç ve düşünce bağlamında bu devre varamamışsa,
çıkar at gitsin onu devirden, dönmekten
bağdat'ın nesimi kasabasında yetişmiştir.
nesimi hurufi'dir.
fazullah hurufi'nin görüşlerini benimsemiştir.
kişi ile allah arasında bir nitelik arasında bağlantı kurar.
türkçe ve farsça divanları vardır.
"sizin allahınız benim ayağımın altında" dedi, derisini yüzdüler. öldürüldükten sonra derisini omzuna alıp 7 kapıdan aynı anda çıktı. "ayağının altında ne var?" diye merak edip baktılar. ayağının altından para çıktı.
Derisi yüzülerek öldürüldüğü söylenir.daha sonra derisini sırtına alıp gider.şehrin kapısındaki her muhafız onun kendi kapılarından çıktığını iddia eder.
genelde kul Nesimi ile karıştırılır. türkmendir.kendisinin hacı Bektaşi veli den etkilendiği söylenir.görüşleri devrin yöneticilerini rahatsız etmeye başladığı için takip ettirilmiş en sonunda Şam da derisi yüzülerek öldürülmüştür. ewed
insanlar kendisine küfür etsin diye sabahtan akşama uğraşan bir yazarın "önüne gelene küfür ediyor" dediği ve sabah 7 gece 2 arası önüne gelen her entryi bir satırını bile okumadan eksileyen bir başka yazar tarafından "psikolojik tedavi görmeli" denilen yazardır. kendisini tanımam etmem küfrü de sevmem ama ne bileyim tuhaf bir durum şu andaki durum..
