gecenin bir yarısı dışarıdan birinin telefonundan gelmesiyle geyik bir şeyler okuyor olmama rağmen gözlerimin bir anda kısılıp surat ifademin değişmesine neden olan melodiye sahip cahit berkay eseri. ilk dört notası yetti vurmaya.
bu başlık altına illaki yazı yazmalıyım diye arattığımda tüm duygularımın kelimelere döküldüğünü gördüğüm...
duygularımın bu kadar insanca paylaşılıyor olduğunu görünce mutlu olduğum.
her girilmiş entry'i okurken filmi gözümde canlandırabildiğim.
müziğinin kulağımda tınlamaya başladığı...
hemen hemen tüm replikleri artık kafamda kazılı olan.
müthiş hikaye...
müthiş yönetmenlik...
müthiş müzikler...
müthiş oyunculuk...
sonuç: kült bir film.
emeği geçen herkesin ellerine sağlık.
--spoiler--
mutluluk bu muydu? mutluluk neydi ben bilmezdim.
o vardı bir zamanlar, onu sevmiştim. sevgi o muydu? sevgi neydi?
coşkun akan dere? sonbahar rüzgarıyla ürperen yapraklar? cama vurup dağılan yağmur damlaları,? bir yürek çarpıntısı?
sonunda coşkun dere durulur, yapraklar kurur dökülür, yağmur diner güneş açardı.
sevgi neydi?
sevgi sahip çıkan dost insan eli, insan emeğiydi. sevgi iyilikti, sevgi emekti.
--spoiler--
asya : durursam bir daha kurtulamam..
ilyas: ziyanı yok, gülüşü yeter bize..
asya : yüreğim kaydıysa günah mı?
ilyas: çamura saplansam yardıma gelir misin?
asya : elini tuttum.. sıcacıktı.. yüreği elimdeymiş gibi..
ilyas: elinden tutuversem benimle gelir mi?
asya : seninim işte.. alıp götürsene beni..
tek geçerim. sultan'ın en sultan zamanı, kadir inanır'ın en güzel hali ve de aşk'ın türk filmi.
-asyam! selvi boylum, al yazmalım.. demiyor mu..
-samet onu baba bellemişti.. demiyor mu..
ürkek ürkek "sevgi neydi?" diye sormuyor mu.. ama aşk başka bir şeydi be güzelim.
yani bir daha nerde, kim iç ses kullansa biz o kamyonetin yanıbaşına gidecez, kaçarı yok. kadir inanır'ın yıkılmış bakışlarını görecez; türkan şoray'ın dudaklarının acı kıvrımını, al al yanaklarını hatırlıcaz.
filim hakkında muhabbet açıldığında hemen tartışma çıkar. biri ahmet mekinci biri kadir inanırcı olur. kızlar genelde kadircidir. aşkı takip ederler. erkekler ahmet mekincidir. iyilik ve sevgi derler. tom ve jery kavgasında tom taraftarıyım ama burada ahmeh mekinciyim. güzel filim be.
cengiz aytmatov'un muhteşem eserinden sinemaya uyarlanmış türk sinemasının baş yapıt filmlerinden biri.
bu filmde cengiz aytmatov anılmazsa çok büyük hataya düşülür. filmi en çok sevenler ve anlayabilenler sadece cengiz aytmatov'u okuyanlardır. kimse kırılmasın darılmasın, küçümseyici bir laf değil bu. aytmatov mutlaka okunması gereken bir yazardır. nobel'in allah'ının verilmesi gerekliydi kendisine ama vermediler.
filmin en önemli oyuncusu cemşit'tir. zira aytmatov'un bütün eserlerinde cemşit tarzı karakterleri görmek mümkündür. örnekse gün olur asra bedel'deki yedigey. ya da aynı romandaki abutalip kuttubayev.
final sahnesiyle yıllara damgasını vurmuş, sevdaya bambaşka bir bakış açısı getirmiş türk filmi..
izlenildiği yaşa göre filmin son sahnesindeki değerlendirmeler değişir. şöyle ki:
18 yaşında, aşkın en çok aşk gibi hissedildiği yaşlarda film izlenildiğinde; son sahnede türkan sultan'ın yaşlı ve çirkin olan adamı seçmesi ergen bünyeyi kızdırır. kadın aşktan vazgeçmiştir. bünye içlenir, boğazı düğümlenir, kendisinin kesinlikle aşkı seçeceğinden emindir.
20 li yaşların ortalarında izlenildiğinde bünyede hafiften femizm rüzgarları esmeye başlamıştır. türkan sultan'ın seçimi mantıklı bulunur, kadir için: "iyi oldu ibneye" denir, boğazda hafif bir yumrukla, ama sonuçtan memnun olarak ekran başından kalkılır.
30 lu yaşlara girildiğinde ise bakış açısı tamamen değişmiştir: türkan'ın seçimi yanlıştır. zira hangi adamı seçerse seçsin sonunda mutlu olamayacaktır. ya ikisini de bırakıp yeni bir sevgili bulması ya da ikisinden biri seçilecekse "ulan illa kahır çekeceksem bari yakışıklı olanınkini çekeyim"; diye düşünüp kadir inanır'ı seçmesi gerektiği savunulur. finalden memnun olmayan bünye zaten artık filmi izlemek için yeterince duygusal olamadığının da farkına varmıştır.
edit: yazar 40 yaşına geldiğinde gerekli editi yapıp, yazıyı devam ettirerek hislerini burda paylaşmayı düşünüyordur.
