bektaşi, mevlevi gibi tasavvufi tarikatlerin ve alevilerin aşk hali ile gerçekleştirdikleri ritüelleridir.
örn; kırklar semahı, turna semahı, mevlevi semahı vs...
Alevicemlerinde deyişler eşliğinde yapılan dinsel tören.
Semah cemlerde, alevi inancını tanıtan törenlerde vs dönülür, kesinlikle düğünlerde, eğlence ortamlarında dönülmez. Semah hakkında yanlış bilinen başka bir şey ise semah ın çekildiği ya da oynandığıdır, semah ne çekilir ne de oynanır, semah dönülür.
Semah kadınlı erkekli karışık dönülür. Makyajla, takılarla (gümüş, altın vs fark etmez), göbeği açık, kısa kollu elbiselerle semah dönülmez. Semah sırasında el ele tutuşulmaz, ayaklar çıplaktır. Ya karşı karşıya ya da halka şeklinde dönülür. Semahçılar dedenin oturduğu bölüme sırtlarını dönmezler, oraya geldiklerinde yüzleri çerağa dönük boyunları hafif bükük geçerler.
Günümüzde birçok semah türü var, bunların arasında en çok dönülenleri, belli başlı olanları: Miraçlama Ali nur semahı, Kırklar semahı, Turnalar semahı, Erkan semahı, Gönüller semahı, Ya Hızır semahı, Nevruz semahı, Hacı Bektaş semahı, Muhammed ali semahı dır.
Ayrıca, ulu hünkar Hacı Bektaşi veli der ki: Semah, ariflerin aleti, muhiplerin ibadeti, taliplerin maksududur. Bizim semahımız oyuncak değil, ilahi bir sırdır. Bir kimse ki semahı oyuncak sayar o cahildir.
içinde bulunduğum koşullar itibariyle az önce tek başıma yapmaya çalıştığım, beyinciğimin hala eski yerini bulmaya çalıştığını hissettiğim, başımın hala dönmesine sebebiyet veren ayin. Namazın gizlisi makbulmüş, semahın değil.
alevilikte semahın çıkış noktası ; hz. muhammed * miraca yükseldiği yolculukta göğün bir katında bir kapı görür. kapıyı çalar, içeriden hz. ali'nin sesi kim o diye sorar, peygamber efendimiz adını sanını söyleöesine rağmen içeriye alınmaz. miraca yükselip geri dönüş yolunda tekrar o kapıyı çalar bu sefer soru sorulmadan alını içeri. içerde alevilerin kırklar dediği erenler oturmaktadır ki hz. ali de bunlardan biridir. semah denilen dönme olayı yapılmaktadır odada, o da semah eyler onlarla beraber. sözde hz. muhammed miriaca ulaştıktan sonra bunların mertebesine gelmiştir. adını hatırlayamadığım bir alevi yazarım alevilik hakkındaki kitabından okumuştum bunları. herhangi bir alevi sitesinden de ulaşılabilir bu bilgi(!) ye.
gerçek islam inancında bu ve herhangi benzeri bir olay yoktur, tamamen alevi efsanesidir. hz. ali peygambere biat etmiş, ömrü boyunca da arkasından yürümüştür. o'nu canını uğruna feda edecek kadar sevmiştir. şimdi birileri diyor ki; peygamber miraca çıkarken hz. ali o yolu çoktan gidip gelmiş.*
sonuçta allah adı zikredilen her ibadet, ona yönelen her yüz mübarektir. ama bazı şeyler de çıkış noktası olarak sadece saçmalamaktır.
öncelikle tasavvufi bir ayin türüdür.
daha ilginci türk'e aittir.
daha güzeli islam'dan önce de din adamlarımız bu formda ibadet etmişlerdir.
bektaşi, mevlevi, şaman... türk, aşk halinde sema döner.
varlığın en küçük yapısı atom, sema döner. kendi ekseni etrafında ve başka da belirli bir eksen etrafında...
güneş sistemimizde de aynı yapı var...
en küçükten en büyüğe bütün varlık bu semayı yapar.
ve türk, aşkın coşkunluğunda aklından sıyrılıp allah'ın yarattığı hal'e geri gelince...
döner...
derviş ney üflüyor akşam vakti
kubbe i hadra'dan yıldız ağmakta
geçip giden şu zamanı seyret ki
zaman içinde her zerre semada (nevai)
semah bir ibadettir. alkışlanmamasının sebebi ibadet oluşudur. bir folklor ya da bir oyun değildir. bir adet hiç değildir. namaz ne ise oruç ne ise semah odur.
sanma semah boş bir dönüş şeklidir
insan bedeninde coşku selidir
zannetme gökgubbe öyle duruyor
gördügün kainat semah dönüyor
cemlerde ibadetin en coşkulu anıdır. o yaşlı teyzelerin amcaların şevkle semah dönüşlerini izlerken inancın ve içten gelen saf sevginin nelere kadir olduğunu görürsünüz. tabi ki aynısını farklı mezheplerde de görmek mümkündür.
güzel bir örneği aşağıdaki linktedir.
benzer aktiviteleri orta asya nın derinliklerinde de izlryebilirsiniz.
hatta benzer ne, aynısı.
şimdi böyle olunca alevi olmayan bir türk olarak daha da yakından öğrenmem, tanımam lazım diye düşünüyorum.
benzer diye tabir ettiğim bir orta asya youtube linki eklemeye çalışacapım.
bilen var bilmeyen var.
cevval türkçü kankam bu linki izlediyse, bıyık altından gülümsemiştir.
