bugün

seyit ali kahraman, yücel dağlı, robert dankoff tarafından çevrilen ve yky tarfından neşredilen evliya çelebi bin derviş mehemmed zilli'nin kaleme aldığı eserdir. hakkıyla okunabilmesi için birkaç fırın ekmek yemek gerekir.
gezilip görülen yerlerin , edinilen izlenimlerin olaylar eşliğinde aktarıldığı yazılara denir.

(bkz: Bizim edebiyatımızda en önemli yazar Evliya Çelebidir.)
50 yılı kapsayan bir zaman dilimi içinde gezdiği yerlerde toplumların yaşama düzenini ve özelliklerini yansıtan gözlemleri yapan ve gördüklerini değişik fantastik uslupla yazan evliya çelebi eseridir.

--spoiler--
I. Cilt: istanbul ve civarı Eserin birinci cildinde istanbul'un târihi, kuşatmaları ve fethi, istanbul'daki mübârek makamlar, câmiler, Sultan Süleyman Kânunnâmesi, Anadolu ve Rumeli'nin mülkî taksimâtı, çeşitli kimselerin yaptırdığı câmi, medrese, mescit, türbe, tekke, imaret, hastane, konak, kervansaray, sebilhane, hamamlar... Fatih Sultan Mehmed zamânından îtibâren yetişen vezirler, âlimler, nişancılar, istanbul esnâfı ve sanatkârları yer almaktadır.

II. Cilt: Nisan 1640'ta yaptığı Buca, Batum, Trabzon, Kafkasya, Girit seferi, 1645'te Erzurum, Azerbaycan ve Gürcistan. Osmanlı Devletinin kuruluşu, istanbul'un fethinden önceki Osmanlı sultanları, Bursa'nın âlimleri, vezirleri ve şâirleri.

III. Cilt: Şam-Suriye, Filistin-Urmiye, Sivas, El-Cezire, Ermenistan, Rumeli (Bulgaristan ve Dobruca)

IV. Cilt: istanbul'dan Van'a kadar yol üzerindeki bütün şehir ve kasabalar, Evliyâ Çelebi'nin elçi olarak iran'a gidişi, iran ve Irak hakkında bilgiler.

V. Cilt: Van, Basra seyahatinin sonu, Oçakov seyahati, Rakoçzi'ye karşı sefer, Rusya seferi, Anadolu asilerine karşı hareket, Çanakkale yolu ile Bursa'ya avdet, Boğdan'a gidiş, Transilvanya seyahati, Bosna'ya gidiş, Dalmaçya seferi, Sofya'ya avdet.

VI. Cilt: Transilvanya seferi, Arnavutluk'a gidiş, istanbul'a avdet. Macar seferi, Uyvar'ın muhasarası, müellifin 40.000 Tatarla, Avusturya, Almanya, Flemenk'e ve Baltık Denizine kadar gitmesi. Uyvar'ın zaptı, Belgrad'a avdet. Hersek'e gönderilmesi, Raguza seyahati, Karadağ seferi, Kanija seferi ve Kanizsa-Hırvat memleketi.

VII. Cilt: Avusturya, Kırım, Dağıstan, Deşt-i Kıpçak, Esterhan.

VIII. Cilt: Kırım, Girit, Selanik, Rumeli.

IX. Cilt: Garbi Anadolu, Suriye, Mekke ve Medine seyahati.

X. Cilt: Mısır.

--spoiler--
görsel
stv nin belgesel anlayışıyla yazılmış gibi dursa da okunması gerekir. Zaten bu adama hep bir sempatim olmuştur nedense.

(bkz: Emeğe saygı)
zamanda yolculuk icat edilene kadar en iyi zaman makinesidir kendisi. insan okurken bir anda kendini 17.yy'da bulur. kitaptaki abartı ifadeler ise o dönemin yaşayış ve zihniyetini yansıttığı için ayrıca değerlidir. bu kitabı okurken bahsi geçen mekanlara gidip zamanın izini daha iyi sürebilmek ister insan; fakat şimdilik street view ile idare edilmelidir.
evliya .çelebi o kadar yolculuğa çıkmış da biletleri nereden almış acaba? direkt yazaneye falan mı gitmiş yoksa biletall'dan falan mı almış acep?
Aziz nesin'in bir kitap ismi icin (bkz: seyyahatname) denir.
Evliya Çelebi'nin, hayatının tam elli yılını kapsayan seyahat macerasında gördüğü diyarları, toplumların yaşayışlarını, tanık olduğu olayları, görmüş olduğu bir çok mimari yapıyı anlattığı güzide eseridir. Gezip görmüş olduğu 17. yüzyıl osmanlı coğrafyasına ışık tutarak dünya mirasına hediye ettiği önemli bir eserdir.
Edebiyatımızda Tanzimat öncesi seyahatnamelerin, Tanzimat ve sonrasında "sefaretname" adını alması ile eş anlamlısı diyebileceğimiz gezi yazısı türüdür.
evliya çelebi ye ait hayal dünyasına dayandırarak yazdığı gezi alanında bir eser.

Hayal ürünüdür. Kafasından sallamıştır.
okuması genelde öğretici ve keyifli olabilen bir edebi tür.
o zaman ki osmanlı coğrafyasını 50 yılı aşkın süre dolaşmış evliya çelebi'nin notlarını bir araya getirmesiyle oluşmuş kitap, kitaplar.

Rivayete göre: Ukrayna, Romanya, Slovakya, Avusturya, Macaristan, Polonya, iran, Mısır, Habeş ve Sudan'a kadar gitmiş Evliyâ Çelebi.

kitaptan ilginç kısımlar var. cadılar, erzurum soğuğu ve daha nicesi. okudukça entry kendini güncelleyecek.
ibn battutanında epey meşhurdur tavsiye ederim 1000 sahifedir.
Evliya çelebi bilindiği üzere mübalağacıdır. Bu nedenle eser dikkatli okunmalıdır, referans kabul edilmemelidir.
Evliya Çelebi.
azak kuşatmasını da detaylarıyla anlatan evliya çelebi eseri.
En sevdiğim bölümlerden biri, yabancı elçilerin huzura kabulü sahnesidir..
“Ol sultanül azim (sayıyor ünvanlarını) huzuruna çıkan frenk elçileri (falanca ve filanca) lüzumunca eğilmediler, ikaz edildiklerinde değersiz kellelerini iki yana sallayıp “no, no” diye hayasızlık ettiler (adamlar reverans yapmış, bizimkiler secde edin demiş, adamlar reddetmiş). Ol vakit devletlu sultan “tiz (hemen) kelleleri vurula, nemçe (macar) kralına gönderile” buyurdu.”

2.5 aylık yoldan gelen adamı dinlemeden idam etmişler. Baba bari dinleseydin, sonra öldürürdün..