biliyorsunuz, sağ sol adlandırması fransız ihtilali sonrasında gündeme gelen parlamentodaki oturma düzenine referansla ortaya çıkmıştı. işte jirondenler daha suhulet yanlısı iken jakobenler daha radikaldi. meclis kürsüsüne göre sağ tarafta hükümet grubu oturur, muhalefet de sol tarafta otururdu. sağcı ve solcu tabirleri buradan geliyor. bunu çok kısa geçtim, bu hikayeyizaten herkes biliyor.
gelelim yukarı ve aşağı olayına.
sağcı ve solcu isimlendirmeleri partiler arası ilişkileri tanımlamak için kullanılıyordu. bunu bir anlamda yatay ilişki olarak görebiliriz. öte yandan partiler bir homojen yapılda sayılmazlardı. zira partilerin kendi bünyelerinde de parti merkez örgütüne daha yakın olan hizipler ve ona muhalif olanların gruplaşmaları ve zıtlaşmaları da oluyordu. tüm parlamento tarihleri boyunca da olmuştur zaten. partinin meclis grubu arasında merkezi temsil eden grup idarecileri mecliste ön sıralarda otururlardı. bugün de böyledir, dikkat ederseniz. grup başkan vekilleri falan en önde oturur. bu yöneticilere muhalif duruş sergileyen kanat, parlamentonun arkasında bulunan koltuklara oturur. neden? çünkü kendilerini ön sıralarda oturan idarecilerden ayırmak ve rahatsızlıklarını gösterebilmek için. muhaliflerin oturdukları koltuklar daha yüksektedir. sinema salonu gibi düşün. daha yüksekte oturdukları için parti içi muhaliflere "yaylacılar" dendi. yüksekte duran ve temiz havaya çıkan vekilleri tarif etmek için. bu da sağ ve sol tabirleri partiler arası daha yatay bir ilişkiyi gündeme getirirken, yaylacılar daha dikey bir örgütlenme yapısını tarif ediyordu.
