Serahsi islam alimlerinin Ünlülarından. Hanefi mezhebinde büyük fıkıh alimidir. ismi, Muhammed bin Ahmed bin Ebi Sehl Serahsi'dir. Künyesi Ebu Bekr, lakabı Şems-ül-Eimme'dir. 1010 senesinde Türkistan'ın Serahs şehrinde doğdu. 1090'da vefat etti. Serahs'a izafeten Serahsi denildi. Serahs şehri, Meşhed ile Merv arasında eski bir şehir olup, bugün iran-Türkmenistan sınırı üzerindedir.
Ebu Bekr Serahsi, tahsilini Buhara'da yaptı. Fıkıh ilmini, zamanının en Ünlü alimlerinden Şems-ül-Eimme Ebu Muhammed Abdülaziz bin Ahmed Hulvani'den öğrendi. Uzun yıllar bu hocasının derslerine devam edip, fıkıh ilminde çok iyi yetişti. Başka alimlerden de ders gördü. Devletler hukuku hususunda alim imam-ı Muhammed Şeybani'nin bu husustaki eserleri üzerinde ihtisas sahibi olan Ebü'l-Hasan Ali bin Muhammed bin Hüseyin ile Ebu Hafs Ömer bin Mensur el-Bezzar'dan ders aldı. Hocası Hulvani'den (rahmetullahi aleyh) sonra onun yerine geçti. ilimdeki üstünlüğünden dolayı Serahsi'ye de hocası gibi Şems-ül-Eimme (alimlerin, imamların Güneşi) lakabı verildi. Zamanının Ünlü alimlerinden olan Serahsi'den de; Burhan-ül-Eimme Abdülaziz bin Ömer bin Maze, Mahmud bin Abdülaziz Özcendi, Rüknüddin Mes'ud bin Hasan, Osman bin Ali bin Muhammed Beykendi fıkıh ilmini öğrendi.*
karahanlılar döneminde yaşamış türk asıllı fakihtir. el mebsut adlı eseri en bilineni olmakla birlikte şerh amaçlı eserler de yazmıştır. türklerin genel olarak neden sünni olduklarının cevabı imam serahsi'nin o dönemdeki ilmi faaliyetleri ve etkisidir. nitekim serahsi imam-ı azam'ın ardından islam tarihindeki en mühim en akılcı fakihlerden biridir. hatta bilkent tarih bölümü hocalarından eugenia kermeli'ye göre türklerin ağırlıklı olarak sünni olmalarının sebebi tamamıyla serahsi'dir.
edit: aşağıda belirtildiği gibi el kindi'nin talebelerinden olan Ahmet bin Tayip Es-Serahsi ile karıştırılmamalıdır. el mebsut'un yazarı olan hanefi fakihi Muhammed ibn Ahmed es-Serahsi'dir.
hanefî islam hukukçusu serahsî'nin yanında, bir de islam filozofu el-kindî'nin talebesi, es-serahsî vardır. türk asıllı olan bu felsefeci, müzikle ilgilenmiş ve bir agnostik olmuştu. aynı zamanda abbasî halifesi mu'tezid'in muhtesipliğini 899'daki öldürülüşüne kadar yürüttü.
