türkan şoray'ın; dönemindeki erkeklerin gönlünde kurduğu tahta, attığı perçindir.
sevginin tanımının, tarifinin yüksek sesle yapılmaya çalışılmasına ilk kez tanık olduğum türk filmi.
insanın sevgi ile aşk arasında seçim yapmaya çabaladığı an'ı, çok güzel yansıtan film.
pek çoğumuz, türkan şoray'ın oğlunun yaptığı seçimi onaylayıp, hakedenin kazandığını düşünmenin mutluluğu ile sinemadan çıkarken, içimizde yarım kalmış aşkın boşluğunu da taşıdık.
doğruydu, emek veren, hakeden kazandı.
ama aşkın haketmeyle hiç bir ilgisi olmadığını unuttuk, insanlar her zaman ve sadece hakedene mi aşık olurlar?
ya da hakettiği için mi aşık olurlar?
o film, yüreğimizden çok vicdanımıza seslendi.
bambaşka bir finali de olabilirdi..., ama oğul vardı, olamadı....
* o iç seslerin asla unutulmayacağı,- aşk mı? huzur mu?- ikileminin süper işlendiği , efsanevi bir türk filmi. evdeki huzur..aşkı yendi. *
süper performanslarıyla;
(bkz: türkan şoray)
(bkz: kadir inanır)
(bkz: ahmet mekin)
elleri öpülesi cahit berkay'ın sanatının doruk noktasına ulastıgı; aynı zamanda turkan soray'a neden sultan lakabının verildigini acıklayan, harika kelimesinin sonuk kaldıgı turk sineması başyapıtıdır.
müziği*, hiç beklenmedik yerlerde karşiniza çikabilen film. sağda,solda,yürürken,otururken,alişveriş yaparken,yemek yerken... kısacasi her an her yerde kulağiniza bu melodinin gelmesi muhtemeldir.
mesela sokaktan arasıra geçen seyyar overlokçular vardir. hoparlörle çığırtkanlik yapıp kafa sktikleri yetmezmiş gibi bir de döşerler fona selvi boylum al yazmalim'i.
-"hali, kilim kenarları..." diye baslayan halka sesleniş'in ardindan kütt diye selvi boylum calmaya baslar.
aslında gayet mantikli bir uygulama, hatta başarili bile sayilabilecek bir pazarlama taktiği bu.
şimdi adam kime hitap ediyor?ev hanımlarına.
peki ne calsin bu adam fonda? pink floyd mu?
koyuyor selvi boylum al yazmalim'i. nasıl olsa her hanede bu filmi izlemiş, izlerken gözyaşi dokmuş birileri mutlaka ama mutlaka vardir. müziği duyunca belki etkilenir de halisini overloklatmak(!) ister. neden olmasın???
türk sinemasının zirve noktası, cengiz aytmatov un kırmız eşarp romanından ali özgentürk tarafından senoryalaştırılan , atıf yılmaz yönetiminde çekilen , türkan şoray, ahmet mekin ve kadir inanır ın birinci sınıf oyunculukları ve tabii ki cahit berkay ın unutulmaz müzikleriyle beyinlere kazınan, 1977 yapımı türk filmi. 1978 yılında yapılan altın portakal film festivalinde atıf yılmaz en iyi yönetmen ödülü almıştır.
inanılmaz derecede güzel ve önemli bir türk filmidir. filmin sonu çekimler başladığında yazılmamış ve bir sürü tartışma çıkmış aşkı mı emeği mi seçeceği bilinmeden. sonunda genel kanının aksine sevgi emektir diyerek, emeği seçmiştir o mükemmel son sahnede türkan şoray. *
dilime binlerce kere şükretme sebebimdir. sevgiyle aşkın ayrı şeyler olduğunun sanatsal kanıtıdır. düşünün bi kere gençsizin yaş 19 20.sevdiğiniz kişi, onunla konuşulunca duyulan o mutluluk, sürekli olayları kurgulama hali..bi de düşünün ki yaş 40 , 15 yıllık evlisiniz. aynı adamla tam 15 sene aynı yatakta yatmışsınız.. binlerce kere yüzünü görmüşsünüz. tabii ki burda "yok aşk sonsuzdur" diyenler çıkacak ama ben maalesef inanamıyorum buna. bence mutlaka ki o heyecan yerini dinginliğe bırakıcak. işte o zaman ilişkinin muhasebesini yaparken insan kendi kendine emek vermişim , emeğe layık görülmüşüm diyebiliyorsa bence sevgi budur.bu film de bu düşüncemin sebebidir. yapanın da yazanın da ellerine sağlık.
cengiz aytmatov'un kirmizi esarp adlı eserinden uyarlanmış film, film çok tutunca can yayınları daha sonraki baskılarda kitabın adını selvi boylum al yazmalım olarak değiştirir, daha önce sovyetlerdede filme çekilmiştir eser ama aymatov bizim filmi pek daha beğenmiştir. film taşkent film festivalinde yarışır ve türkan şoray'a en iyi kadın oyuncu ödülünü kazandırır*.
kadirizmin nadiren finalde babayı aldığı ender filmlerdendir. çekim aşamasında türkan şoray ve kadir inanır atıf yılmaza finali değiştirmesi için çok baskı kursada yönetmen diretmiş bugünkü haliyle çekmiştir sonunu. hatta inanır bir ara seti terketmiş çekimler uzamış set ekibinden bir kaç kişi meyhanede kadir inanırı sarhoş ettirip zar zor finali çekmesine razı etmişlerdir.
uluslararası bir çok festivalde ödül almış, türk sinemasının hala üstüne daha iyisini yapamadığı en iyi aşk filmi. eminimki bu filmi izlemeyen yoktur, 90 dakika gibi kısa bir sürede gerçek aşkı anlatmak çok kolay bir iş olmasa gerek. aşkı, sevgiyi emekle bir tutan kadının finalde, aslında kendi yapmadığı bir seçime belki içi kan ağlaya, ağlaya kabullenmesini anlatıyor bize. iki farklı erkekten bize hangisi daha inandırıcı geliyor acaba. bir tarafta ortada çocuğuyla başı boş kalmış çaresiz bir kadına kucak açan, evini yüreğini açan melek türünden cemşit mi? yoksa yakışıklı, umursamaz kırmızı çizgilerini kendi çizen, ailesini gerektiğinde bırakabilecek olan ilyas mı? her halükarda finaliyle çok konuşulmayı hak edecek bir yapım. asya doğruyu mu yaptı, yoksa yapması gerekeni mi yaptı. galiba herkesin dünya görüşüne göre farklı bir fikri olması asyanın kararsızlığını daha iyi özetliyor.
her şeyi iyi güzel de, sonunda asya tercihini yaptıktan sonra yani, dönüp bir bakış atar ilyas'a, mecburen cemşite gidiyorum dercesine, o emeği ziyan edercesine, işte o an ben deliririm filmi. yani adam senin eski kocanın hayatını kurtardığını farkettiği anda bile gece yatarken kendiyle konuşuyor, "gitmek istese bir şey diyemem ki, kocası.." diyor, sana bütün toleransi gösteriyor ve senin aklın ısrarla seni aldatan, üstelik minicik bebeğinle bir başına bırakan adamda.. olmaz canım, pes. bence filmin on numara adamı cemşittir, o yakışıklılık, o kıyafetler ilyas denen mağara adamına her türlü bin basar.
--spoiler--
cemşit emeğiyle, iyiliğiyle, kocaman kalbiyle kazanmış gibi görünse de, asyanın kalbi geçmişte atmaktadır. sonradan aşkı sorgulayarak olgunlaştırdığı düşünceleri cemşitle beraber olsa da deli kalbi hala ilyasla birliktedir. aslında asya kafkanın böceğe dönüştüğü o noktadadır, hisleri o kadar gerçekken, yavrusu kucağında tüm acılarını içine gömmüş zırhla kaplı bir internet sayfasıdır aslında..asla unutamaz ilyası..çocuğunun babasını deli yüreğinde..o ki annesini babasını..köylü toplumda en kutsal toprak değerlerini reddetmiştir onun için...aşkı için pır pır eden kalbi için...zordur aşık olmak..ama kolaydır evlenmek..doğru insanla evlenme ise hep konu olur gider ademle havvadan bu yana...bu hikaye böyle akar gider...gökten bi sürü elma düşer bi kaçı cahit berkayın gitarına.....
--spoiler--
edit: izlemeyenler olduğunu unutarak spoiler vermeyi unutmuşum...özür dilerim
