1906 yılında Mısır'ın Asyut kasabasısında, dindar bir ailenin çoçuğu olarak dünyaya geldi. Orta ve lise tahsilini el-Ezher de bitirdi. Kahire Üniversitesi'nin Darul Ulum fakültesine girdi. 1933 yılında mezun oldugu fakülteye aynı yıl öğretim görevlisi olarak tayin oldu. 1939 ve sonrasında islami düşünceye yöneldi. 1946'da yayımladığı Konum Dersleri isimli makalesini yayımladı. Çoğuna göre bu makalesi onun islami düşünceye girişini temsil eder. Makalesinde toplumun ıslahının ve Müslümanların bu yönde çalışmasının Kur'an'ın emri olduğunu savunuyor, Mısır'ın o dönemki toplumsal yapısını ve geçirmekte olduğu dejenerasyonu eleştiriyordu.
1949 yılında ABD'ye gitmiştir. Bu dönem boyunca Amerikan yaşam tarzını ve toplumunu, tanık olduğu ırkçılığı eleştirmiş ve Amerikan medeniyetini primitif olarak görmüş ve reddetmiştir. Ayrıca, 1949 yılında, o yurtdışındayken, islam'da Sosyal Adalet isimli eseri yayımlanmıştır. Bu eserinde gerçek sosyal adaletin islam'da olduğunu öne sürmüştür. Ayrıca yine ABD'deki yıllarında, daha önce kaleme almış olduğu edebi makale ve eserleri eleştiriyor, o dönemlerde sahip olduğu daha seküler olarak tanımlanabilecek edebiyat anlayışından ziyade edebiyatın da kaynak olarak en başta islam'ı alması gerektiğini savunuyordu.
Mısır'a döndüğünde, kamu hizmetinden ayrılıp ihvan-ı Müslimin yani Müslüman Kardeşler teşkilatına katılmıştır. Teşkilatın gazete ve dergilerinden devamlı olarak düşüncelerini aktarmaya çalışırken, teşkilatın genel düşüncesiyle kendi fikirleri arasındaki bazı farklılıklar ortaya çıksa da, bunlar ufak detaylardı. Cemal Abdül Nasır'a düzenlenen 1954 tarihli suikast girişimi nedeniyle birçok Müslüman Kardeşler üyesi gibi o da tutuklandı. Yargılama sonunda Seyyid Kutub'a on yıl ağır hapis cezası verilmiştir. Hapiste ileride büyük bir önem ve üne kavuşacak iki eseri olan, Kur'an tefsiri Fi zilal-il-Kur'an ve Kutub'un siyasi ve düşünsel görüşlerinin en son ve bütününü ifade eden Yoldaki işaretler'ikaleme almıştır. 1964'te serbest bırakıldıktan sonra, 1965'te tekrar tutuklandı. Bu kez de birçok Müslüman Kardeşler üyesi ile birlikte tutuklanmıştı ve tutuklanma nedeni devlete karşı bir darbe girişimi idi. 22 Ağustos 1966'da hakkında idam cezası verildi. Kararı Pakistan, ingiltere, Lübnan, Ürdün, Sudan ve Irak gibi ülkelerdeki birçok dini otorite ve grup tepkiyle karşılasa ve Nasır'ı kararından döndürmeye çalışsalar da, Seyyid Kutub 29 Ağustos 1966'da idam edilmiştir.
yaşadığı zamanda bir dünya fitne çıkarmış, binlerce kişinin ölmesine, daha fazlasının da hapislerde çürümesine sebep olmuştur. batılıların müslümanlara terorist gözü ile bakmasına neden olan eşkıyaların fikir babalarından biridir. birçok yerde faaliyet gösteren selefi örgütlenmelerin ilham kaynağıdır.
kafasına göre takıldığı bir de -sözümona- tefisiri vardır. buna "islam alimi" derken islamiyete verdiği zararı bir daha etraflıca gözden geçirmek gerek.
adam gibi adam, islamın izzet ve şeref kazanmasında büyük rol oynamış ve günümüz şeyhlerinden daha üstün olan şahsiyet. tasavvuf ehli nin sev-e-mediği ve rant kaygısı olmayan mücahid alim.
islam felsefesi ve sosyalizm fikri arasında izdivaç teşebbüsünde bulunmuş müteşebbis sosyolog. yeryüzünde yaşamış ve ölmüş çok az kişiye nasip olan kahramanca ölmek şerefine ermiş bir kişi.
seyyid kutubun islamın militanlaşmasında rolü çok büyüktür. vatandaşı olduğu mısır ve amerikan hükümetlerini lanetleyip, cihadı militanlaştırmış, enver sedatı öldüren teröristlerden usame bin ladine kadar bir çok islamcı terörist için fikir kaynağı olmuş buda ona dünya çapındaki islami şiddet hareketlerinin babası unvanını kazandırmıştır. hasan el benna ve mevdudinin fikirleri nasıl kendi dönemlerindeki sosyal ve politik sorunlarla bağlantılıysa kutubun fikirleri de içinde bulunduğu dönemden etkilenmiştir. mısırda, nasırın 1950 ve 1960larda müslüman kardeşler örgütüne karşı uyguladığı bastırma hareketleri kutubu el-benna ve mevdudi’nin ideolojilerini silahlı ve ihtilalci bir harekete dönüştürmeye itmiştir. kutub, benna ve mevdudinin fikirlerini alıp yeniden şekillendirmiş ve müslümanları, humeyniden bin ladine kadar etkileyip radikal hareketlenmeye itmiştir. seyyid kutub kendisinden önce gelen ibni teymiye gibi müslüman toplumu iki kısma ayırmıştır: inanlar ve inanmayanlar. onun için gri yoktur, olaylar ya siyahtır ya da beyaz. bu ikisinin arasında başka bir grup var olamaz. bu yüzden mevcut olan bu inançsız ve çürümüş toplumda müslümanlardan oluşan bir grup oluşturulması gerektiğine inanmıştır. islami bir devlet kurmak ilahi bir emir olduğundan, kutuba göre bu yönde çalışmak bir seçenek değil. müslümanlar için yerine hemen getirilmesi gereken bir emirdir.
mısır hükümetinin baskıcı rejimi neticesinde islamın tam bir felaketin kenarında olduğuna inanan kutub, cihadı bu durumdan kurtarmak için tek çare olarak görmüştür. zira cihad islam karşıtı hükümetler ve batı ve doğudan gelen kolonileşme akınlarına karşı müslümanların kullanabilecekleri tek silahtır. bu fikre karşı gelen müslümanlar bile allahın düşmanı sayılmalı ve diğer allah düşmanları ile birlikte öldürülmelidir. seyit kutup da aynı benna ve mevdudi gibi, haçlı seferleri, kolonileşme ve soğuk savaş tehditleri nedenleriyle, batıyı islamın düşmanı ilan etmiştir. kutub kendinden önce gelenlerden bir adım daha ileri gidip, düşman dünyasını batılı değerlerle yöneten müslüman elitleri ateist ilan etmiş ve onlara karşı bütün gerçek inananları cihada çağırmıştır. hatta bu islam dini"" isimli eserin insanların arasındaki farklılığın ırk ve milliyet yerine dine dayandığını söylemiş ve insanları öldürmenin tek ahlaki yolunun dini savaş yoluyla olabileceğini söylemiştir. bu açıklama bir çok kişi tarafından kullanılabilecek açık bir çek niteliğindedir, zira bu yorum sayesinden kendi dininden olmayan, yani müslüman olmayan, her insan zaten farklı bir kategori içinde tanımlanmış ve onları öldürmek ve hatta dini savaşla öldürmek ahlaklı bir hareket olarak ilan edilmiştir. seyyid kutubun fikirleri, müslümanlığı şiddeti araç olarak kullanan bir yöne doğru döndürmüş ve bu radikal fikirler çok taraftar bulmuştur. örneğin; ayetullah humeyni cihad çağrısı yarken kutubun fikirlerinden hareket etmiştir.
feryal kalkavan, "dinler ve şiddet ilişkisi; 11 eylül örnek olayı" isimli eserende soyle buyurmaktadir;
"günümüzde terör uygulamayı meşru gören ve uygulayan müslüman örgütlerini iyice anlamak için, bahsettiğimiz düşünürleri iyice tanımamız gerekmektedir. çünkü tüm bu örgütlerin lider kadrosu ibni teymiyenin, mevlana mevdudinin, hasan el-bennanın ve seyyid kutubun birinden veya birçoğundan esinlenmiş ve onların düşüncelerini ideolojileştirmişlerdir. saydığımız bu düşünürlerin fikirleri dini kendi yorumlamalarıyla oluşturulmuştur. din için yapılmasının kutsal olduğunu iddia ettikleri eylemler aslında içinde bulundukları sosyolojik, politik ve siyasal etmenler sayesinde şekillenmiştir. ibni teymiye ile başlayan bu süreç toplumları ikiye ayırıp; inançlı ve inançsız olarak tanımlamış ve insanların "kafir' adlandırılmasının kapısını açmıştır. bu kesin ayrımdan kafir olarak adlandırılan grup veya kişiye karşı kutsal savaş uygulamak daha kolaylaşmıştır. örneğin; 11 eylül saldırısını düzenleyen grubun önemli bir kısmının suudi arabistan vatandaşı olduğunu biliyoruz. suudi arabistanda hakim olan görüş vahhabiliktir. vahhabiliğin kurucusu olan ibni abdal vahhabın ise ibni teymiyeden etkilendiğini biliyoruz. kısaca, 11 eylül saldırısını düzenleyenlerin küçük yaşlardan beri zihinlerini dolduran bir sistemde bu şahsın etkileri yadsınamaz." (Feryal kalkavana tesekkur ediyoruz.)
mevdudinin, bennanın ve kutubun müslüman toplumların geri kalmışlılığını batıya bağlamaları ve müslüman toplumların başkaldırısını cihad kavramıyla ifade etmeleri, şiddeti bir araç olarak gören müslüman grupların ideolojilerini oluşturmuştur. burada dikkat etmemiz gereken en önemli noktalardan biri şiddetin sadece din adına kullanılmadığını belirlememizdir. batılıların müslüman topraklara gelişi ve müslümanları sömürdüklerine olan inanç, şiddetin kullanılmasının asıl sebebidir. dini söylem ise müslüman kitleleri harekete geçirecek araçtır, çünkü bu toplumların yaşadığı coğrafyada hem kitleleri bir araya getirmesi, hem de harekete geçirmesi açısından en belirli faktör islam dinidir. bu dediğimizi doğrulayacak delillerden biride; bu kitlelerin şiddeti batıya ve batı yanlısı müslümanlara yönlendirmeleri fakat bir japonya gibi dini inanç açısından hıristiyanlık dininden müslümanlığa çok daha ters olan bir topluma yönlendirmemeleridir. o zaman şu tespiti yapmalıyız ki müslüman grupların uyguladığı şiddete din başlangıç sebebi ve amaç değildir, fakat aradaki bir araçtır. başlangıç noktası batı ile olan çatışmalardır. amaç ise batıyı yenmek veya intikam almaktır.
edit: 11 eylul saldirilarinin abd tarafindan birzat duzenlendigine inanmak isteyenler buna inanabilirler. bunun yaninda soyle bir ayrimin farkina varmak lazimdir; bu saldirilarin karar alicilari ile bu saldirinin uygulayicilari ayni kisiler midir? din disinda insanlari intihar etmeye motive edecek ne vardir?
cemal abdülnasır'a kukla diyenlerin ölümüne bin bir ah u vahla yaklaştıkları kişi. nasır'a yönelik suikast girişiminin faili. kanalı emperyalistlerin elinden mısır'a geri alan, israil'le kararlılıkla iki defa savaşmış (ikisinde de kaybetmiş olsa da) biri mi kukladır, yoksa onu bir suikastle öldürmek isteyen zavallı mı?
özür dilemesi karşılığında idamdan vazgeçileceği söylendiğinde, o da şu sözü söylemiştir;
eğer allahın emriyle ipe çekiliyorsam, kadere isyan etmek bana düşmez.
eğer zalimin eliyle ipe çekiliyorsam, batıldan merhamet dileyecek kadar aşağılık değilim.
idam kararını gülümseyerek dinleyen, inandığı şeyler insanların bildiği şeylerden uzak, derin tefekkür sahibi, aklı kalbi ile aynı yolda, şehadetle şerefli, şerefsizlere rağmen vakur, bedeni ile ölüp fikireri ile yaşayan;
yazdığı kitaplar 2010 yılına girerken artık popülerliğini kaybetmiştir. islam dünyasında onurlu, dik duruşun yerini kapitalist düzene ayak uydurma, dini dünya düzenine uydurma çabası, sekülerizm ve islami feodalite aldı.
seyyid kutub da bir zamanların itibarlı insanı olarak sadece anılacaktır o kadar. fikirlerini sorarsanız o da tarihin tozlu raflarında öylece duracak.
"eğer günümüzün müslümanları, bulundukları her yerde yahudilerin hile, desise, plan ve bozgunculuğuna karşı uyanık olmaz ve medinede peygamber(s.a.v) in yahudilerin ve onların çevirdikleri dolaplara karşı aldığı tedbirlerin aynısını almaz ise, içinde bulundukları perişanlık ve dağınıklıktan kurtulamıyacaklardır. emperyalizmin ve siyonizmin kölesi olarak, kendi ülkelerinde esir kalmakta devam edeceklerdir." s.kutub
mahkeme heyeti onu idama mahkum ettiğinde kutub'un ağzından şu sözler dökülmüştü:
" eğer allah kanunu ile mahkum edilmişsem ben hakk'ın hükmüne razıyım. eğer batıl kanunlarla mahkum olmuşsam ondan çok daha üstün bir düşünceye sahip olduğum için batıldan ve münafıklardan merhamet dilemem. allah'a şükürler olsun ki on beş sene cihad ettikten sonra bu mertebeye ulaştım. ben allah yolunda yaptığım iş için asla özür dilemem. namazda allah'ın birliğine şehadet eden parmağım asla bir tağutun hükmünü onaylayan tek bir harf bile yazmayacaktır." s.kutub
"koca osmanlı devletini parçalayan, milliyetçi ve ırkçı hareketlerin ardında sinsi emellerini gerçekleştirmeye çalışan, sultan abdulhamid han hazretlerini tahtan indiren ve islam halifeliğini sona erdiren yahudidir." s. kutub
selefilikden haberi olmayanların kafasına göre tefsir yaptığının iddia ettikleri islam tarihinin en önemli tefsirlerinden birine imza atan büyük dava adamı müfessir. selefi olduğu için kendi kafasına göre tek satır yazmamış kuranın anlamına sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. zira selefilik bu konuda çok katıdır.
müslüman kardeşler, nasır hükümeti tarafından kovuşturmayauğrarken, kutub'un yazıları oluştu ve özgür subaylar'ın telkin ettiği milliyetçiliğin artan popülaritesine yanıt olarak geldi. nasır'ın kurtarıcılığı, bu genç hareketin popülaritesine ve altyapısna etkin bir şekilde zarar verirken hareketin üyeleri hapse atıldı ve bazıları işkence gördü. bu başarısızlık, kutub'u, görüşlerini tek doğru yol olarak yaymaya teşvik etti. tekfir, hicre, tali'a ve modern cahiliye, vaazları ve risalelerindeki tanımlayıcı kelimeler, ileride eylemcileri otoriteye karşı fanatik ve uzlaşmacı olmayan bir mücadeleye itecek olan kavramlardı.
sayfa 361.
"eğer allah kanunu ile mahkum edilmişsem ben hakk'ın hükmüne razıyım. eğer batıl kanunlarla mahkum olmuşsam ondan çok daha üstün bir düşünceye sahip olduğum için batıldan ve münafıklardan merhamet dilemem. allah'a şükürler olsun ki on beş sene cihad ettikten sonra bu mertebeye ulaştım. ben allah yolunda yaptığım iş için asla özür dilemem. namazda allah'ın birliğine şehadet eden parmağım asla bir tağutun hükmünü onaylayan tek bir harf bile yazmayacaktır."
--spoiler--
allah'ın koyduğunun üstünü örten,onu yok sayan ya da değiştirip kendi hevasını uygulayan her türlü kişi, kurum, kuruluş, meclis ya da anayasa tağuttur onun dediğine göre.hatta onun dediğine göre dersek cidden ayıp etmiş oluruz; çünkü gerçekten de bu böyledir.çünkü ilah kavramına bakarsak, tdk'da açıklandığı gibi sadece yaratıcı olmadığını görürüz.allah der ki, "başka ilahlar edinmeyin".düşünücek olursak o günkü arap toplumun bile tek bir yaratıcının olduğunu kabl eder ancak ibadet ve dualarını putlara yaparlardı.eğer ilah gerçekten de sadece yaratcı anlamına gelseydi allahın o emri havada kalırdı.ilah kelimesi yaptırımı olan, emri altında bulunulan, kanun koyan her türlü şeydir.bir ideoloji de buna dahildir.işte bu tip sapık ilahlara tağut denir.bunu anlamış ve anlatmaya uğraşmış nadir adamlardandır seyid kutub.kıymeti bilinmedi.
--spoiler--
"eğer allah kanunu ile mahkum edilmişsem ben hakk'ın hükmüne razıyım. eğer batıl kanunlarla mahkum olmuşsam ondan çok daha üstün bir düşünceye sahip olduğum için batıldan ve münafıklardan merhamet dilemem. allah'a şükürler olsun ki on beş sene cihad ettikten sonra bu mertebeye ulaştım. ben allah yolunda yaptığım iş için asla özür dilemem. namazda allah'ın birliğine şehadet eden parmağım asla bir tağutun hükmünü onaylayan tek bir harf bile yazmayacaktır."
ölmeden önce söylediği son sözleridir. mısırlı profesördür. hakikati haykırmak için elinden gelen her şeyi yapmıştır. kolay kolay susturulamadı kutub. fi zilalil kuran, yoldaki işaretler, islam da sosyal adalet, istikbal islam'ındır gibi eserleri bulunmaktadır. 1906'da doğup 1966'da idam edilmiştir. allah şehadetini kabul eylesin.
yazdıklarının bedelini kanıyla ödemiş yazar, düşünür, eylem adamıdır. başta yoldaki işaretler ve fizilal-i kuran olmak üzere ümmetin uyanışına vesile olan kitaplar yazmıştır. yolu yolumdur.
(bkz: şehid seyyid kutub)
